ปัญหาญาณวิทยาเกี่ยวกับการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนา (ตอน๒)

   Epistemology problems regarding the first patronage of Buddhism in Pritika(pat1) 

    

บทนำ การอุปถัมภ์พระพุทธศาสนา

     โดยธรรมชาติแล้ว มนุษย์มีความเห็นแก่ตัว และมักสร้างความคิดเห็นอันเป็นเท็จ เพื่อหลอกลวงผู้อื่นเพื่อให้ได้มาซึ่งผลประโยชน์ด้วยเจตนาทุจริต เพราะไม่มีความละอายหรือกลัวบาป ที่เรียกว่า "หิริโอตตัปปะ"โดยอาศัยความโง่เขลาของผู้อื่น พวกที่ไม่ชอบแสวงหาความรู้ เกี่ยวกับความจริงของกระแสโลกที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา จึงไม่รู้ข้อเท็จจริงที่ได้ยินมานั้นหรือส่งผ่านอินเตอร์เน็ตไปยังโทรศัพท์มือถือของตนนั้น จริงหรือเท็จ?  เมื่อคนโง่เขลา เพราะความโลภ ความกลัว คนจึงเชื่อในคำโกหกนั้น  ก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินของผู้นั้น เป็นต้น  เมื่อผู้เขียนได้ยินข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาของพระเจ้าพิมพิสาร พระองค์ทรงเป็นมหาราชาองค์แรกที่อุปถัมภ์พระพุทธศาสนามีความเจริญรุ่งเรือง จนกระทั่งได้รับการยอมรับจากสาธรณชนและมหาราชาแห่งอาณาจักรต่าง ๆ ทั่วอนุทวีปอินเดีย  เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อกว่า ๒,๕๐๐ ปีที่แล้ว  พระเจ้าพิมพิสารทรงเป็นมหาราชาผู้ปกครองอาณาจักรมคธ  พระองค์ทรงมีศรัทธาต่อพระสิทธัตถะโพธิสัตว์ตั้งแต่ทอดพระเนตรเห็น เพราะปุริลักษณะของพระองค์นั้น  ไม่ได้เป็นนักบวชจากชนวรรณะต่ำ เมื่อพระเจ้าพิมพิสารทรงมีโอกาสสนทนากับพระสิทธัตถะโพธิสัตว์  พระองค์ทรงได้ยินข้อเท็จจริงว่า พระสิทธัตถะโพธิสัตว์ประสูติในวรรณะกษัตริย์แห่งราชวงศ์ศากยะ และพระเจ้าพิมพิสารทรงคิดว่าพระโพธิสัตว์สิทธัตถะเสด็จออกผนวชเพราะปัญหาภายในพระราชวงศ์ พระเจ้าพิมพิสารทรงวางแผนจะถวายดินแดนแห่งแคว้นกลิงคะให้พระสิทธัตถะเป็นผู้ปกครองแต่พระองค์ทรงปฏิเสขที่จะยอมรับไว้เพราะพระองค์ต้องการแสวงหาสัจธรรมแห่งชีวิตเมื่อพระโพธิสัตว์ตรัสรู้กฎธรรมชาติเกี่ยวกับความจริงของชีวิตมนุษย์ทุกคน ด้วยปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ ด้วยพระองค์เอง ชาวพุทธทั่วโลกเรียกว่า "พระพุทธเจ้า" พระองค์ได้เสด็จมาเผยแผ่พระพุทธศาสนาพร้อมกับชฏิลสามพี่น้อง พร้อมบริวารอีก ๑,๐๐๐ คน ที่เมืองราชคฤห์  พระเจ้าพิมพิสารพร้อมประชาชนจำนวน ๑๒๐,๐๐๐ คนทรงถวายการต้อนรับ ที่รัฐลัฐิวันสวนตาลหนุ่มตั้งอยู่เขตเมืองราชคฤห์  แคว้นมคธ  พระองค์ทรงสดับพระธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้า   พระองค์ทรงเกิดดวงตาเห็นธรรมพร้อมกับชาวราชคฤห์ พระองค์เป็นผู้อุปถัมภ์พระพุทธศาสนาองค์แรกในพระพุทธศาสนา ผู้คนในยุคนั้นจึงพากันละทิ้งความเชื่อความเชื่อเรื่องเทพเจ้า  และหันไปปฏิบัติธรรมตามหลักมรรคมีองค ๘ จนบรรลุปัญญาอันแท้จริงที่เรียกว่า"อภิญญา ๖ กันเป็นจำนวนมาก 

 

      ผู้เขียนศึกษาประวัติพุทธศาสนาเกี่ยวกับการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาที่สำนักเรียนนักธรรมวัดแห่งหนึ่งและมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เขตขอนแก่น เป็นความรู้ที่มาการอ่าน การเขียน  การฟังและการพูด    ผู้เขียนได้ฟังข้อเท็จจริงที่ได้ยินจากอาจารย์ในห้องเรียนและสั่งสมเป็นหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจของผู้เขียน เมื่อวิเคราะห์หลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจของผู้เขียนแล้ว โครงสร้างความรู้เรื่องการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนานี้ยังไม่ชัดเจน  เพราะผู้เขียนยังไม่รู้กระบวนพิจารณาความจริงของคำตอบในเรื่องนี้     มีหลักฐานเพียงพอสำหรับการให้เหตุผลโดยการอนุมานความรู้เพื่อพิสูจน์ความจริงของคำตอบนั้น  ความรู้ที่ได้รับนั้นมีความสมเหตุสมผลหรือไม่  เราจะรู้ได้อย่างไรความรู้นั้นมีจริง เป็นต้น 

ปัญหาคือเราจะรู้ความจริงเรื่องการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาของพระเจ้าพิมพิสารได้อย่างไร? 

              เมื่อผู้เขียนศึกษาประวัติพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาของพระพุทธเจ้าพิมพิสาร      ที่สำนักเรียนนักธรรมแห่งหนึ่ง และมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น      แหล่งที่มาความรู้ของผู้เขียนได้มาจากการอ่าน การเขียน การฟังและการพูดผู้เขียนได้ยินข้อเท็จจริงจากการสอนของครูในห้องเรียน   และสั่งสมเป็นหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจของผู้เขียน     เมื่อวิเคราะห์หลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจของตนเอง  ปรากฏว่าโครงสร้างความรู้เรื่องการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาไม่ชัดเจนเพราะผู้เขียนยังไม่ทราบขั้นตอนกการพิจารณาความจริงเรื่องนีี้  มีการตรวจสอบข้อเท็จจริงครบถ้วน  และรวบรวมพยานหลักฐานเพียงพอต่อการวิเคราะห์โดยการอนุมานความรู้จากพยานหลักฐานต่าง ๆ      เพื่อใช้เหตุผลออธิบายความจริงของคำตอบและมีความสมเหตุสมผลหรือไม่ ปัญหาญาณวิทยาว่า เราจะรู้ได้อย่างไร? ความรู้ในเรื่องนี้้เป็นความจริง เมื่อผู้เขียนได้ยินข้อเท็จจริงในเรื่องการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาที่สืบทอดกันมากว่า ๒,๕๐๐ ปีแล้ว  เราก็ยอมรับโดยปริยายว่าพระเจ้าพิมพิสารทรงอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาเป็นความจริงที่เกิดขึ้น      ดำรงอยู่ชั่วระยะเวลาหนึ่งและสิ้นสุดลงเมื่อพระเจ้าพิมพิสารสวรรคต ส่วนประจักษ์พยานซึ่งเป็นผู้เห็นเหตุการณ์นั้นก็เสียชีวิตกันหมดแล้ว ส่วนชาวพุทธที่เกิดในรุ่นต่อมา  จึงไม่มีความรู้ผ่านประสาทสัมผัสและสั่งสมโดยตรงอยู่ในจิตใจ แต่พวกเขาก็ได้ยินข้อเท็จจริงเรื่องนี้ที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ดังนั้น พวกเขาจึงสงสัยในข้อเท็จจริงในเรื่องนี้   

       ตามคำสอนของพระพุทธเจ้า เมื่อเราได้ยินข้อเท็จจริงเรื่องใดเรื่องหนึ่งเราควรสงสัยก่อนจนกว่าจะตรวจสอบข้อเท็จจริง  และรวบรวมพยานหลักฐานอย่างเพียงพอมาวิเคราะห์โดยการอนุมานความรู้จากพยานหลักฐานต่าง ๆ     เพื่อหาเหตุผลอธิบายความจริงเรื่องนี้   ดังนั้นเมื่อผู้เขียนได้ยินข้อเท็จจริงเรื่องการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาของพระเจ้าพิมพิสารแล้วจึงควรสงสัยก่อนและผู้เขียนชอบแสวงหาความรู้เรื่องนี้ต่อไป   จึงตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมพยานหลักฐานในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬา ฯ และพระไตรปิฎกฉบับหลวง ผู้เขียนพบว่าข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องนี้กระจัดกระจายอยู่ในพระไตรปิฎกหลายเล่ม  เมื่อโครงสร้างของความรู้เกี่ยวกับการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาของพระเจ้าพิมพิสาร ยังมีข้อเท็จจริงยังไม่ชัดเจนว่า พระองค์ทรงอุปถัมภ์ทรงอุปถัมภ์ในเรื่องใดบ้าง?  เราจะมีวิธีแสวงหาความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้ได้อย่างไร?  เมื่อพยานบุคคลคือพระเจ้าพิมพิสารทรงสิ้นพระชนม์ไปก่อนพระพุทธเจ้าปรินิพพานไปเพียง ๒ ปี  ส่วนชาวราชคฤห์ที่เกิดในสมัยเดียวกับพระองค์นั้นสิ้นชีวิตไปหมดสิ้นแล้วเหลือเพียงเอกสารน่าเชื่อถือของชาวพุทธทั่วโลก  คือพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาและพระไตรปิฎกฉบับหลวง พยานวัตถุที่เป็นอนุสรณสถานที่สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช        และเสาหินพระเจ้าอโศกมหาราชที่ปักหมุดไว้ทั่วสาธารณรัฐอินเดียและสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเนปาล  บันทึกจารีกแสวงบุญของพระภิกษุชาวจีนสองรูปที่เดินทางสืบพระพุทธศาสนาและคัดลอกพระไตรปิฎกกลับไปสู่ประเทศจีน   เป็นต้น 

       เมื่อญาณวิทยา ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของปรัชญา  นักญาณวิทยามีความสนใจในการศึกษาปัญหาบ่อเกิดความรู้ของมนุษย์ โครงสร้างความรู้ของมนุษย์  วิธีการของมนุษย์ในการแสวงหาความรู้  ความสมเหตุสมผลความรู้ที่มนุษย์สร้างขึ้น   ญาณวิทยาจึงมีหน้าที่ศึกษาค้นคว้าหาคำตอบให้มนุษย์รู้ว่า   เรารู้ได้อย่างไรว่าสิ่งที่เราได้ยินมานั้นข้อเท็จจริงใดจริงหรือเท็จ   อะไรคือมาตรฐานวัดความรู้เราเรื่องไหนจริงหรือเรื่องไหนเท็จ? ความรู้ของมนุษย์คิดวิเคราะห์ขึ้นมานั้นคืออะไร? ความรู้ของมนุษย์เป็นรูปธรรมหรือนามธรรม เป็นต้น ในปัญหาเหล่านี้นักปรัชญาได้องค์ความรู้ขึ้นมาเกี่ยวกับกระบวนการพิจารณาความจริงไว้หลายวิธีด้วยกันคือ

       วิธีการแสวงหาความรู้ เมื่ออวัยวะอินทรีย์ทั้ง ๖   อวัยวะที่เชื่อมโยงกับความรู้ (ยังมีต่อ)ตอนที่ ๒