ปัญหาความจริงเกี่ยวกับข้อสงสัยของพระพุทธเจ้าในพระไตรปิฎก

 The Truth About the Buddha's Doubts in the Tripitaka

คำสำคัญ  ปัญหาความจริง ความสงสัย นักปรัชญา

บทนำ ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา  

                       โดยทั่วไป   ความรู้ในวิชาต่าง  ๆ  เช่น  ปรัชญา   พระพุทธศาสนา    ปรัชญาตะวันตกและวิทยาศาสตร์   ที่สอนกันในหลักสูตรของโรงเรียน  และมหาวิทยาลัยในภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วโลก   ถือเป็นความรู้ของมนุษย์ เราเรียกเจ้าของความรู้เชิงปรัชญาว่า " นักปรัชญา"        เจ้าของความรู้ทางพุทธศาสนาเรียกว่า "พระพุทธเจ้า"       และเจ้าของความรู้ทางวิทยาศาสตร์เรียกว่า "นักวิทยาศาสตร์"    เป็นต้น แล้วนักวิชาการเหล่านี้สร้างความรู้เกี่ยวกับปรัชญา พุทธศาสนา    ปรัชญาตะวันตก  และวิทยาศาสตร์ได้อย่างไร ?  และขอบเขตความรู้ในแต่ละวิชาแตกต่างกันอย่างไร ?    สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่เราควรศึกษาเพื่อทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้           เมื่อเข้าใจสิ่งเหล่านี้แล้ว     เราก็จะรักที่จะแสวงหาความจริงเกี่ยวกับสิ่งเหล่านี้    

                   ในสมัยพุทธกาล            มีพราหมณ์จำนวนหนึ่งในโลกเป็นนักตรรกะและนักปรัชญา    เมื่อได้ยินเรื่องราวเกี่ยวกับโลก  มนุษย์  และการพิสูจน์การมีอยู่ของเทพเจ้า       ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยพุทธกาลจนถึงปัจจุบัน    มักจะแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับความจริงของสิ่งต่าง ๆ โดยใช้ปฏิภาณของตนตามหลักเหตุผล       หรือคาดคะเนความจริงของสิ่งที่ได้ยินมาในสังคมอนุทวีป      นักตรรกะและนักปรัชญามักใช้เหตุผลในการอธิบายความจริงในเรื่องนั้น          บางครั้งก็ใช้เหตุผลเพื่ออธิบายความจริงของเรื่องนั้นได้ถูกบ้าง         บางครั้งอาจใช้เหตุผลเพื่ออธิบายความจริงของเรื่องนั้นได้อย่างไม่ถูกต้องบ้าง       บางครั้งอาจใช้เหตุผลเพื่ออธิบายความจริงเป็นอย่างนั้นบ้างหรือเป็นอย่างนี้บ้าง  เป็นต้น  

                   วิญญูชนเมื่อได้ยินความจริงของคำตอบในเรื่องนั้นแล้วย่อมไม่เชื่อถือในความคิดเห็นของนักตรรกะ         และนักปรัชญาในเรื่องนั้น เหตุผลของคำตอบนั้น ย่อมไม่สามารถยืนยันได้ว่าเป็นความรู้ที่แท้จริงในเรื่องนั้น  เป็นต้น

                    ในสมัยก่อนพุทธกาล       เจ้าชายสิทธัตถะทรงได้ยินเรื่อง  พระพรหมสร้างมนุษย์จากร่างของพระองค์เอง        และสร้างวรรณะให้มนุษย์ที่พระองค์ทรงสร้างขึ้นมานั้น  ปฏิบัติหน้าที่ตามวรรณะที่ตนเกิดมา  การมีอยู่ของพระพรหมและพระอิศวรนั้น          เป็นความรู้เหนือการรับรู้ผ่านอายตนะภายในของมนุษย์ แต่มนุษย์สื่อสารกับเทพเจ้าได้ผ่านพิธีกรรมของพราหมณ์เท่านั้น           อย่างไรก็ตาม      ในยุคนั้นผู้คนในอนุทวีปอินเดียบูชาเทพเจ้าหลายองค์ด้วยของมีค่าเป็นจำนวนมาก สร้างความั่งคั่งให้แก่พราหมณ์ทุกนิกายทุกปีซึ่งมีมูลค่ามหาศาล     ในการบูชายัญของพราหมณ์เพื่อขอพรเทพเจ้านั้นของพราหมณ์เพื่อช่วยเหลือมนุษย์    บางครั้งก็ประสบความสำเร็จบ้าง  บางครั้งก็ประสบความล้มเหลว      เมื่อข้อเท็จจริงของผลจากการบูชาเทพเจ้าเป็นเช่นนี้        พราหมณ์บางคนที่เป็นนักตรรกะ  เป็นนักปรัชญา   มักแสดงทัศนะหรือความคิดเห็นในเรื่องนี้อาจเกิดจากเหตุปัจจัยต่าง ๆ        ที่ไม่ประสบความสำเร็จอาจเป็นเพราะถูกเทพเจ้าลงโทษที่ไม่จงรักภักดี     โดยพราหมณ์ใช้เหตุผลซึ่งเป็นเครื่องมือของตนเองอธิบายความจริงในเรื่องนี้ อาจเป็นการใช้เหตุผลผิดบ้าง  การใช้เหตุผลถูกบ้าง  การใช้เหตุผลเป็นอย่างนั้นบ้าง  การใช้เหตุผลเป็นอย่างนี้บ้าง           เช่น   เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทรงเห็นจัณฑาล  ถูกพระพรหมลงโทษฐานสมสู่กับคนวรรณะอื่น        โดยให้คนในสังคมใช้อำนาจตามกฎหมายวรรณะ         เพื่อขับไล่ออกจากบ้านไปตลอดชีวิต  ไม่มีใครคบค้าสมาคมด้วยอีกต่อไปต้องสูญเสียสิทธิและหน้าที่ของวรรณะที่ตนเกิดมาไปตลอดชีวิต ไม่สามารถกลับคืนสู่สถานเดิมในสังคมอีกต่อไป         

 ๒.ประเภทของความจริง

              โดยทั่วไป    ความจริงของสิ่งต่าง ๆ  เกิดขึ้นในชีวิต   ทั้งสิ่งที่รับรู้ได้โดยตรงผ่านอายตนะภายใน ร่างกายของตนเอง  สิ่งที่ผู้คนได้ยินจากการเล่าสู่กันเรื่อยมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันที่เรียกว่า "ตำนาน"  การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ทำให้มนุษย์เข้าใจว่าชีวิตของมนุษย์เป็นผลจากปัจจัยทางร่างกายและจิตใจ  ที่จิตวิญญาณปฏิสนธิในครรภ์มารดา       เมื่อทารกเจริญเติบโตได้  ๙  เดือน ก็จะเกิดมาเป็นมนุษย์และพ่อแม่จะตั้งชื่อให้ให้ทารก    เมื่อเกิดมามีชีวิตรอดอยู่แล้ว ก็จะมีสิทธิและหน้าที่ตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์แห่งราชอาณาจักรไทย เป็นต้น ในขณะมีชีวิตอยู่   จิตใจของมนุษย์ใช้อายตนะภายในร่างกายรับรู้เหตุการณ์ต่าง  ๆ  ที่เกิดขึ้นในชีวิต และเก็บเหตุการณ์เหล่านั้นไว้  เป็นหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจ  อย่างไรก็ตาม  ธรรมชาติของจิตใจของมนุษย์นั้น  ไม่เพียงแต่รับรู้และเก็บหลักฐานทางอารมณ์เท่านั้น    แต่ยังปรุงแต่งอารมณ์ต่าง ๆ ขึ้นในจิตใจอีกด้วยซึ่งเรียกว่า "การคิด"ซึ่งมีหน้าที่ในการวิเคราะห์หลักฐานทางอารมณ์โดยการอนุมานความรู้เพื่อพิสูจน์ความจริงของเรื่องนั้น  โดยการใช้เหตุผลอธิบายความจริงของคำตอบในเรื่องนั้น ๆ    อย่างสมเหตุผลอีกด้วย

                  โดยธรรมชาติของมนุษย์นั้น   มีระดับสติปัญญาแตกต่างกัน  โดยเฉพาะจิตสำนึกและปัญญาที่ต่างกัน              เมื่อมนุษย์บางคนขาดสติสัมปชัญญะในการรับรู้และจดจำเหตุการณ์ต่าง ๆ   ได้ ทำให้ชีวิตมืดมิด            จึงขาดความสามารถในการคิดและการใช้เหตุผล เพื่อพิสูจน์ความจริงโดยการใช้เหตุผล              ซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญาในการอธิบายความจริงของสิ่งต่างที่เกิดขึ้นในชีวิตของตนเองได้ เมื่อชีวิตต้องตัดสินใจ            ผู้คนมักเชื่อว่ามันเป็นความจริงโดยไม่มีเหตุผลอันหนักแน่นจึงถูกหลอกลวงได้ง่าย    ก่อให้เกิดความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินเป็นจำนวนมาก เป็นต้น  

              เมื่อเขาได้ยินข้อเท็จจริงในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง พระพุทธเจ้าทรงสอนว่าอย่าเชื่อทันทีว่าเป็นความจริง   ควรสงสัยไว้ก่อนจนกว่าจะตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมพยานหลักฐานอย่างเพียงพอ เพื่อวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ             เพื่อหาเหตุผลมาพิสูจน์ข้อเท็จจริงในเรื่องนั้นว่าจริงหรือเท็จ   ถ้าไม่มีหลักฐานพิสูจน์ความจริง พยานเพียงคนเดียวก็ขาดความน่าเชื่อถือ        และนักปรัชญาก็ไม่อาจยอมรับข้อเท็จจริงนั้นว่าเป็นความจริงได้ เพราะธรรมชาติของมนุษย์นั้น มีความเห็นแก่ตัวจึงมักมีอคติต่อผู้อื่น     เนื่องจากความโง่เขลา  ความกลัว    ความรัก   และความเกลียดชังซึ่งกันและกัน  เป็นต้น นอกจากนี้  มนุษยังมีอายตนะภายในร่างกาย  ซึ่งมีข้อจำกัดในการรับรู้เหตุการณ์ที่เกิดในสังคมห่างไกล หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีต       

              การศึกษาปัญหาความจริงเรื่องความสงสัยของพระพุทธเจ้าในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณ  ถือเป็นปัญหาทางอภิปรัชญาเพราะอภิปรัชญาสนใจศึกษาปัญหาความจริงเรื่องมนุษย์     ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ  โลก        และการมีอยู่ของเทพเจ้า  เป็นต้น       เมื่อผู้เขียนศึกษาหลักฐานจากตำราปรัชญา      และเว็บไซต์ต่าง ๆบนแพลตฟอร์มอินเตอร์เน็ต         เราได้ยินข้อเท็จจริงว่าปรัชญาคือความรู้ของมนุษย์ที่เรียกว่า  "นักปรัชญา"   เช่น เจ้าชายสิทธัตถะทรงเป็นนักปรัชญา  พระองค์ทรงสำเร็จการศึกษาหลักสูตรศิลปศาสตร์   ๑๘ สาขาเช่นเดียวกับเจ้าชายอื่น ๆ     ในพระราชวงศ์ศากยะที่ต้องศึกษาหาความรู้เพื่อใช้ในการบริหารราชการแผ่นดิน     

                 ตามหลักสูตรศิลปศาสตร์ ๑๘  สาขาวิชา     ที่สำนักเรียนครูวิศวามิตรร่วมกับเจ้าชายแห่งราชวงศ์ศากยะ  และเจ้าชายแห่งโกลิยวงศ์อีกหลายพระองค์              เมื่อสำเร็จการศึกษา  พระองค์ทรงได้อภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงพิมพาแห่งแคว้นโกลิยะ       พระองค์ทรงใช้ชีวิตอย่างมีความสุขในปราสาททั้ง ๓   แห่งนาน ๑๓ ปี             โดยมีพระสนมกว่า ๔๐,๐๐๐ คน      คอยรับใช้พระองค์    แม้ว่าความรู้และอารมณ์ความรู้สึกเหล่านั้น       ซึ่งมาจากระบบการศึกษาของราชอาณาจักรสักกะและจากประสบการณ์ชีวิตของพระองค์เอง    จะเป็นเครื่องพิสูจน์อารมณ์ที่สั่งสมไว้ในพระทัยของพระองค์    และติดตามพระองค์ไปใช้แก้ปัญหาชีวิตทั่วทั้งอนุทวีปอินเดียก็ตาม       แต่ก็ยังไม่เพียงพอที่พระองค์จะทรงเรียนรู้และเข้าใจข้อเท็จจริงเกี่ยวกับวิถีชีวิตชาวสักกะทั่วทั้งราชอาณาจักรสักกะ     

            เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทรงมีพระชนมายุได้ ๒๙ พรรษา  เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จไปเยี่ยมราษฎรในพระนครกบิลพัสดุ์   ทำให้พระองค์ทรงได้เห็นปัญหาจัณฑาลซึ่งเป็นนักโทษทางสังคม       ผู้ฝ่าฝืนบทบัญญัติของกฎหมายวรรณะด้วยการสมสู่กับคนต่างวรรณะ  จึงถูกสังคมลงโทษด้วยการขับออกจากที่อยู่ตลอดชีวิตและกลายเป็นคนไร้วรรณะที่เรียกว่า "จัณฑาล" เป็นต้น