๑๓.บทสรุปเหตุผลในการเขียนปรัชญาพุทธภูมิ

 11. Summary of reasons for writing Buddhaphumi philosophy

               โดยทั่วไป     เมื่อเราศึกษาประวัติศาสตร์ความรู้ของมนุษย์           ปรัชญาคือความรู้ที่มาก่อนศาสตร์อื่น ๆ    ในโลก     เริ่มต้นในยุคอินเดียโบราณซึ่งเป็นยุคแห่งความเชื่อของมนุษย์       พระพุทธเจ้าทรงสอนว่าพราหมณ์ซึ่งเป็นนักตรรกศาสตร์       และนักปรัชญาแสดงความคิดเห็นของตนเอง      โดยใช้เหตุผล ซึ่งเป็นเครื่องมือในการอธิบายความจริงของเรื่องราวที่เล่าสืบทอดกันมาตั้งแต่ก่อนสมัยพุทธกาลจนถึงปัจจุบัน     หรือความคาดคะเนความจริงเป็นอย่างนี้ เช่น  มนุษย์ โลก  ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ  และการพิสูจน์ความจริงของการมีอยู่ของเทพเจ้า  เป็นต้น  การใช้เหตุผลของนักตรรกศาสตร์และนักปรัชญาบางครั้งบางคนก็ใช้เหตุผลได้อย่างถูกต้อง  บางครั้งบางคนก็ใช้เหตุผลไม่ถูกต้อง        บางครั้งบางคนก็ใช้เหตุผลเป็นอย่างนี้หรือเป็นอย่างนั้นบ้าง    เมื่อเหตุผลของคำตอบยังคลุมเครือและไม่ชัดเจน  วิญญูชนเช่นเจ้าชายสิทธัตถะได้ยินความคิดเห็นที่คลุมเครือ       และไม่ชัดเจนของนักตรรกศาสตร์และนักปรัชญาย่อมไม่เชื่อว่าความคิดเห็นเป็นความจริง 

            ยุคพระพุทธเจ้า         เมื่อปรัชญาเป็นความรู้ของมนุษย์     แต่การใช้เหตุผลของนักตรรกศาสตณ์และนักปรัชญาอธิบายความจริงของชีวิตยังคงคลุมเครือและไม่ชัดเจน      แม้ว่าจะมีกระบวนพิจารณาความจริงการมีอยู่ของเทพเจ้าผ่านพิธีกรรมการบูชายัญก็ตามการที่พระพรหมลงพรหมทัณฑ์มนุษย์     โดยให้สิทธิและหน้าที่แก่สังคมลงโทษมนุษย์ได้   ก่อให้เกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง         เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทรงได้ยินข้อเท็จจริงในเรื่องพระพรหมลงโทษมนุษย์ พระองค์ทรงไม่เชื่อว่าเป็นความจริง       พระองค์ทรงสงสัยข้อเท็จจริงในเรื่องนี้  พระองค์เริ่มสร้างกระบวนพิจารณาความจริง  โดยการตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมพยานหลักฐาน     โดยพระองค์ทรงไตร่สวนข้อเท็จจริงจากพราหมณ์สำนักต่าง ๆ      แม้ว่าพราหมณ์สำนักต่าง ๆ  จะยืนยันข้อเท็จจริงของการมีอยู่ของเทพเจ้า        เนื่องจากพระองค์ทรงมีอายตนะภายในที่จำกัดความสามารถรับรู้  และบันทึกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิต  เป็นหลักฐานทางอารมณ์ไว้ในจิตใจ    หลักฐานเหล่านี้จึงใช้เป็นข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์    โดยอนุมานความรู้เพื่อพิสูจน์ความจริงของเรื่องนั้น     โดยใช้เหตุผลซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญา เพื่ออธิบายความจริงเรื่องอย่างสมเหตุสมผล 

              แต่เมื่อชีวิตมนุษย์มีอายตนะภายใน (sense) ของร่างกายที่มีข้อจำกัดในการรับรู้ความจริงที่สมมติขึ้นและความจริงขั้นปรมัตถ์และยังมีอคติต่อผู้อื่น     ชีวิตของมนุษย์จึงเต็มไปด้วยมืดมน ส่งผลให้พวกเขา ขาดปัญญา     ที่จะเข้าใจความจริงที่สมมติขึ้นและความจริงขั้นปรมัตถ์  และขาดความสามารถที่จะ    ใช้เหตุผลในการอธิบายความจริงเรื่องนั้นอย่างสมเหตุสมผล      เมื่อมนุษย์ซึ่งเป็นนักปรัชญาและนักตรรกะแสดงความคิดเห็นเรื่องมนุษย์ โลก  ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ    เหตุการณ์ทางสังคมและ ข้อพิสูจน์การมีอยู่ของเทพเจ้า เป็นต้น   โดยใช้เหตุผลอธิบายความจริงเรื่องเหล่านี้    นักตรรกะและนักปรัชญาบางครั้งอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงอย่างถูกต้อง      บางครั้งใช้เหตุผลเพื่ออธิบายความจริงอย่างไม่ถูกต้อง    บางครั้งอาจใช้เหตุผลเพื่ออธิบายความจริงในลักษณะนี้       บางครั้งอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงในลักษณะนั้น เป็นต้น  เมื่อเหตุผลของคำตอบยังคลุมเครือและไม่ชัดเจนวิญญูชนเช่นเจ้าชายสิทธัตถะหรือพระพุทธเจ้าย่อมตั้งข้อสงสัยว่า    นักตรรกศาสตร์หรือนักปรัชญาคนใดแสดงความคิดเห็นได้ถูกต้อง         หรือไม่ถูกต้อง วิญญูชนย่อมไม่เชื่อความคิดเห็นและไม่ถือว่ามันเป็นความรู้ที่ถูกต้องในเรื่องนั้น     

              ดังนั้น เนื่องจากต้นกำเนิดของความรู้ในปรัชญา      พระพุทธศาสนาและวิทยาศาสตร์  คือ  ความรู้ที่สั่งสมจากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัสและสั่งสมอยู่ในจิตใจของมนุษย์       เมื่อนักปรัชญา เจ้าชายสิทธัตถะ        และนักวิทยาศาสตร์ได้ยินข้อเท็จจริงในเรื่องใดเรื่องหนึ่งก็แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องนั้น         โดยวิเคราะห์หลักฐานทางอารมณ์ โดยอนุมานความรู้เพื่อพิสูจน์ความจริงแล้ว  โดยใช้เหตุผลซึ่งเป็นเครื่องมือของนักตรรกศาสตร์และนักปรัชญาในการอธิบายความจริง     หลังจากวิเคราะห์หลักฐานทางอารมณ์แล้ว  เหตุผลของคำตอบที่ได้จากการวิเคราะห์ยังคลุมเครือและไม่ชัดเจนว่าเรื่องนั้นมีความเป็นอย่างไร ทั้งนี้เนื่องจากมนุษย์มีข้อจำกัดในการรับรู้และมีอคต่อผู้อื่น เป็นต้น 

              มนุษย์ซึ่งเป็นนักปรัชญา   และนักตรรกศาสตร์นั้นมีอายตนะภายในที่มีความสามารถจำกัดในการรับรู้เหตุการณ์ต่าง ๆ   และมักมีความคิดที่อคติต่อผู้อื่น     ชีวิตของนักตรรกศาสตร์และนักปรัชญาเต็มไปด้วยความมืดมน  จึงขาดปัญญาที่จะเข้าใจความจริงที่สมมติขึ้นและความจริงขั้นปรมัตถ์  รู้มาจากไหนพวกเขาสงสัยเกี่ยวกับความจริงของเรื่องนั้น  ตั้งประเด็นที่น่าสงสัย       เพื่อกำหนดขอบเขตของการศึกษาหลังจากนั้น  นักปรัชญา    เจ้าชายสิทธัตถะและนักวิทยาศาสตร์ ก็จะสืบเสาะข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐานเป็นข้อมูล  เพื่อวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้หาเหตุผลพิสูจน์ข้อเท็จจริงของคำตอบ   แต่จากการวิเคราะห์เรื่องราวปรากฏอยู่ในจิตใจของพระพุทธเจ้า นักปรัชญา  และนักวิทยาศาสตร์ก็ยังไม่สามารถระบุชัดเจนว่าสิ่งนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร      นักปรัชญา พระพุทธเจ้าและนักวิทยาศาสตร์จำเป็นต้องหลักฐานเพิ่มเติม    เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้          เพื่อพิสูจน์ความจริงของเรื่องนั้น  โดยใช้เหตุผลเพื่ออธิบายความจริงและยืนยันความจริงของคำตอบ      ซึ่งเป็นความจริงที่สิ้นสุดและไม่มีข้อสงสัยใด ๆที่จะเปลี่ยนแปลงความจริงของคำตอบอีกต่อไป    

                โดยทั่วไปแล้ว      หลักฐานทางปรัชญาส่วนใหญ่มักจะเป็นประจักษ์พยาน       อย่างไรก็ตาม   ลักษณะของพยานบุคคลมักมีความลำเอียง  และขาดความรู้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านอายตนะภายในของตนและสั่งสมในจิตใจของตนเอง       จึงไม่สามารถยืนยันความจริงของคำตอบได้          เมื่อหลักฐานไม่น่าเชื่อถือแม้ว่าจะได้รับการยืนยันแล้วก็ตาม แต่หลักฐานเหล่านั้น   ก็มีน้ำหนักน้อยและไม่สามารถยอมรับเป็นหลักฐานยืนยันความจริงได้         ยกตัวอย่างเช่นในยุคทองของศาสนาพราหมณ์ ผู้คนเชื่อว่าเทพเจ้ามีอยู่จริง     พวกเขายินดีที่จะบูชาเทพเจ้าด้วยของมีค่าต่าง  ๆ  และสร้างความมั่งคั่งให้กับนิกายพราหมณ์ต่าง   ๆ ส่งผลให้เกิดอารยธรรมแห่งการบูชาที่เกี่ยวเนื่องกับเศรษฐกิจ      

                   เมื่อนิกายต่าง ๆ   อ้างเหตุผลในการรักษาศรัทธาและได้รับประโยชน์จากการบูชาเทพเจ้าของตนว่ามีอำนาจเหนือเทพเจ้าองค์อื่น ๆ  และสามารถช่วยให้วรรณะกษัตริย์ทรงประสบความสำเร็จในการปกครองอาณาจักรของพระองค์ได้และแต่งตั้งพราหมณ์เป็นปุโรหิตที่ปรึกษาของมหาราชาแห่งอาณาจักรต่าง ๆ    จึงเสนอให้ตรากฎหมายจารีตประเพณีว่าด้วยวรรณะ เพื่อจำกัดสิทธิหน้าที่ในการบูชาเทวดาของพราหมณ์ดราวิเดียน    โดยอ้างความมั่นคงแห่งอาณาจักร    และความเจริญรุ่งเรืองของชาวอารยันเพียงฝ่ายเดียวโดยเฉพาะพราหมณ์อารยันอ้างว่าพระพรหมสร้างมนุษย์ขึ้น     มาจากกายของพระองค์และสร้างวรรณะให้กับมนุษย์ทำงานตามวรรณะที่ตนเกิด  

                 เมื่อกฎหมายจารีตประเพณีเรื่อง"วรรณะ"  ประกาศบังคับใช้แล้ว        เป็นหน้าที่ของประชาชนต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด ทำให้พราหมณ์อารยันสามารถผูกขาดการบูชาเทพเจ้าได้เพียงฝ่ายเดียว  ส่วนพราหมณ์ดราวิเดียนหมดสิทธิ เสรีภาพและหน้าทีในการบูชายัญต่อไป    มีหน้าที่เป็นเพียงคนใช้วรรณะสูงเท่านั้น     และมีข้อห้ามแต่งงานข้ามวรรณะ แต่ชาวสักกะมีชีวิตที่อ่อนแอจึงไม่สามารถควบคุมราคะของตนเองได้  ทำให้เกิดความสมัครรักใคร่กันฉันท์ชู้สาว   ทำให้เกิดปัญหาจัณฑาลที่ถูกลงพรหมทัณฑ์จากสังคมตลอดชีวิต    ต้องใช้ชีวิตเร่ร่อนไปตามท้องถนนในวัยชรา เจ็บป่วยเป็นไข้ และนอนตายข้างถนน

      เจ้าชายสิทธัตถะทรงเห็นปัญหาของจัณฑาล จึงทรงตั้งพระทัยที่จะปฏิรูปสังคม โดยยกเลิกระบบวรรณะในสังคม แต่พระองค์ทรงไม่สามารถทำได้ เพราะขัดต่อหลักอปริหานิยธรรม ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสักกะ มาตรา๓  ซึ่งห้ามยกเลิกกฎหมาย  กล่าวคือ เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทรงได้ยินข้อเท็จจริงเรื่องพระพรหมและอิศวรแล้ว พระองค์ตรัสถามพราหมณ์ปุโรหิตว่าพระพรหมและพระอิศวรมีความเป็นมาอย่างไร ไม่มีพราหมณ์ปุโรหิตคนใดตอบพระองค์ได้ จึงทำให้พระองค์ทรงเกิดความสงสัยในความจริงของพระพรหมและพระอิศวร เป็นต้น 

            เมื่อพระโพธิสัตว์โคตมะทรงได้พัฒนาศักยภาพชีวิต ด้วยอริยมรรคมีองค์ ๘ จนตรัสรู้ (รู้แจ้ง) กฎธรรมชาติของชีวิตมนุษย์ คือ ความรู้ในระดับอภิญญา๖ และผลแห่งการปฏิบัติธรรมตามอริยมรรคมีองค์ ๘ ของพระพุทธเจ้านั้น พระองค์ทรงนำไปทดสอบกับนักปรัชญา นักปราชญ์ศาสนา นักบวช  นักพรต   พราหมณ์   ผู้นำนิกายต่าง   ๆ    วรรณะกษัตริย์ และองคุลีมาลโจรผู้ยิ่งใหญ่     เมื่อพวกเขาลงมือปฏิบัติตามมรรคมีองค์ ๘ แล้ว  ก็สามารถบรรลุถึงความจริงในระดับอภิญญา ๖ ได้เช่นเดียวกับพระพุทธเจ้า เป็นต้น 

         ความรู้ทางวิทยาศาสตร์นั้น คือความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ชีวิตผ่านอายตนะภายในร่างกาย และสั่งสมเรื่องราวเป็นหลักฐานทางอารมณ์ไว้ในจิตใจของตนเอง    แต่เมื่อนำหลักฐานมาใช้เป็นข้อมูลเพื่อการวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้ หรือคาดคะเนความจริงเพื่อพิสูจน์ความจริงในเรื่องนั้น โดยใช้เหตุผลซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญา เพื่ออธิบายความจริงเรื่องนั้้น ๆ   แต่ผลการวิเคราะห์ข้อมูลยังไม่ชัดเจนเพียงพอ  ทำให้เกิดข้อสงสัย เกี่ยวกับความสมเหตุสมผลของคำตอบนั้น เนื่องจากมนุษย์มีอายตนะภายในร่างกาย  ที่มีข้อจำกัดในการรับรู้สิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิต และมนุษย์มักจะมีอคติแฝงอยู่ในจิตใจ ชีวิตของมนุษย์จึงเต็มไปด้วยความมืดมน  จึงไม่มีปัญญาหยั่งรู้หรือไม่สามารถกำหนดรู้จากอำนาจสมาธิ   หรือ   ไม่มีความสามารถหยั่งรู้เป็นพิเศษ  เป็นต้น   

    มนุษย์จำเป็นต้องพัฒนาศักยภาพของชีวิต จนมีทักษะในสร้างเทคโนโลยี่คอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ตขึ้นมาช่วยวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อหาเหตุผลคำตอบที่มีความเที่ยงตรงแม่นยำไม่เบี่ยงเบียนไปทางใดทางหนึ่ง แม้ผลของการวิเคราะห์ข้อมูลจากเครื่องมือวิทยาศาสตร์จะตรงไปตรงมาก็ตามแต่ผู้อ่านก็คือจิตมนุษย์ว่าความจริงที่ได้นั้น มีเหตุผลเพียงพอสำหรับลงโทษผู้กระทำผิดสำหรับผู้พิพากษาหรือ เมื่อได้ผลการวิเคราะห์ข้อมูลควรรักษาทางยาต่อไปในปริมาณยาขนาดเท่าไหร่สำหรับหมอหรือผลการอ่านข้อมูลด้วยการสอบอารมณ์ของผู้ปฏิบัติว่าเป็นเพราะอุปทานหรือแกล้งบ้า เป็นต้น  

         เมื่อความรู้เรื่องกฎธรรมชาติของพระพุทธเจ้านั้น ถูกนำมาประยุกต์ใช้กับวิทยาศาสตร์สมัยใหม่  โดยใช้เครื่องมือวิทยาศาสตร์มาตรวจสอบของการพัฒนาศักยภาพชีวิตมนุษย์ด้วยวิธีการปฏิบัติสมาธิมีการตรวจสอบคลื่นสองก่อนฝึกสมาธินั้นว่า สภาพของคลื่นสมองมีลักษณะเป็นอย่างไร หลังจากปฏิบัติสมาธิแล้วคลื่นสมองมีลักษณะเป็นอย่างไร ที่จะแสดงให้เห็นว่าจิตผู้นั้นได้รับการพัฒนาศักยภาพจน มีความมั่นคงและหนักแน่นไม่หวั่นไหวต่อปัญหาของชีวิต ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตได้มากน้อยเพียงใด กระบวนการเรียนรู้ของมนุษย์ในยุคปัจจุบันนั้นไม่ว่าจะเป็นสาขาวิชาใด มนุษย์ควรถูกพัฒนาศักยภาพของตนให้สอดคล้องกับหลักวิชาการทางพุทธปรัชญา หรือพุทธศาสนามากยิ่งขึ้น 

            ดังนั้นผู้เขียนจึงต้องวางแนวคิดของการเขียนปรัชญาแดนพุทธภูมิมีจุดเริ่มจากความสงสัยของเจ้าชายสิทธัตถะก่อนออกผนวช ขั้นตอนต่อไปก็หาข้อมูลจากพยานเอกสาร พยานวัตถ     พยานบุคคลและพยานเอกสารดิจิทัล มาวิเคราะห์เพื่อหาเหตุผลของคำตอบกันในประเด็นที่สงสัย    เมื่อใช้วิธีวิเคราะห์หลายครั้งหาเหตุผลของคำตอบอย่างเดียวกันถือว่า เป็นความรู้ที่ผ่านเกณฑ์การตัดสินอย่างสมเหตุสมผล ปราศจากข้อพิรุธสงสัยในข้อเท็จจริงอีกต่อไปจึงจะถือว่าเป็นความรู้และความจริงในประเด็นนั้น เป็นต้น