บทนำ: การล้างบาปที่แม่น้ำคงคาในพระไตรปิฎกตามหลักปรัชญาแดนพุทธภูมิ

Introduction to Sanctification in Tripitaka  according to Buddhaphumi's Philosophy

 บทนำ   

            เมื่อปรัชญาคือความรู้ของมนุษย์ที่ถูกสร้างขึ้นจากจิตใจของมนุษย์ ซึ่งมีหน้าที่รับรู้ประสบการณ์ชีวิตผ่านอายตนะภายใน เมื่อจิตใจของมนุษย์รับรู้แล้ว    ก็จะรวบรวมเรื่องราวเหล่านั้นและสั่งสมไว้เป็นหลักฐานทางอารมณ์ในใจ แต่ธรรมชาติของจิตใจมนุษย์นั้นไม่เพียงแต่จะรับรู้ และสั่งสมประสบการณ์ชีวิตในจิตใจเท่านั้น       แต่จิตใจของมนุษย์ ยังมีธรรมชาติของการคิดจากหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจของตัวเอง      โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานเพื่อพิสูจน์ความจริงในเรื่องนั้น  โดยใช้เหตุผลซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญาในการอธิบายความจริงในเรื่องนั้น   และความรู้ที่ได้จากการคิดอย่างสมเหตุสมผลนั้น   ก็สามารถนำความรู้นั้นไปเผยแพร่ให้ผู้อื่น ได้ศึกษาค้นคว้าหรือแสวงหาความรู้ต่อไปได้ 

         อภิปรัชญาเป็นสาขาหนึ่งของปรัชญา และนักปรัชญามีความสนใจในการศึกษาปัญหาเกี่ยวกับความเป็นจริงของมนุษย์ ในสมัยก่อนพุทธกาล     เมื่อนักปรัชญามักจะแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับมนุษย์ตามปฏิภาณของตนเองตามหลักเหตุผล หรือคาดคะเนความจริงจากข้อเท็จจริงที่ได้ยินจากการสืบทอดกันมาตั้งแตอดีตจนถึงปัจจุบัน นักปรัชญาในยุคนั้น จะต้องมีหลักฐานพิสูจน์ความจริงเกี่ยวกับมนุษย์  หากข้อเท็จจริงใดมีหลักฐานก็ถือว่าผู้เล่าเพียงคนเดียวถือว่า ข้อเท็จจริงขาดความน่าเชื่อถือ    เพราะพยานหลักฐานเป็นบุคคลมักมีอคติซ่อนเร้นอยู่ในจิตใจ    จำเป็นต้องพยานหลักฐานอื่นเพิ่มเติมมาพิสูจน์ความจริงในเรื่องที่น่าสงสัยด้วยในสมัยอินเดียโบราณ พยานหลักฐานน่าเชื่อถือทางปรัชญา          ส่วนใหญ่เป็นพยานบุคคลซึ่งเป็นปุโรหิต ซึ่งเป็นที่ปรึกษาวรรณะกษัตริย์ในด้านนิติขนบธรรมเนียม และจารีตประเพณี เป็นต้น   ตัวอย่างเช่นนักปรัชญาพราหมณ์อารยันกล่าวอ้างว่าพระพรหมสร้างมนุษย์ และวรรณะให้มนุษย์ปฏิบัติหน้าที่ตามวรรณะที่ตนเกิดมา ทำงานก่อนการเริ่มต้นของประวัติศาสนาของพระพุทธศาสนาผู้คนในอนุทวีปอินเดียเชื่อในการมีอยู่ของเทพเจ้าหลายองค์ได้แก่เทวดา พระะอินทร์ พระอิศวร และพระพรหม  เป็นต้น พราหมณ์อารยันสอนชาวแคว้นมคธว่าพระพรหมมีคุณต่อมนุษย์ เพราะพระพรหมสร้างมนุษย์จากพระกายของพระองค์ และช่วยให้มนุษย์ประสบความสำเร็จในชีวิตได้ด้วยการบูชายัญด้วยการฆ่าสัตว์นอกจากพราหมณ์อารยันแล้ว ยังมีพราหมณ์ชาวดราวิเดียนรับทำพิธีบูชายัญด้วย 

        เมื่อคนเชื่อและศรัทธาในพราหมณ์ทั้งสองนิกาย ทำให้เกิดการแข่งขันการบูชายัญ เมื่อพราหมณ์อารยันได้รับการแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาของกษัตริย์ จึงหาทางจำกัดสิทธิและหน้าที่ในการบูชายัญของพราหมณ์มิลักขะ โดยการเสนอกฎหมายว่าด้วยวรรณะ เพื่อให้สิทธิและหน้าที่มนุษย์ทำงานตามวรรณะที่ตนเกิดมา แต่ชาวแคว้นมคธไม่มีใครเคยเห็นพรหมหรือเทพเจ้าองค์  เว้นแต่ปุโรหิตพราหมณ์ที่ปรึกษาวรรณะกษัตริย์เป็นพยานยืนยันว่า     เคยเห็นพรหมในแคว้นมคธมาก่อนแต่เป็นคำกล่าวอ้างลอยๆ ทำให้เกิดคำถามในหมู่ชาวมคธว่าเราจะรู้ได้อย่างไรว่าเทพเจ้ามีอยู่จริง? พราหมณ์จึงให้เหตุผลในคำตอบว่าพราหมณ์สามารถติดต่อกับเทพเจ้าผ่านการทำพิธีบูชายัญเท่านั้น  เมื่อพราหมณ์ยืนยันข้อเท็จจริงของคำตอบเช่นนั้น เวลาทุกข์ยากและหาทางออกให้ชีวิตของตน ไม่ได้ก็จะนึกเทพเจ้าและเข้าสู่เทวสถานของพราหมณ์ เพื่อบูชายัญเป็นวิถีชีวิตประจำวันก่อให้เกิดผลประโยชน์จากเครื่องสังเวยอันมีค่ามหาศาลในแต่ละปี เมื่อได้รับผลประโยชน์มากพราหมณ์อารยัน จึงหาเหตุผลยกย่องพระพรหมและพระอิศวรว่าเป็นเทพเจ้าที่มีศักสิทธิ์สูงกว่าเทวดาของพราหมณ์ดราวิเดียน ที่มีคุณต่อมนุษย์ที่ทำให้ฟ้ามีฝนตามฤดูกาล และพืชผลทางการเกษตรจะอุดมสมบูรณ์ แต่พระพรหมมีเมตตาต่อมนุษย์มากกว่าเพราะพระพรหมสร้างมนุษย์จากพระกายของพระพรหมสร้างวรรณะ ให้กับมนุษยทำงานตามวรรณะที่เกิด       เมื่อผู้เขียนศึกษาหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬาฯ ผู้เขียนได้ฟังข้อเท็จจริงเบื้องต้นว่าพราหมณ์นิกายต่าง ๆ ทำพิธีบูชายัญโดยการฆ่าโค ฆ่ามนุษย์และของมีค่าอื่น ๆ เพื่อขอให้พระพรหมช่วยให้มนุษย์ประสบความสำเร็จในสิ่งที่ปรารถนาแต่           

  มีปัญหาที่ผู้เขียนสงสัยว่าในพระไตรปิฎกฉบับฯ กล่าวถึงการล้างบาปที่แม่น้ำคงคาหรือไม่เมื่อผู้เขียนศึกษาหลักฐานในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯเล่มที่ ๙  พระสุตันตปิฎกเล่มที่๑ ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค [๒.สามัญญผลสูตร ว่าด้วยผลแห่งความเป็นสมณะเรื่องพระเจ้าอชาตศัตรูและราชอำมาตย์ ข้อ.๑๗๗ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อหม่อมฉันถามอย่างนี้ ครูนิครนถ์นาฏบุตรตอบว่ามหาบพิตร นิครนถ์ในโลกนี้ สำรวมด้วยการสังวร ๔ อย่าง คือ 

๑.เว้นน้ำดิบทุกอย่าง 

๒.ประกอบกิจจากการเว้นบาปทุกอย่าง

๓.ล้างบาปทุกอย่าง 

๔.รับสัมผัสทุกอย่างโดยไม่ให้เกิดบาป

         นิครนถ์สำรวมด้วยการสังวร ๔ อย่างนี้ดังนั้นบัณฑิตจึงเรียกว่าผู้ถึงที่สุดแล้วสำรวมแล้วตั้งมั่นแล้ว   เมื่อผู้เขียนวิเคราะห์ข้อมูลในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬา ฯ ฟังข้อเท็จจริงเบื้องต้นว่า ในสมัยพุทธกาล มีพิธีล้างบาปเกิดขึ้นในรัฐมคธ เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูทรงมีความทุกข์เพราะทรงประหารชีวิตพระเจ้าพิมพิสารพระบิดาของพระองค์ เมื่อพระบิดาสวรรคตแล้ว ทำให้พระองค์ทรงเสียพระทัยและเสด็จไปปรึกษาปัญหาชีวิตของพระองค์กับครูนิครนถ์ นาฏบุตร  ซึ่งเปิดสำนักล้างบาปในเมืองนาลันทาของแคว้นมคธ  แต่ไม่มีหลักฐานในพระไตรปิฎกเล่มใด ได้กล่าวถึงการล้างบาปในเมืองพาราณสีหรือพราหมณ์คนใดได้ทำพิธีล้างบาปที่เมืองพาราณสีแต่อย่างใด ดังนั้นผู้ทำพิธีล้างบาปในสมัยพุทธกาลน่าจะเป็น ครูนิครนถ์ นาฏบุตร เป็นเพียงผู้เดียวที่ทำพิธีล้างบาปแต่ไม่รายละเอียดของพิธีการล้างบาปชัดเจนว่าเป็นอย่างไร ในหลักป้องกันมิให้เกิดบาปในชีวิตมนุษย์ของ ครูนิครนถ์ นาฏบุตรห้ามดื่มน้ำดิบทุกอย่างไว้เพราะในน้ำดิบที่มีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่  เป็นต้น 

         ในอดีตนั้น เมืองพาราณสีเคยเป็นเพียงหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่เป็นส่วนหนึ่งของดินแดนในแคว้นโกศล(kosol) เมืองพาราณสีเป็นเมืองหลวงของแคว้นกาสีตั้งอยู่ริมฝังตะวันตกของแม่น้ำคงคา ต่อมาพระเจ้าปเสนธิโกศลได้มอบแผ่นดินแห่งแคว้นกาสีกาสี เป็นของขวัญในวันสยุมพร (วันแต่งงาน) ระหว่างพระนางเวเทหิซึ่งเป็นพระขนิษฐา (น้องสาว) กับพระเจ้าพิมพิสารแห่งแคว้นมคธ หลังจากพุทธกาลผ่านไปแคว้นกาสีได้รับเอกราชและใช้อำนาจอธิปไตยในการปกครองตนเอง โดยพระเจ้าพรหมทัตทรงเป็นกษัตริย์ปกกครอง และตั้งมีพระราชวังตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำคงคาด้านทิศตะวันออก สถานะของรัฐกาสีสิ้นสุดลง หลังจากอังกฤษประกาศเอกราชให้กับรัฐต่าง ๆ ในชมพูทวีป มหาราชาผู้นำทุกรัฐได้ประชุมกัน และตกลงที่จะสละอำนาจอธิปไตยรวมตัวกันจัดตั้งเป็นประเทศใหม่เรียกว่า "สาธารณรัฐอินเดีย" รัฐกาสีได้รับการผนวกเป็นส่วนหนึ่งของสาธารณรัฐอินเดีย เดิมรัฐกาสีเคยเจริญรุ่งเรืองด้วยการผลิตผ้าไหมกาสีและส่งออกไปต่างประเทศ จากหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬา ฯ  รัฐสักกะได้สั่งเครื่องนุ่งห่มให้กับเจ้าชายสิทธัตถะได้สวมใส่ในวิถีชีวิตประจำ  การผลิตผ้าไหมจึงนำรายได้มหาศาลมาสู่รัฐกาสีแห่งนี้  ในยุคปัจจุบันกลายเป็นเอำเภอเล็ก ๆ เป็นเพียง ๑ ใน ๗๒ อำเภอ ขึ้นกับเขตการปกครอง รัฐอุตตรประเทศ สาธารณรัฐอินเดียเท่านั้น  เพราะชนวรรณะกษัตริย์ยินยอมสละอำนาจอธิปไตยปกครองรัฐกาสีให้กับรัฐบาลกลางของสาธารณรัฐอินเดีย เมื่อ ๖๐ ปีที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบันนี้ ผู้เขียนมีความสนใจที่จะศึกษาค้นคว้าเรื่องการล้างบาปที่แม่น้ำคงคาในเมืองพาราณสี (The Sanctification at Ganges River in Varanasi City) การเขียนบทความนี้อาศัยการวิเคราะห์ข้อมูลจากที่มาของความรู้ผ่านประสาทสัมผัสของผู้เขียนเพราะผู้เขียนอาศัย (จำพรรษา)ที่เมืองนี้เป็นเวลา  ๙  ปีในฐานะนักศึกษาต่างชาติแห่งมหาวิทยาลัยบานารัสฮินดูพยานเอกสารในพระไตรปิฎก อรรถกถาและคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาอื่น ๆ เป็นต้น  ความรู้ในบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อพระธรรมวิทยากรในแดนกำเนิดพระพุทธศาสนาในการบรรยายให้กับผู้แสวงบุญ ให้มีเนื้อหาทางวิชาการเป็นไปในแนวทางเดียวกัน ส่วนกระบวนการวิเคราะห์ที่มาของความรู้จะเป็นประโยชน์การวิจัยระดับปริญญาเอกสาขาพระพุทธศาสนา เพื่อให้ได้รับความรู้ที่แท้จริงที่ผ่านเกณฑ์การตัดสินความเป็นจริงอย่างมีเหตุผลโดยปราศจากข้อสงสัยในความเป็นจริงอีกต่อไป