ปัญหาอภิปรัชญาเกี่ยวกับสถูปเกสรียาเป็นสถานที่แสดงกาลามสูตรในพระไตรปิฎก

  Metaphysical Problems Concerning the Kesariya Stupa 

ภาพโดยก้าวตามธรรม(follow dhrmma)

๑.บทนำ

   
        โดยทั่วไปแล้ว      ชีวิตมนุษย์รับรู้เรื่องราวต่าง ๆ   ที่เกิดขึ้นในชีวิตผ่านประสาทสัมผัสของตนเอง   และสั่งสมเรื่องราวทางอารมณ์ในจิตใจตลอดเวลาเมื่อชีวิตมนุษย์เกิดมาพร้อมกับความไม่รู้  จึงไม่รู้จักแยกแยะว่าเรื่องราวใดเป็นเรื่องจริงหรือเรื่องเท็จ ?    เพราะร่างกายของมนุษย์มีอายตนะภาย    ซึ่งมีข้อจำกัดในการรับรู้ความจริงที่สมมติขึ้นและความจริงขั้นปรมัตถ์      นอกจากนี้ มนุษย์ยังมีคติต่อผู้อื่นเนื่องจากความไม่รู้  ความชอบส่วนตัว  ความเกลียดชัง และความกลัว เป็นต้น    เมื่อได้ยินข้อเท็จจริงเกี่ยวกับชีวิตของมนุษย์เช่นนี้     การได้ยินความคิดเห็นของพยานเพียงคนเดียว จะขาดความน่าถือ    เพราะมนุษย์อาจกระทำในสิ่งที่ไม่ควรทำ      ตามคำสอนของพระพุทธเจ้าจึงไม่สามารถยอมความคิดนั้น  เป็นความจริงในเรื่องนั้นได้

๒.อภิปรัชญาสาขาหนึ่งของปรัชญา

                   นักปรัชญาที่สนใจศึกษาปัญหาเกี่ยวกับความเป็นจริงของมนุษย์ ปรากฏการณ์ธรรมชาติ โลก  และการมีอยู่ของเทพเจ้า  เป็นต้น  เมื่อธรรมชาติของมนุษย์เกิดมาพร้อมความไม่รู้  และความกลัวในจิตใจ จึงชอบอยู่ร่วมกันเป็นสังคมการเมือง      เพื่อปกป้องชีวิตและทรัพย์สินของตนเองและหาที่พึ่ง (สรณะ) ของตนเอง          ในอดีดชาวสักกะมักแสวงหาความรู้จากผู้อาวุโสของประเทศ     เช่น พระราชวงศ์ชั้นผู้ใหญ่แห่งราชวงศ์ศากยะ         มักสอนเรื่องการมีอยู่ของเทพเจ้าซึ่งเป็นที่พึ่ง (สรณะ) ของผู้คนในยุคนั้น   โดยใช้เหตุผล มาอธิบายความจริงของการมีอยู่ของเทพเจ้าเหล่านี้             เมื่อคนในสังคมได้ยินคำอธิบายเรื่องนี้มาเป็นเวลานาน จนสั่งสมฝังลึกอยู่ในจิตใจ   พวกเขาจึงเชื่อในการมีอยู่ของเทพเจ้าโดยให้เหตุผลว่า      พราหมณ์ปุโรหิตในกาลก่อน เคยเห็นพระพรหมในแคว้นสักกะมาก่อน         หากไม่มีเทพเจ้าอยู่จริงมนุษย์จะอ้างได้          อย่างไรว่าพระพรหมสร้างมนุษย์จากร่างของพระองค์เองและวรรณะให้คนทำงานตามวรรณะที่ตนเกิดมา  เป็นต้น        ตามหลักปรัชญานั้น     เมื่อผู้ใดกล่าวถึงข้อเท็จจริงในเรื่องใด จะต้องมีหลักฐานพิสูจน์ความจริงในเรื่องนั้น                 ถ้าไม่มีหลักฐานพิสูจน์ความจริง  ข้อเท็จจริงในเรื่องนั้น      ถือว่าไม่น่าเชื่อถือและไม่สามารถยืนยันได้ว่าเป็นจริงในเรื่องนั้น        เพราะพยานในเหตุการณ์นั้นมีอคติต่อผู้อื่นและอวัยวะอินทรีย์ทั้ง ๖   ในร่างกายของเขา        มีข้อจำกัดในการรับรู้ผ่านประสาท  ที่สั่งสมอยู่ในจิตใจของพวกเขา   ดังนั้นข้อเท็จจริงที่ได้ยินมาจึงไม่ถือว่าเป็นความจริงในเรื่องนั้นได้     ตัวอย่างเช่น ในสมัยพราหมณ์รุ่งเรือง          พวกพราหมณ์อารยันได้รับการยกย่องว่าเป็นนักบวชที่ถูกต้องตามกฎหมาย          คำสอนของพราหมณ์เป็นทั้งคำสอนในศาสนาพราหมณ์และกฎหมายวรรณะจารีตประเพณี        เมื่อเป็นกฎหมายแล้ว ย่อมมีสภาพบังคับใช้   โดยกำหนดเงื่อนไขห้ามประชาชนแต่งงานข้ามวรรณะและห้ามปฏิบัติหน้าที่ของวรรณะอื่น ๆ            แต่คนในยุคนั้นไม่สามารถระงับกิเลสของตนได้             พวกเขาจึงกระทำความผิดข้อหาฐานละเมิดคำสอนของศาสนาและกฎหมายวรรณะอย่างร้ายแรง   จึงถูกคนในสังคมสอบสวนข้อเท็จจริง     และรวบรวมพยานหลักฐานได้เพียงพอ       เป็นข้อมูลสำหรับวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานและหาเหตุผลพิสูจน์ความจริงของคำตอบตามข้อหล่าวหานั้น    เมื่อพยานหลักฐานพิสูจนน์ได้ว่าเป็นเรื่องจริง      ก็จะถูกคนในสังคมลงโทษด้วยการขับไล่ออกจากถิ่นที่อยู่เดิม     ต้องใช้ชีวิตเร่ร่อน บนท้องถนนแม้ในวับชรา เจ็บป่วยและนอนตายอยู่ข้างถนน   

                เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทอดพระเนตรเห็นปัญหาเรื่องจัณฑาล พระองค์ทรงสงสัยประวัติความเป็นมาของจัณฑาล          จึงทรงตัดสินพระทัยตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐานต่าง ๆ  อย่างเพียงพอด้วยพระองค์เอง      มาวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ  เพื่อหาเหตุผลมาอธิบายความจริงของคำตอบ         พวกปุโรหิตยืนยันข้อเท็จจริงต่อเจ้าชายสิทธัตถะว่า   พระพรหมและพระอิศวรสร้างมนุษย์จริงและพราหมณ์รุ่นก่อน ๆ     เคยเห็นพระพรหมและพระอิศวรในแคว้นสักกะมาก่อน               แต่เมื่อพระองค์ตรัสถามประวัติความเป็นมาของพระพรหมและพระอิศวร        ก็ไม่มีพราหมณ์คนใดตอบคำถามได้  เมื่อผลการตรวจสอบข้อเท็จจริง   และวิเคราะห์หลักฐานโดยอนุมานความรู้แล้วหลักฐานไม่เพียงพอที่จะหาเหตุผลมาพิสูจน์ความจริงได้     ทำให้เจ้าชายสิทธัตถะทรงไม่เชื่อเรื่องการมีอยู่ของเทพเจ้า  พระองค์ทรงดำริปฏิรูปสังคมในแคว้นสักกะ        ทรงเสนอตรากฎหมายยกเลิกวรรณะในแคว้นสักกะต่อรัฐสภาแห่งราชวงศ์ศากยะ         แต่ก็ทำไม่ได้เพราะการเสนอยกเลิกกฎหมายประกาศบังคับใช้แล้ว      ต้องห้ามตามบทบัญญัติของกฎหมายรัฐธรรมนูญจารีตประพณีสูงสุดของประเทศ   เป็นต้น 

๓.ประเภทของความจริงตามหลักอภิปรัชญา 

          เมื่อเราได้ยินข้อเท็จจริงของเรื่องราวต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิตของเรา      เมื่อเราแยกแยะข้อเท็จจริงของเรื่องราวเหล่านั้น      ก็มีทั้งข้อเท็จจริงที่สามารถรับรู้ได้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัส      เช่น   ชีวิตมนุษย์  โลก  ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นสังคม เป็นต้น    และข้อเท็จจริงที่ไม่สามารถรับรู้ได้       เพราะเป็นความรู้นอกเหนือขอบเขตประสาทสัมผัสของมนุษย์   เช่น   การมีอยู่ของเทพเจ้าที่มนุษย์สามารถอธิบายได้จากการได้ฟังความคิดเห็นของนักปรัชญา เป็นต้น   ตามหลักปรัชญาเราสามารถแบ่งปัญหาเกี่ยวกับความจริงของสรรพสิ่ง   ตามการรับรู้ของอวัยวะอินทรีย์ทั้ง ๖ ในร่างกายของมนุษย์ออกเป็น  ๒ ประเภท คือ 

           ๑.ความเป็นจริงสมมติ     

           ๒.ความจริงขั้นปรมัตถ์เรียกว่า "สัจธรรม" 

          ๓.๑ ความจริงที่สมมติขึ้น  (Appearance) 

            โดยทั่วไปแล้ว  เรื่องราวต่าง ๆ  ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตของมนุษย์นั้น   ดูเหมือนว่ามันจะเกิดขึ้นแล้ว    กำหนดเงื่อนไขเป็นระยะเวลาหนึ่ง  และสลายไปในอากาศ  แต่ก่อนที่สภาพนั้น จะหมดไปจากสายตายของมนุษย์     มนุษย์มีอวัยะอินทรีย์ทั้ง ๖ ในร่างกายของตัวเอง สามารถรับรู้เรื่องราวต่าง ๆ  ได้        ด้วยประสาทสัมผัสของตนเองและมนุษย์ก็เก็บอารมณ์เหล่านั้นไว้      เป็นหลักฐานอยู่ในจิตใจเพื่อใช้เป็นข้อมูลในการวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้         เพื่อหาเหตุผลมาพิสูจน์ความจริงของคำตอบในเรื่องนั้น เช่น  ในสมัยอินเดียโบราณ      นักปรัชญาพราหมณ์กล่าวอ้างข้อเท็จจริงในเรื่องการมีอยู่ของพระพรหมสร้างมนุษย์      และวรรณะให้กับมนุษย์    โดยอ้างพยานหลักฐานเป็นปุโรหิตที่ปรึกษาของพระมหากษัตริย์              มายืนยันคำให้การของข้อเท็จจริงในเรื่องนี้ว่า พราหมณ์ในรุ่นก่อน ๆ         จะเคยเห็นพระพรหมในแคว้นสักกะมาก่อน  แต่เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะตรัสถามความเป็นมาของพระพรหมและพระอิศวรแล้วก็ไม่มีใครตอบพระองค์ได้คำให้การของปุโรหิตขาดความน่าเชื่อ     เพราะไม่มีความรู้จากประสบการณ์ผ่านประสาทสัมผัสและสั่งสมอยู่ในจิตใจของพวกเขา จึงไม่สามารถอธิบายความจริงในเรื่องนี้ได้  หรือการมีอยู่ของมนุษย์นั้นมนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มนุษย์ด้วยกันสามารถรับรู้ได้ จากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัส  และสั่งสมเป็นอารมณ์อยู่ในจิตใจของตนเอง   แต่มนุษย์เป็นสิ่งไม่เที่ยงเกิดขึ้นจากครรภ์มารดา   ดำรงชีวิตเป็นมนุษย์อยู่ชั่วระยะเวลาหนึ่ง ก่อนเสื่อมสลายไปด้วยความตาย       ดังนั้นมนุษย์เป็นความจริงที่สมมติขึ้น เป็นต้น

           ๓.๒.ความจริงขั้นปรมัตถ์   โดยทั่วไปแล้ว  ความจริงขั้นปรมัตถ์  เป็นความจริงที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอีกต่อไป  เรียกอีกอย่างว่า "ความจริงขั้นสูงสุด"       ต้นกำเนิดของความรู้เกี่ยวกับความจริงขั้นปรมัตถ์นั้น เกิดขึ้นเมื่อมหาราชาแห่งแคว้นสักกะและแคว้นโกลิยะ  ทรงเชื่อในการมีอยู่ของเทพเจ้าหลายองค์     โดยพระพรหมและพระอิศวรเป็นผู้สร้างมนุษย์จากพระวรกายของพระองค์    และสร้างวรรณะสำหรับมนุษย์ที่พระองค์ทรงสร้างไว้    เพื่อปฏิบัติหน้าที่ตามวรรณะที่ตนเกิดมาสามารถเข้าถึงการมีอยู่ของเทพเจ้าและเทวดา         ผ่านการบูชาของพราหมณ์เท่านั้น        แต่ผลประโยชน์จากเครื่องบูชานั้น สร้างรายได้มหาศาลให้กับพราหมณ์นิกายอารยัน          และนิกายมิลักขะด้วยความละโมบของพราหมณ์อารยันและความมั่นทางการเมืองของพวกอารยัน  เมื่อพราหมณ์อารยันได้การแต่งตั้งให้เป็นปุโรหิต          บัญญัติคำสอนของพราหมณ์เป็นทั้งคำสอนในศาสนาพราหมณ์   และกฎหมายวรรณะจารีตประเพณีย่อมมีสภาพบังคับตามกฎหมาย              มีบทลงโทษผู้ฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งกฎหมายอย่างร้ายแรง แต่เจ้าชายสิทธัตถะทรงสงสัยในการมีอยู่ของเทพเจ้า     แต่พระองค์ทรงไม่สามารถประกอบพิธีบูชายัญ เพื่อขอพระองค์ทรงช่วยยกเลิกวรรณะ        ที่พระองค์สร้างขึ้นมานั้นได้เพราะต้องห้ามตามกฎหมายวรรณะจารีตประเพณี    ที่มีข้อกำหนดห้ามวรรณะอื่นมิใช่พราหมณ์ประกอบพิธีกรรมบูชายัญได้      เมื่อข้อเท็จจริงในเรื่องนี้น่าสงสัย    ทำให้พระองค์ทรงไม่เชื่อข้อเท็จจริงในเรื่อง  การมีอยู่ของพระพรหมและพระอิศวร   เป็นต้น มนุษย์สามารถบรรลุความจริงได้           โดยการพัฒนาศักยภาพของตนเอง ด้วยการปฏิบัติธรรมตามอริยมรรคมีองค์ ๘ เท่านั้น      ตัวอย่างเช่น ภาวะนิพพานของมนุษย์เป็นความอยู่เหนือขอบเขตประสาทสัมผัสของมนุษย์ นั้น          

๔.การตรวจสอบความมีอยู่ของเกสริยาสถูป         

ภาพโดยก้าวตามธรรม(Follow dharmma)

 โดยทั่วไป ชีวิตมนุษย์ตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าที่เรียกว่า "เบญจขันธ์" แม้ว่าจิตใจของมนุษย์จะรับรู้ถึงการมีอยู่ของเรื่องราวต่าง ๆ  ที่เกิดขึ้นในชีวิต และสั่งสมเรื่องราวเหล่านั้นไว้ในจิตใจของตนเอง เพื่อเป็นข้อมูลสำหรับการวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานทางอารมณ์นั้น ๆ  เพื่อหาเหตุผล มาอธิบายความจริงของคำตอบในเรื่องการมีอยู่ของสิ่งนั้น  แม้ว่าผู้เขียนจะรับรู้ถึงความมีอยู่ของสถูปเกสเรียแห่งนี้ผ่านประสาทสัมผัส และสั่งสมมาในจิตใจของตัวเองเป็นเวลาหลายปี เพราะตั้งแต่ปี ๒๐๐๒-๒๐๑๑ ผู้เขียนอาศัยอยู่ในเมืองพาราณสี  รัฐอุตรประเทศ สาธารณรัฐอินเดียเป็นเวลาหลายปีในฐานะนักศึกษาต่างชาติ จึงมีโอกาสเดินทางไปแสวงบุญที่เมืองเวสารี  รัฐพิหาร สาธารณรัฐอินเดีย  และไปเยี่ยมชมสถูปแห่งนี้หลายครั้ง เนื่องจากตั้งอยู่บนเส้นทางการแสวงบุญ  เป็นเจดีย์ทรงกลมขนาดใหญ่ ฐานก่อด้วยอิฐิโบราณ ที่ทำจากดินเหนียวในแม่น้ำคงคา วางซ้อนกันเป็นชั้น ๆ ยอดเจดีย์มีลักษณะคล้ายทางชามคว่ำที่พบได้ทั่วไปในอินเดีย ระหว่างชั้นต่าง ๆ ของเจดีย์ จะแบ่งออกเป็นช่อง ๆ ที่ประดิษฐานพระพุทธรูป มีซากปรักหักพังของพระพุทธรูปอยู่หลายแห่ง แสดงให้เห็นว่าสถูปแห่งนี้สร้างขึ้น เพื่อเป็นสถานสักการะบูชาตามศรัทธาของชาวพุทธในยุคนั้น จึงได้จัดสร้างสถูปขึ้นเป็นอนุสรณ์ เพื่อระลึกถึงคุณงามความดีของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงตัดสินพระทัยละทิ้งวรรณะกษัตริย์แห่งราชวงศ์ศากยะไปตลอดชีวิต เสด็จออกผนวชเพื่อแสวงหาสัจธรรมของชีวิต    ส่งผลให้พระองค์ทรงเสียสิทธิและหน้าที่ในการปกครองแคว้นสักกะตามวรรณะกษัตริย์ที่พระองค์ประสูติ ทรงละทิ้งปราสาททั้งสามหลัง  ที่ประทับอยู่อย่างเป็นสุขและสบายในชีวิต ทรงละทิ้งข้าราชบริพารที่เคยรับใช้พระองค์อย่างน้อย ๔๐,๐๐๐ คนและทรงละทิ้งเจ้าหญิงพิมพาและเจ้าชายราหุล พระราชโอรสของพระองค์  และสมาชิกแห่งพระราชวงศ์ศากยะเพื่อพระราชดำเนินไปแสวงหาบุญเพื่อแสวงหาความจริงเกี่ยวกับชีวิต เมื่อพระองค์ทรงไม่สามารถปฏิรูปประเทศได้ผ่านสถาบันการเมืองของประเทศได้ และพระองค์ทรงเห็นว่าคำสอนทางศาสนาพราหมณ์ กฎหมายวรรณะจารีตประเพณี และกฎหมายรัฐธรรมนูญ เป็นอุปสรรคต่อการปฏิรูปสังคมแต่เมื่อพระองค์ทรงสงสัยในความมีอยู่จริงของพระพรหม แม้ว่าพราหมณ์ปุโรหิตจะเป็นพยานบุคคลที่เชื่อถือได้ เพราะเป็นผู้ประกอบพิธีบูชายัญและติดต่อกับเทพเจ้าเป็นประจำและสามารถหาเหตุผลมาอธิบายการมีอยู่ของเทพเจ้าได้ โดยยืนยันข้อได้ว่า พราหมณ์รุ่นก่อน ๆ จะเคยเห็นพระพรหมในแคว้นสักกะก็ตาม เป็นต้น

                 ปัญหาที่ผู้เขียนสงสัยว่า"เราจะรู้ได้อย่างไรเป็นสถูปเกสเรีย แม้ว่าผู้เขียน   จะได้รับรู้การมีอยู่ของสถูปเกสรียาโดยตรงผ่านประสาทสัมผัส และเป็นมโนภาพสั่งสมอยู่ในจิตใจของตนเอง  แต่มีหลักฐานไม่เพียงพอที่จะยืนยันว่าความเป็นมาของสถูปแห่งนี้คือสถูปเกสเรีย      ผู้เขียนก็จะสอบข้อเท็จจริง    และรวบรวมพยานหลักฐานในเรื่องนี้ต่อไป  เมื่อผู้เขียนค้นคว้าพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬา ฯ      ฟังข้อเท็จจริงได้ว่าพระพุทธองค์พร้อมพระอริยสาวก    ได้เสด็จพระดำเนินจากเมืองเวสารีไปที่เมืองกุสินารา โดยมีชาวเมืองเวสารีส่งเสด็จเป็นจำนวนมาก แต่เมื่อถึงเขตชายแดนทรงตรัสแก่ชาวเวสารีให้เดินทางกลับบ้านเกิดเมืองนอนให้ตามส่งเสด็จเพียงแค่เขตแดนนี้ ชาวเวสาลีจำนวนมากก็พากันร้องไห้ด้วยความเสียใจ   ด้วยจิตของพวกเขาอาลัยในคุณของพระพุทธองค์จึงไม่อยากกลับไป    เพราะพวกเขาตั้งใจจะส่งเสด็จถึงสาลวโนทยานของมัลละกษัตริย์แห่งเมืองกุสินาราให้ได้เมื่อพระพุทธองค์ได้ยินข้อเท็จจริงถึงความตั้งใจของพวกเขา และทรงเห็นว่าชาวเวสาลีศรัทธาในพระองค์มาก ทรงตัดสินพระทัยมอบบาตรไว้เป็นที่ระลึกให้กับชาวเวสารี     เมื่อเห็นบาตรของพระพุทธองค์ครั้งใด   ชาวลิจฉวีเมืองเวสารีจะได้ตั้งพุทธานุสสติเพื่อระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้าเสมอ  เพื่อจะได้นำธรรมะของพระพุทธองค์ไปใช้ประพฤติวัตร    และปฏิบัติธรรมให้เกิดความสงบสุขในชีวิตประจำวันอยู่เสมอ  

       ๔.๑ การเผยแผ่ศาสนาในแคว้นโกศล (Kosala country)นอกจากพระพุทธเจ้าจะทรงเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นโกศลแล้ว   ผู้นำศาสนาอื่น ๆ ก็ได้เผยแผ่คำสอนของศาสนาของตนว่า  แก่นแท้ของชีวิตมนุษย์ มาจากพระพรหมและพระอิศวรเป็นผู้สร้างมนุษย์ในแคว้นโกศลเช่นเดียวกับพระพุทธเจ้า เรื่องนี้เห็นได้จากที่มาของความรู้ในพระไตรปิฎกออนไลน์ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕  เล่ม  เล่มที่ ๒๐  สุตตันตปิฎกเล่มที่๑๒  อังคุตตรนิกาย เอกก-ทุก-ติกนิบาต หน้าที ๒๓๐-๒๗๕  ข้อ ๖๖. กล่าวว่า สูตรที่ ๕  เกสปุตติสูตร ว่าสมัยพระผู้มีพระภาคได้เสด็จไปแคว้นโกศล    พร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่เสด็จถึงตำบลพวกกาลามะชื่อว่า "เกสปุตตนิคม" เมื่อผู้เขียนค้นคว้าข้อมูลจากแหล่งความรู้ในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬา ฯ ที่กล่าวข้างต้นนั้นข้อเท็จจริงเป็นที่แน่ชัดแล้วว่าในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้าเสด็จไปยังแคว้นโกศล พร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์จำนวนมากมาถึงตำบล "เกสปุตตนิคม"ซึ่งเป็นชุมชนที่อยู่อาศัยของพวกกาลามะ   ทรงแสดงพระธรรมเทศนาเรื่องเกสปุตติสูตร หรือที่เรียกกันว่ากาลามสูตร     เมื่อไม่มีข้อความจากพระสูตรอื่นใดหยิบยกขึ้นมาโต้แย้ง หักล้างข้อเท็จจริงในกาลามสูตรของพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ อีกต่อไป  ไม่ก่อให้เกิดความสงสัยเกี่ยวกับความจริงอีกต่อไป  ผู้เขียนมีความเห็นว่า พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรมเทศนาเรื่องกาลามสูตรในแคว้นโกศล มิใช่ที่สถูปเกสริยาซึ่งตั้งอยู่ที่ชายแดนแห่งแคว้นวัชชีแต่ประการใด 

         ๔.๒ มีประเด็นที่น่าสงสัยว่า    สถูปเกสริยาอยู่ในแคว้นโกศลหรือไม่ มีเหตุผลมากน้อยเพียงใดที่อธิบายเรื่องนี้ ?              เมื่อผู้เขียนได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงจากหลักฐานในแผนที่โบราณหลายฉบับ    ที่แชร์บนแพลตฟอร์มอินเตอร์เน็ตและข้อเท็จจริงเป็นที่ยุติว่า อาณาเขตแคว้นโกศลด้านตะวันออกติดกับเขตแดนแคว้นมัลละ       ด้านตะวันออกของเขตแดนแคว้นมัลละติดกับแคว้นวัชชี           แสดงว่าทั้งสองแคว้นไม่มีอาณาเขตติดต่อกันแต่อย่างใด  เมื่อได้ยินข้อเท็จจริงเป็นที่ยุติได้เช่นนี้  และไม่มีหลักฐานอื่นใดที่จะนำข้อเท็จจริงขึ้นมา   หักล้างข้อเท็จจริงในแผนที่โบราณ ให้ข้อเท็จจริงเป็นอย่างอื่น       จึงรับฟังข้อเท็จจริงได้ว่า อาณาเขตของแคว้นโกศลนั้น     ไม่มีส่วนใดของอาณาเขตเชื่อมต่อกับแคว้นวัชชีเพราะมีแคว้นมัลละอยู่ตรงกลางของแคว้นทั้งสอง  และสถูปเกสเรียนั้นตั้งอยู่ในทิศตะวันออกของแคว้นมัลละ      จึงไม่ได้อยู่แคว้นโกศลดั่งที่คนทั่วไปเข้าใจกัน   เมื่อเราศึกษาค้นคว้าข้อมูลผ่านGoogle Maps ต่อไป    สถูปเกสริยาห่างจากเมืองกุสินารา ๑๒๖ กิโลเมตรและห่างจากเมืองสาวัตถีของแคว้นโกศล ๓๖๒ กิโลเมตร       เมื่อพระนครสาวัตถีแคว้นโกศล         ไม่มีอาณาเขตทางทิศใด ๆ มีเนื้อที่ติดต่อกับชายแดนของแคว้นวัชชีแล้ว      ผู้เขียนเห็นว่าสถูปเกสริยามิใช่สถานที่แสดงกาลามสูตรแต่อย่างใด   ดั่งนักวิชาการท่านได้วิเคราะห์หาเหตุผลของคำตอบไว้แต่อย่างใด  เพราะมิได้ตั้งอยู่ในแคว้นโกศลแต่อย่างใด  

๕.การปฏิบัติบูชาที่สถูปเกสรียา 

      

     เมื่อผู้เขียนมาถึงสถูปเกสริยาเป็นสถานที่บรรจุบาตรของพระพุทธเจ้าซึ่งพระองค์ทรงพระราชทานแก่ชาวเมืองเวสาลี ที่เดินทางไปส่งพระองค์ที่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำคัณดัค และทรงรับสั่งให้ชาวเมืองเวสาลีกลับบ้านเกิด   แต่ชาวเมืองเวสารีต้องการเดินทางไปส่งพระองค์ถึงสาลวโนทยานของกษัตริย์แห่งแคว้นมัลละ ก่อนพระองค์จะเสด็จข้ามแม่น้ำคัณดัก (Gandak River) พระพุทธเจ้าทรงได้พระราชทานบาตรเป็นเครื่องระลึกถึงคุณของพระองค์ ซึ่งทรงเป็นตัวอย่างการพัฒนาศักยภาพชีวิต จนบรรลุถึงความรู้ในระดับอภิญญา ๖ เพื่อ ให้เกิดความรู้ความเข้าใจในชีวิตว่าจิตวิญญาณคือ แก่นแท้ของชีวิตทุกคน เมื่อความตายมาเยือน ร่างกายจะกลับคืนสู่อ้อมกอดแห่งธรรมชาติอีกครั้งหนึ่ง แต่จิตวิญญาณยังคงวนเวียนอยู่ในสังสารวัฏ แต่จิตวิญญาณจะไปเกิดใหม่ที่ไหนนั้น ขึ้นอยู่กับกรรมที่แสดงเจตนาออกมา เมื่อได้ประสบกับอารมณ์แห่งตัณหา   ก็เกิดความอยากเป็นในสิ่งที่ที่มนุษย์สมมติขึ้นในตำแหน่งของหน้าที่การงานต่าง ๆ เพื่อรับมอบหมายหน้าที่เพราะความไว้ใจ มีศักยภาพแห่งความรู้และความสามารถความเชี่ยวชาญ   และความเป็นมืออาชีพในการทำงานที่ได้รับมอบหมายให้ก้าวหน้าต่อไปในอนาคต จนประสบผลสำเร็จ มิใช้อำนาจหน้าที่แสวงหาผลประโยชน์โดยเจตนาทุจริต   เมื่อลงมือกระทำมีเจตนาเป็นกุศลกรรมบ้าง    หรืออกุศลกรรมบ้างย่อมรับผลของกรรมของเจตนาที่สั่งสมอยู่ในจิตของตนเอง      เมื่อเรารู้ว่าอารมณ์มัวเมาแห่งกิเลสนั้น      สั่งสมอยู่ในจิตวิญญาณดวงนี้เรามายาวนานที่เวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏ ซึ่งเป็นกฎธรรมชาติมนุษย์ที่ทุกชีวิตไม่มีใครอาจหลีกเลี่ยงได้   มีวิธีแก้ปัญหานี้ได้ด้วยการปฏิบัติตามวิธีการของมรรคมีองค์ ๘      เมื่อนำมาตีความย่อให้เหลือเพียงหลักคำสอนเรียกว่า "ไตรสิกขา" ได้แก่หลักศีล สมาธิ และปัญญานั่นเอง การปฏิบัติบูชา ณ สถานที่แห่งนี้ ผู้เขียนสวดมนต์สรรเสริญคุณของพระพุทธเจ้า เพื่อระลึกคุณของพระองค์ ที่ยอมสละวรรณะกษัตริย์ออกบวช เพื่อหาทางหลุดพ้นจากความมืดบอดของชีวิตที่ฝังรากลึกมายาวนานนั้นว่า พระพรหมเป็นเทพเจ้าผู้สร้างมนุษย์จากพระวรกายของพระองค์และสร้างวรรณะไว้ให้แก่มนุษย์ที่พระองค์ทรงสร้างขึ้นมานั้นเข้าถึงการงานตามวรรณะที่ตนเกิดมานั้น  การตรัสรู้ของพระองค์ทำให้มนุษย์ตรัสรู้ว่า แก่นแท้ชีวิตมนุษย์นั้น มีจิตวิญญาณเป็นตัวตนที่แท้จริงที่เวียนว่ายเกิดในสังสารวัฏ หาใช่เทพเจ้าองค์หนึ่งองค์ใดสร้างชีวิตขึ้นมาไม่ทุกชีวิตเป็นไปตามกรรมของตัวเองเท่านั้น หาใช่ใครลิขิตโชคชะตาตนเองแต่เป็นเพราะตัณหาที่ซุกซ่อนอยู่ในจิตตนต่างหาก เป็นผู้ลิขิตชีวิตให้ตนเป็นไปตามใจปรารถนาของตนทั้งสิ้น ผลกรรมออกมาดีหรือชั่วขึ้นกับเจตนาที่อยู่ในใจตนเอง เมื่อระลึกได้ใช่นี้ มนุษย์ควรฝึกสมาธิเป็นประจำทุกวันเพื่อให้อินทรีย์ตนแก่กล้าขึ้นมีความมั่นคงไม่หวั่นไหวต่อปัญหาการเงิน การงาน โลกธรรม ๘ ของสังคม การดูหมิ่น เกลียดชังซึ่งกันและกัน ที่ผ่านเข้ามาสู่ชีวิตได้อย่างเป็นผู้มีสติ  ระลึกได้ว่าปัญหานี้เกิดขึ้นอีกแล้วมองเห็นวิธีแก้ปัญหาให้หลุดพ้นอย่างไร ทำให้รู้จักปล่อยวางจากการยึดติดในสิ่งที่ผ่านมาแล้ว แก้ไขอะไรมิได้แล้ว เป็นต้น