บทนำ: วัชชี, รัฐประชาธิปไตยแห่งแรกของโลกตามหลักปรัชญาแดนพุทธภูมิ

Introduction: Vajji, The world's first democratic state in Buddhaphumi's Philosophy 

คำสำคัญ รัฐประชาธิปไตย, พระไตรปิฎก, แคว้นวัชชี

๑.บทนำ

     เมื่อได้ศึกษาประวัติศาสตร์ในสมัยพระพุทธเจ้าจากหลักฐานในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕ เล่ม (ปกสีฟ้า)  ในเบื้องต้นเราได้ยินข้อเท็จจริงว่าแคว้นวัชชี (Vajji country) เป็นรัฐเล็ก ๆ ที่ตั้งอยู่บนที่ราบลุ่มแม่น้ำคงคาอันอุดมสมบูรณ์   พรมแดนด้านเหนือของแคว้นวัชชีติดกับเทือกเขาหิมาลัยซึ่งตั้งตระหง่านอยู่กลางอากาศเป็นเทือกเขาที่ปกคลุม ๕ ประเทศคือ  ปากีสถาน เนปาล อินเดีย ภูฐาน และจีน เป็นต้น  พรมแดนด้านใต้ของแคว้นวัชชีติดกับแคว้นมคธ แคว้นกาสีและแคว้นอังคะ พรมแดนด้านทิศตะวันตกติดกับแคว้นมัลละ พรมแดนด้านตะวันออกติดกับเมืองฮารัปปา     

    แคว้นวัชชีได้สถาปนาประเทศของตนเป็นรัฐอิสระที่มีอำนาจอธิปไตยของตนเอง ไม่ขึ้นอยู่กับแคว้นใด ก่อนที่เจ้าชายสิทธัตถะจะทรงละทิ้งวรรณะกษัตริย์ของพระองค์ เพื่อผนวชเป็นพระโพธิสัตว์ เพื่อค้นหาความจริงของชีวิตมนุษย์ที่ว่า พระพรหมและพระอิศวรทรงสร้างมนุษย์จากร่างกายของพระองค์ และทรงสร้างวรรณะให้มนุษย์ทำงานตามวรรณะที่ตนเกิดมา  เป็นต้น  แคว้นวัชชีถือเป็นรัฐประชาธิปไตยที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก และมีชื่อเสียงด้านปรัชญาการเมือง  เป็นรัฐศาสนาของพราหมณ์ มีระบบการปกครอง "แบบสามัคคีธรรม"   แบ่งหน้าที่การทำงาน โดยแบ่งประชาชนออกเป็น ๔ วรรณะ โดยวรรณะกษัตริย์แห่งแคว้นวัชชี มีส่วนร่วมในการใช้อำนาจอธิปไตยในการปกครองประเทศ 

       รัฐสภาแห่งราชอาณาจักรวัชชีใช้อำนาจนิติบัญญัติในการตรากฎหมาย  อำนาจบริหารในปกครองประเทศ  และอำนาจตุลาการในการตัดสินตัดสินอรรถคดีทั้งหมด  เป็นต้น   สมาชิกรัฐสภาแห่งราชอาณาจักรวัชชี มาจากวรรณะกษัตริย์ทั้งหมดมีจำนวน ๗,๗๐๗ พระองค์  เจ้าชายลิจฉวีทรงทำหน้าที่ประธานรัฐสภาแห่งราชอาณาจักรวัชชีในการตรากฎหมาย เจ้าชายลัจฉวีและสมาชิกรัฐสภาทำหน้าที่เป็นคณะรัฐมนตรีในการบริหารประเทศ และสมาชิกรัฐสภาเป็นผู้ใช้อำนาจตุลาการในการตัดสินคดีทั้งหมด มีรัฐธรรมนูญจารีตประเพณีสูงสุดของราชอาณาจักรวัชชี เรียกว่าราชอปริหานิยธรรม หรือ"ธรรมของกษัตริย์" ซึ่งประกาศใช้เป็นหลักเกณฑ์ในการปกครองประเทศ ชาวแคว้นวัชชีส่วนใหญ่นับถือในศาสนาพราหมณ์ และแบ่งประชาชนออกเป็น ๔ วรรณะ ตามคำสอนของศาสนาพราหมณ์ ประชาชนเชื่อกันว่าพระพรหมสร้างมนุษย์และวรรณะให้ผู้คนทำงานตามวรรณะที่ตนเกิดมา ได้แก่ วรรณะพราหมณ์ วรรณะกษัตริย์, วรรณะแพศย์ และวรรณะศูทร เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม    เมื่อผู้เขียนศึกษาหลักฐานเรื่องความเป็นรัฐของแคว้นวัชชีในพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณ ๔๕ เล่ม(ปกสีฟ้า)  และอรรถกถาแล้ว   ในเบื้องต้น เราได้ยินข้อเท็จจริงว่า การมีอยู่ของแคว้นวัชชี  แม้จะมีหลักฐานเอกสาร   ที่กล่าวถึงไว้ในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ์   และเราจะยอมรับความจริงโดยปริยาย   แต่ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้       ก็กระจัดกระจายอยู่ในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ์ และอรรถกถาหลายเล่ม   เมื่อวิเคราะห์หลักฐานโดยการอนุมานความรู้เพื่อพิสูจน์ความจริงในเรื่องนี้     โดยการใช้เหตุผล  ซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญาในการอธิบายความจริงเกี่ยวกับการมีอยู่ของแคว้นวัชชีแล้ว  ก็ยังขาดความสมเหตุสมผล    เพราะองค์ประกอบของความเป็นแคว้นวัชชียังไม่ชัดเจน เพราะมีหลักฐานเอกสารเท่านั้นคือพระไตรปิฎกส่วนหลักฐานทางวัตถุ      ซึ่งเป็นอาณาเขตที่ตั้งของแคว้นวัชชียังไม่มีหลักฐานมายืนยันในเรื่องนี้      ทำให้เรื่องราวก็ปรากฏขึ้นในจิตใจของผู้เขียนนั้น    องค์ประกอบความรู้เกี่ยวกับความจริงของแคว้นวัชชียังไม่ชัดเจน เกี่ยวกับการมีอยู่ของแคว้นวัชชีในฐานะชุมชนทางการเมืองที่มีอาณาเขต  และ ประชาชน  ที่มีอำนาจอธิปไตยเป็นของตนเอง ในการปกครองประเทศในสามอำนาจคือ อำนาจนิตบัญญัติ    อำนาจบริหาร  และอำนาจตุลาการ  เป็นต้น     

    

         เมื่อแคว้นวัชชีเป็นรัฐประชาธิปไตยแห่งแรกของโลกที่มีอยู่ตั้งแต่ก่อนพุทธกาล  สมาชิกรัฐสภาของแคว้นวัชชีมาจากการเลือกตั้งกันเองของวรรณะกษัตริย์จากหลายราชวงศ์ ปกครองด้วยระบอบสามัคคีธรรม  โดยวรรณะกษัตริย์ทุกพระองค์มีส่วนรวมในการบริหารปกครองประเทศ  และผลัดกันเปลี่ยนกันปกครองของแคว้นวัชชีที่เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "สหพันธรัฐ"   ประธานรัฐสภาได้รับเลือกตั้งโดยสมาชิกรัฐสภา สมาชิกรัฐสภาทำหน้าที่ในการบัญญัติกฎหมายจารีตประเพณี ทำหน้าที่เป็นผู้บริหารประเทศ   และทำหน้าที่เป็นตุลาการในการพิจารณาตัดสินคดี ด้วยสมาชิก ๗,๗๐๗ พระองค์  รัฐสภาแห่งรัฐวัชชี จึงเป็นรัฐสภาที่ใหญ่ที่สุดในโลกและสถานที่ประชุมของรัฐสภานั้นเรียกว่า"สันฐาคาร" สมาชิกรัฐสภา     คือเจ้าลิจฉวีที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นสมาชิกรัฐสภานี้ เรื่องการประชุมของเจ้าลิจฉวีมีเป็นหลักฐานข้อความที่กล่าวถึงในพระไตรปิฎกออนไลน์หลายฉบับด้วยกัน    

              อาณาจักรวัชชีแห่งนี้มีความแข็งแกร่งมากในการปกครองประเทศเพราะมีกฎหมายสูงสุดในการปกครองประเทศเรียกว่า  "หลักอปริหานิยธรรม"    เป็นธรรมะของกษัตริย์ที่ใช้ในการปกครองรัฐ   มีศักดิ์เทียบเท่ากับกฎหมายรัฐธรรมนูญในการปกครองประเทศในยุคปัจจุบัน  ประชาชนมีศักยภาพในการใช้ชีวิตและทักษะในการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพมีวินัยและความสามัคคีในการประชุมรัฐสภาพร้อม ๆ กันและเลิกพร้อมกันในการบัญญัติกฎหมาย ในการบริหารงานร่วมกันของสมาชิกรัฐสภา พิจารณาและตัดสินปัญหาสำคัญของประเทศ      การใช้อำนาจตุลาการสมาชิกรัฐสภาเป็นไปในทิศทางเดียวกัน  ที่ทำให้รัฐวัชชีมีความเจริญรุ่งเรืองเพียงฝ่ายเดียว แต่สุดท้ายแล้ว รัฐเอกราชนี้สูญเสียอำนาจอธิปไตยไป          เพราะสมาชิกรัฐสภาแห่งอาณาจักรวัชชีแตกความสามัคคีกันเอง ในสมัยปัจจุบันแคว้นวัชชีเป็นเพียงอำเภอเวสาลีเป็น ๑ ใน ๑๔ อำเภอขึ้นตรงกับเขตปกครองของรัฐพิหาร สาธารณรัฐอินเดีย  ผู้เขียนเดินทางมาเยี่ยมชมภูมิภาคแห่งอาณาจักรวัชชีโบราณแห่งนี้หลายครั้ง    เพราะอยู่ตรงข้ามกับเมืองปัฏตาลีบุตรโบราณแห่งแคว้นมคธในยุคปัจจุบันเรียกว่า "เมืองปัตนะเมืองหลวงของรัฐพิหารในยุคปัจจุบัน"  

        เมื่อผู้เขียนฟังข้อเท็จจริงเกี่ยวกับอาณาจักรวัชชี รัฐประชาธิปไตยแห่งแรกในพระไตรปิฎกข้างต้น พระพุทธองค์ทรงสอนว่าไม่ให้เชื่อข้อเท็จจริงที่ได้ยินจากการเล่าสู่กันฟังสืบต่อกันมา ควรตั้งข้อสงสัยไว้ก่อนและผู้เขียนชอบที่จะศึกษาค้นหาความรู้ในเรื่องนี้ต่อไปและรวบรวมหลักฐานทั้งพยานเอกสาร พยานวัตถุ และพยานบุคคล ให้เพียงพอเพื่อพิสูจน์ความจริงเกี่ยวกับอาณาจักรวัชชี, รัฐประชาธิปไตยแห่งแรกในพระไตรปิฎก ต่อไป     เมื่อผู้เขียนตัดสินใจศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับ Vajji, The world's first democratic state in the Tripitaka (แคว้นวัชชี, รัฐประชาธิปไตยแห่งแรกของโลกในพระไตรปิฎก) โดยวิเคราะห์ข้อมูลจากหลักฐานในพระไตรปิฎก อรรถกถา บันทึกจดหมายเหตุต่าง ๆ  พยานวัตถุได้แก่โบราณสถานๆ ที่ตั้งอยู่ในเขตเวสาลี รัฐพิหาร และแผนที่โลกของGoogle Maps  เป็นต้นบทความที่ได้จากการวิเคราะห์หลักฐาน จะเป็นข้อมูลต่อพระธรรมวิทยากรใช้บรรยายกับผู้แสวงบุญชาวไทยในแดนพุทธภูมิ ให้มีเนื้อหาสาระของพระพุทธศาสนาเป็นไปในทางเดียวกันได้รับความรู้ความเข้าใจในพุทธประวัติ วิธีคิดวิเคราะห์จะเป็นประโยชน์ต่อนิสิตระดับปริญญาเอกเป็นการอนุมานความรู้ที่ผ่านเกณฑ์การตัดสินที่สมเหตุสมผลปราศจากข้อสงสัยในความจริงอีกต่อไป