องค์ประกอบที่ ๔ ของพระพุทธศาสนาคือพิธีกรรม

 The fourth element of Buddhism is ritual. 

บทนำ  พิธีกรรมคืออะไร ? 

            ในการศึกษาปรัชญาพุทธภูมิ  ในปัญหาของอภิปรัชญาเกี่ยวกับความจริงของพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา   เป็นปัญหาที่น่าสนใจและผู้เขียนต้องการเรียนรู้ความจริงเกี่ยวกับเรื่องนี้  ทำให้เรามีความรู้       และความเข้าใจเกี่ยวกับพระพุทธศาสนามากขึ้น  เมื่อเราเข้าใจถูกต้อง   เราจะไม่เบื่อกับการทำกิจกรรมทางพุทธศาสนา  ในชีวิตมนุษย์ทุกคน จะต้องมีวันที่ดีที่เขาจะสามารถบรรลุสิ่งที่ปรารถนาได้และวันที่เรารู้จักตัวเอง  เราจะรู้ถึงความโชคร้ายที่เกิดขึ้นในชีวิตของเรา  นั่นก็เพราะว่าวิญญาณของมนุษย์เกิดมา ก็ดับไป และเวียนว่ายตายเกิดใหม่ในวัฏสงสารเป็นเวลานาน    มีความรู้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัสที่สั่งสมอยู่ในจิตใจของมนุษย์ทุกคน   เมื่อมนุษย์ตายไป อารมณ์แห่งความรู้ที่ห่อหุ้มวิญญาณยังไม่หายไป     ยังคงโอบล้อมดวงวิญญาณเช่นนั้น  เมื่อบุคคลพัฒนาศักยภาพในชีวิตด้วยการทำสมาธิอยู่เป็นประจำเขาย่อมจำความรู้เกี่ยวกับประสบการณ์ชีวิต     ผ่านประสาทสัมผัสของเขาเอง      สามารถใช้แก้ปัญหาในการทำงานได้อย่างมั่นคงและไม่หวั่นไหวที่จะปฏิบัติหน้าที่ให้บริสุทธิ์และยุติธรรมกับทุกฝ่ายได้ 

            ปัญหาเราสามารถศึกษาเกี่ยวกับการประกอบพิธีกรรมครั้งแรกของพระพุทธเจ้าตามแนวคิดทางปรัชญาได้หรือไม่   ?     ตามแนวคิดอภิปรัชญา      ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของปรัชญาที่สนใจศึกษาเรื่องมนุษย์  เมื่อพิธีกรรมทางพุทธศาสนาเกี่ยวข้องกับชีวิต    ก็สามารถศึกษาได้ในทางอภิปรัชญา    เนื่องจากอภิปรัชญาและพระพุทธศาสนาสนใจศึกษาความจริงของมนุษย์เหมือนกัน         เนื้อหาหลักคือเมื่อนักปรัชญาและนักวิชาการชาวพุทธศาสนาอ้างข้อเท็จจริงในเรื่องใด    ต้องมีหลักฐานเป็นข้อมูลเพื่อวิเคราะห์เหตุผลยืนยันความจริงในเรื่องนั้น พวกเขาอาจแตกต่างกันบ้าง         ในวิธีที่พวกเขาเข้าถึงความจริงของปรัชญาและพระพุทธศาสนา     เพราะปรัชญาและพระพุทธศาสนาใช้พยานยืนยันข้อเท็จจริงของคำตอบ ในปัญหาที่ยังสงสัยอยู่อ   แต่พระพุทธศาสนาต้องการพยานบุคคลที่พัฒนาศักยภาพของตนแล้ว   และต้องมีความรู้เหนือประสาทสัมผัสที่เรียกว่า "อภิญญา๖"  เป็นต้น  ทุกศาสนาทั่วโลกต่างก็มีศาสนพิธีเป็นของตนเอง   เพื่อให้สาวกมีส่วนในการทำกิจกรรมของพิธีทางศาสนา ตั้งแต่เจ้าอาวาส  นักบวช  และฆราวาส ในเทศกาลต่าง ๆ   เพื่อรักษาศาสนาของตนเอง แม้แต่ผู้เขียนและชาวพุทธทั่วโลกก็ร่วมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาเป็นประจำ   แต่เรื่องราวของพิธีกรรมเป็นความรู้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัสของตนเอง     และสั่งสมไว้ในจิตใจ       แต่เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลจากอารมณ์หลักฐานอยู่ในจิตใจ       แต่ปรากฏข้อเท็จจริงในพิธีกรรมในเรื่องนั้นไม่ชัดเจน เหตุใดต้องทำพิธีกรรมนั้น  เหตุใดต้องอามิสบูชาหรือปฏิบัติบูชา   ล้วนแต่เป็นข้อสงสัยในปัจจัยของสาเหตุในการบูชาพระพุทธเจ้าทั้งสิ้น             

             พิธีกรรม  มีปัญหาอยู่ว่าพิธีกรรมคืออะไร?ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ นั้น   ได้ให้คำจำกัดความว่า พิธีกรรมคือการบูชา แบบอย่างหนึ่งแบบแผนต่าง ๆ ที่ปฏิบัติในทางศาสนา เช่น พิธีทอดกฐิน      หรือพิธีอุปสมบทเป็นศาสนพิธีทางพระพุทธศาสนา เราวิเคราะห์ได้ว่าทุกศาสนาต้องมีพิธีการเพื่อให้ศาสนิก ชนมีส่วนร่วมในการประกอบพิธีกรรม  ทำให้จิตวิญญาณเกิดศรัทธาในการพัฒนาศักยภาพชีวิตของตนเองให้บรรลุถึงความรู้  และความจริงในหลักคำสอนระดับอภิญญา ๖ ของพระพุทธเจ้าผู้เป็นศาสดา ศาสนาพิธีกรรมที่เกิดจากความเชื่อนั้น     เมื่อปัญจวัคคีย์มีศรัทธาในพระพุทธศาสนาแล้ว น้อมเอาพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง         จึงเข้าบวชในพระพุทธศาสนาจึงต้องมีการประกอบพิธีบวชเพื่อเรียกเข้าหมู่สงฆ์เพื่อตรวจสอบศรัทธาในพระรัตนตรัยจิตผู้นั้นมีความตั้งมั่น             และไม่หวั่นไหวในพระรัตนตรัย     เป็นต้น         พิธีกรรมในพระพุทธศาสนามีการประกอบพิธีกรรมครั้งแรก   เป็นพิธีกรรมการบวชพระปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ กล่าว คือ เมื่อปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕   ได้มานั่งตรงหน้าพระพักตร์ของพระพุทธเจ้าแล้ว ทรงเปล่งวาจา " จงมาเป็นภิกษุเถิด ธรรมเราแสดงไว้ดีแล้ว  แค่นี้ในพุทธกาลก็พิธีกรรมการบวชในพระพุทธศาสนาก็เสร็จสิ้น