The greatest discovery is the natural laws of human life. That everyone is equal Without choosing a social caste as the basis for determining humanity When the soul is the real person of man That accumulates knowledge from the mind with reasons And show his intention to act accordingly Would receive the result of Own action

Breaking

Post Top Ad

Your Ad Spot

วันพุธที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2566

องค์ประกอบที่ ๔ พิธีกรรมในพระพุทธศาสนา

 The fourth element of Buddhism is ritual.

 

๑.บทนำ  ความเป็นมาและความสำคัญของพิธีกรรมในพระพุทธศาสนา ? 

              พิธีกรรมในพระพุทธศาสนามีรากฐานมาจากหลายส่วนประกอบกัน ทั้งจากหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าเองจากวัฒนธรรมความเชื่อดังเดิมของของสังคมที่ศาสนาพุทธเผยแผ่เข้าไป  โดยสามารถสรุปความเป็นได้ดังนี้    

            ๑.การปรับเปลี่ยนจากศาสนาเดิม  :  ใสมัยก่อนที่พระพุทธศาสนาถือกำเนิดขึ้นในประเทศอินเดียนั้น    สังคมส่วนใหญ่มีความเชื่อในศาสนาพราหมณ์  ซึ่งมีพิธีกรรมที่มีกระบวนทำพิธีที่ซับซ้อน   พระพุทธเจ้าทรงปรับเปลี่ยนพิธีกรรมเหล่านั้นให้มีความเรียบง่าย สอดคล้องกับหลักธรรม เช่นการทำบุญ กิริยาวัตถุ ๓   ประการคือการให้ทาน    การรักษาศีล    และการภาวนา  แทนการบูชายัญ  และเน้นการทำความดีมากมว่าการประกอบพิธีที่ฟุ่มเฟื่อย   เป็นต้น 

             การศึกษาปรัชญาพุทธภูมิ  หัวข้ออภิปรัชญาเกี่ยวกับสัจธรรมของพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา เป็นหัวข้อที่น่าสนใจ      และผู้เขียนสนใจที่จะเรียนรู้สัจธรรมของหัวข้อนี้    ซึ่งจะช่วยให้เราเข้าใจพระพุทธศาสนามากยิ่งขึ้น เมื่อเราเข้าใจอย่างถูกต้อง  เราก็จะไม่รู้สึกเบื่อหน่ายกับการประกอบพิธีกรรมทางพุทธศาสนา    ในชีวิตมนุษย์ทุกคนย่อมมีวันที่ดีที่เราสามารถบรรลุสิ่งที่ปรารถนา      และวันที่เราต้องรู้จักตนเอง  เรารู้ว่าความโชคร้ายที่เกิดขึ้นในชีวิตนั้น    เป็นเพราะชีวิตมนุษย์เป็นสิ่งไม่เที่ยง  เมื่อเกิดมาแล้ว   ดำรงอยู่ชั่วระยะเวลาหนึ่ง แล้วดับสูญไป จิตวิญญาณต้องเวียนว่ายตายแล้วเกิดใหม่อย่างไม่สิ้นสุด  

              เมื่อความรู้เกิดจากประสบการณ์ชีวิตผ่านอายตนะภายในและสั่งสมไว้เป็นอารมณ์ในจิตใจ    เมื่อบุคคลตายลงไป ความรู้ทางอารมณ์ที่ห่อหุ้มวิญญาณจะไม่สูญหายไป           แต่ยังคงห่อหุ้มในจิตวิญญาณ เมื่อบุคคลพัฒนาศักยภาพชีวิตด้วยการทำสมาธิ     และการปฏิบัติธรรมตามมรรคมีองค์ ๘  อย่างสม่ำเสมอ       พวกเขาจะจดจำความรู้เกี่ยวกับประสบการณ์ชีวิตผ่านอายตนะภายใน  และสั่งสมความรู้ไว้เป็นหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจ   บุคคลนั้นสามารถนำความรู้นี้ไปแก้ไขปัญหาในการทำงานได้มั่นใจ และปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต และเป็นธรรมต่อทุกฝ่ายอย่างแน่วแน่ 

              ปัญหาคือ     เราสามารถศึกษาพิธีกรรมแรกของพระพุทธเจ้าในเชิงปรัชญาได้หรือไม่   ?  ตามหลักอภิปรัชญาซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของปรัชญาที่ศึกษา"มนุษย์"        เมื่อพิธีกรรมทางพุทธศาสนาเกี่ยวข้องกับชีวิต   ก็สามารถศึกษาพิธีกรรมตามหลักอภิปรัชญาได้เพราะอภิปรัชญาและพระพุทธศาสนา ก็สนใจศึกษาความจริงของมนุษย์เช่นกัน แก่นแท้คือ เมื่อนักปรัชญาและนักวิชาการชาวพุทธอ้างถึงข้อเท็จจริงในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง  พวกเขาจำเป็นต้องมีหลักฐานเป็นข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้หรือคาดคะเนความจริง   เพื่อพิสูจน์ความจริงในเรื่องนั้น   โดยใช้เหตุผล  ซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญา ใช้ในการอธิบายความจริงของเรื่องนั้นอย่างสมเหตุสมผล  เป็นต้น

                 พวกเขาอาจมีความแตกต่างกันบ้าง  ในวิธีการเข้าถึงความจริงของปรัชญาและพระพุทธศาสนาเพราะปรัชญาและพระพุทธศาสนาใช้พยานหลักฐานยืนยันข้อเท็จจริงของคำตอบในเรื่องที่น่าสงสัยนั้น    แต่พระพุทธศาสนาต้องการพยานบุคคลซึ่งพัฒนาศักยภาพแล้ว และต้องมีความรู้เหนือประสาทสัมผัสที่เรียกว่า "อภิญญา๖"  เป็นต้น  ทุกศาสนาในโลกมีพิธีกรรมทางศาสนาเป็นของตนเอง      ให้ผู้นับถือเข้าร่วมในพิธีกรรมทางศาสนา ตั้งแต่เจ้าอาวาส  นักบวช  และฆราวาส ในเทศกาลต่าง ๆ  เพื่อรักษาศาสนาของตนไว้    แม้แต่ผู้เขียนและชาวพุทธทั่วโลกก็เข้าร่วมกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาเป็นประจำ   แต่เรื่องราวของพิธีกรรมคือ ความรู้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านอายตนะภายในของตนเอง     และสั่งสมไว้ในจิตใจ      แต่เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลจากหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจ       แต่ว่าข้อเท็จจริงของพิธีกรรมในเรื่องนั้นยังไม่ชัดเจน ทำไมเราต้องทำพิธีกรรมนั้น   ทำไมเราต้องอามิสบูชาหรือปฏิบัติบูชาทั้งหมดนี้คือข้อสงสัยเกี่ยวกับปัจจัยแห่งเหตุของการบูชาพระพุทธเจ้า             

 ๒. พิธีกรรมในพระพุทธศาสนา

                  พิธีกรรมคืออะไร    ?ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถานพ.ศ. ๒๕๕๔ พิธีกรรมหมายถึง การบูชา   แบบอย่างหรือแบบแผนต่าง ๆ ในศาสนา  ยกตัวอย่างเช่น พิธีทอดกฐินหรือพิธีอุปสมบท เป็นพิธีทางพระพุทธศาสนา         เราวิเคราะห์ได้ว่าทุกศาสนาต้องมีพิธีกรรมให้ผู้นับถือเข้าร่วมพิธี   ทำให้เกิดศรัทธาในการพัฒนาศักยภาพชีวิตของตนเอง   เพื่อบรรลุถึงการตรัสรู้ในคำสอนของพระพุทธเจ้าผู้เป็นศาสดา   มีความพากเพียรในการการศึกษาและปฏิบัติธรรม เพื่อฝ่าฝันให้อนุสัยกิเลสที่ทำให้เกิดท้อแท้และเบื่อหน่ายต่อการปฏิบัติ     ทำให้เกิดสติระลึกถึงคำสอนของพระพุทธอยู่เสมอแม้เราจะล้มเลิกกลางคันก็ไม่ทำให้ชีวิตเราหลุดพ้นจากความทุกข์ในใจของตน    เราควรปฏิบัติให้แน่วแน่ต่อไป  จนกว่าเราจะเกิดปัญญาเห็นความจริงของชีวิตได้  

  ศาสนาพิธีกรรมที่เกิดจากความเชื่อนั้น  เมื่อปัญจวัคคีย์มีศรัทธาในพระพุทธศาสนาแล้ว น้อมเอาพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง      จึงเข้าบวชในพระพุทธศาสนาจึงต้องมีการประกอบพิธีบวชเพื่อเรียกเข้าหมู่สงฆ์เพื่อตรวจสอบศรัทธาในพระรัตนตรัยจิตผู้นั้นมีความตั้งมั่น  และไม่หวั่นไหวในพระรัตนตรัย  เป็นต้น  พิธีกรรมในพระพุทธศาสนามีการประกอบพิธีกรรมครั้งแรก เป็นพิธีกรรมการบวชพระปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ กล่าว คือ เมื่อปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕  ได้มานั่งตรงหน้าพระพักตร์ของพระพุทธเจ้าแล้ว ทรงเปล่งวาจา "      จงมาเป็นภิกษุเถิด ธรรมเราแสดงไว้ดีแล้ว  แค่นี้ในพุทธกาลก็พิธีกรรมการบวชในพระพุทธศาสนาก็เสร็จสิ้น 

ไม่มีความคิดเห็น:

Post Top Ad

Your Ad Spot

หน้าเว็บ