การศึกษากฎหมายของเจ้าชายสิทธัตถะ

Prince Siddhartha's Legal Studies

บทนำ

       โดยทั่วไปแล้ว ชาวพุทธทั่วโลกคงเคยได้ยินเรื่องราวของเจ้าชายสิทธัตถะมาบ้างแล้วที่ว่า เจ้าชายสิทธัตถะทรงสำเร็จการศึกษาหลักสูตรศิลปศาสตร์ ๑๘ วิชา เพื่อเตรียมพระองค์เป็นรัชทายาทแห่งอาณาจักรสักกะและเป็นพระมหากษัตริย์ ที่ปกครองอาณาจักรสักกะ (Sakka country) ต่อจากพระราชบิดาคือพระะเจ้าสุทโธทนะ  จากการบรรยายของครูบาอาจารย์ในโรงเรียน  และอาจารย์มหาวิทยาลัยทั่วโลก  หรือพระธรรมเทศนาของพระภิกษุทั้งนิกายเถรวาทและมหายานในวันสำคัญทางพุทธศาสนา และการศึกษาจากสำนักธรรมสนามหลวง   เป็นต้น    

      เมื่อผู้เขียนศึกษาประวัติศาสตร์แห่งอาณาจักรสักกะจากหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณแล้ว ในเบื้องต้เราได้ยินข้อเท็จจริงว่าในรัชสมัยพระเจ้าสุทโธทนะ ทรงเป็นผู้ปกครองอาณาจักรสักกะ พระองค์ทรงมีโอรส ๒ พระองค์ คือ เจ้าชายสิทธัตถะซึ่งทรงเป็นรัชทายาทองค์แรกและเจ้าชายนันทะซึ่งทรงเป็นรัชทายาทองค์ที่ ๒ ของราชวงศ์ศากยะทั้ง ๒ พระองค์ทรงมีสิทธิและหน้าที่ในการปกครองอาณาจักรสักกะตามวรรณะกษัตริย์ที่พระองค์ประสูติมา เจ้าชายสิทธัตถะทรงศึกษาหลักสูตรศิลปศาสตร์ (Liberal Arts  Program ) เพื่อเตรียมพระองค์ขึ้นครองราชย์ หลังจากพระราชบิดา คือ พระเจ้าสุทโธทนะสิ้นพระชนม์      ตามรัฐธรรมนูญจารีตประเพณีที่ใช้ในการปกครองประเทศ เรียกว่า "หลักธรรมของพระมหากษัตริย์" ซึ่งนักวิชาการด้านพุทธศาสนาเรียกว่า "หลักธรรมสำหรับนักบริหาร"      

ancient Apilavastu  

        

         ดังปรากฏหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ เล่มที่  ๒๒  พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๔ อังคุตตรนิกาย ปัญจนิกบาต [๓.ตติปันนาสก์] ๔.ราชวรรค ๕.ปฐมปัตถนาสูตร ๑ ว่าด้วยความปรารถนาสูตรที่ ๑  [๑๓๕] "พระภิกษุทั้งหลาย พระราชโอรสองค์ใหญ่ของกษัตราธิราชผู้ได้รับมูรธาภิเษกทรงประกอบด้วยองค์ ๕ ประการ    ย่อมปรารถนาราชสมบัติองค์ ๕ ประการอะไรบ้างคือพระราชโอรสองค์ใหญ่ของกษัตราธิราช ผู้ได้รับมูรธาภิเษกแล้วในโลกนี้ 

             ๑. เป็นผู้มีชาติกำเนิดดีทั้งฝ่ายพระมารดาและฝ่ายพระบิดา ถือปฏิสนธิบริสุทธิ์ดีตลอดเจ็ดชั่วบรรพบุรุษไม่มีใครคัดค้านตำหนิได้ เพราะอ้างถึงชาติตระกูล 

                  ๒. เป็นผู้มีรูปร่าง น่าดู น่าเลื่อมใส มีฉวีวรรณผุดผ่องยิ่งนัก

                  ๓. เป็นที่รักเป็นที่พอพระทัยของพระมารดาและพระบิดา

                  ๔. เป็นที่รักเป็นที่พอพระทัยของชาวนิคมและชาวชนบท

                 ๕. เป็นผู้ที่ได้รับการศึกษาสำเร็จดีในศิลปศาสตร์ แห่งกษัตราธิราชได้รับมูรธาภิเษกแล้วเช่นศิลปศาสตร์เรื่องช้าง ม้า รถ หรือดาบ พระราชโอรสองค์ใหญ่นั้นทรงมีพระดำริอย่างนี้ว่า"เรามีชาติกำเนิดดีทั้งฝ่ายพระมารดาและฝ่ายบิดาถือปฏิสนธิบริสุทธิ์ตลอดเจ็ดชัวบรรพบุรุษไม่มีใคร"   

         เมื่อผู้เขียนได้ศึกษารายละเอียดหลักสูตรศิลปศาสตร์ (Liberal Arts  Program )      สาขานิติศาสตร์ ที่เจ้าชายสิทธัตถะทรงศึกษา จากหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ์    พบข้อเท็จจริงในเบื้องต้นว่า เจ้าชายสิทธัตถะทรงได้สำเร็จหลักสูตรศิลปศาสตร์สาขานิติศาสตร์       เพราะเจ้าชายสิทธัตถะทรงเป็นพระราชโอรสองค์โตของพระเจ้าสุทโธทนะ     พระองค์จึงทรงเป็นรัชทายาทพระองค์แรกที่ทรงมีสิทธิและหน้าที่ตามวรรณะกษัตริย์ที่พระองค์ทรงประสูติมา   ที่จะได้รับการแต่งตั้งเป็นพระมหากษัตริย์สืบต่อจากพระราชบิดา พระองค์ทรงเตรียมพร้อมที่จะทรงครองราชย์ โดยทรงได้รับการพัฒนาศักยภาพแห่งชีวิตของพระองค์ ทรงมีพละ ๕ ประการคือ ๑. สัทธาพละ ๒. วิริยพละ ๓.สติพละ ๔.สมาธิพละ๕. ปัญญาพละ  เป็นต้น    

 

          เมื่อเจ้าชายสิทธัตถทรงสำเร็จการศึกษาในหลักสูตรศิลปศาสตร์ วิชากฎหมายเป็นหนึ่งในวิชาในหลักสูตรศิลปศาสตร์ เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับขึ้นครองราชย์ในอนาคต  เพื่อให้ทรงมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิและหน้าที่ในการบริหารราชประเทศให้เท่าทันกับสถานการณ์ และความคิดของประชาชนที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วตามพฤติกรรมของคนทั่วโลก ที่แชร์กันผ่านแพลตฟอร์มอินเตอร์เน็ต ทำให้เกิดเปลี่ยนแปลงทางความคิด และนำความคิดนั้นมาใช้ในชีวิตประจำวัน          อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมบางอย่างที่แชร์กันผ่านอินเตอร์เน็ตนั้น ขัดต่อศีลธรรมและกฎหมายของประเทศ เพราะละเมิดชีวิตและทรัพย์สินของผู้อื่น        การศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับความจริงของวิชากฎหมายจากหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ    เมื่อผู้เขียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับคำว่า"นิติศาสตร์" ในแอพพลิเคชั่นในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ และฉบับอื่น ๆ แล้ว แม้ว่าจะไม่มีคำว่า "นิติศาสตร์" ก็ตาม  แต่ว่าจะไม่่มีคำว่า   "ธรรมกษัตริย์" ซึ่งเป็นหลักกกฎหมายและกฎระเบียบในการปกครองประเทศ ในอรรถกถาคำว่า "ธรรมกษัตริย์หมายถึง หลักนิติศาสตร์ ที่ชนวรรณะกษัตริย์ทรงใช้หลักกฎหมายในการปกครองประเทศ