ปัญหาอภิปรัชญาเกี่ยวกับสถูปเกสรียาเป็นสถานที่แสดงกาลามสูตรในพระไตรปิฎก

  Metaphysical Problems Concerning the Kesariya Stupa 

ภาพโดยก้าวตามธรรม(follow dhrmma)

๑.บทนำ

   

        โดยทั่วไปแล้ว      ชีวิตมนุษย์รับรู้เรื่องราวต่าง ๆ   ผ่านอายตนะภายในร่างกายของตนเอง  และ สั่งสมเรื่องราวเหล่านั้นไว้เป็นหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจ          เมื่อชีวิตของมนุษย์ไม่เพียงรับรู้และรวบรวมเรื่องราวต่าง   ๆ เป็นหลักฐานทางอารมณ์ในจิตใจเท่านั้น   แต่ธรรมชาติของมนุษย์ยังเป็นนักคิดอีกด้วย    เมื่อมนุษย์รับรู้สิ่งใดสิ่งหนึ่งแล้ว  พวกเขาก็จะคิดจากสิ่งนั้นแล้ว      ก็จะแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับความจริงของเรื่องราวนั้นตามปฏิภาณของตนเองหรือคาดคะเนความจริงของเรื่องนั้น  โดยการใช้เหตุผล  ซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญา ในการอธิบายความจริงของเรื่องนั้น        

           แต่ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์     ตามคำสอนของพระพุทธเจ้านั้น    มีอายตนะภายในร่างกายมีข้อจำกัดในการรับรู้ความจริงที่สมมติขึ้นและความจริงขั้นปรมัตถ์  นอกจากนี้ มนุษย์ยังมีอคติต่อผู้อื่นเนื่องจากความไม่รู้  ความชอบส่วนตัว  ความเกลียดชัง และความกลัว  เป็นต้น  ดังนั้น ชีวิตของมนุษย์จึงเต็มไปด้วยความมืดมน  จึงขาดความสามารถคิดเกี่ยวกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยใช้เหตุผลอธิบายความจริงของเรื่องนั้นอย่างสมเหตุสมผล 

               ดังนั้น เมื่อพวกเขาแสดงความเห็นเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง  พวกเขามักใช้เหตุผลอธิบายความจริงของเรื่องราวนั้น   บางครั้งอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงที่ถูกต้องบ้าง  อาจใช้เหตุผลอธิบายความที่ผิดบ้างบ้าง    อาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงเป็นอย่างนั้นบ้าง       อาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงเป็นอย่างนี้บ้าง        เมื่อวิญญูชนได้ยินข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่เล่าสืบทอดกันต่อๆ มาเป็นเช่นนี้และไม่แน่นอนว่าความจริงเป็นมาอย่างไร           คำตอบของเรื่องนั้นย่อมขาดความน่าเชื่อถือและไม่สามารถยอมว่าเป็นความจริงในเรื่องนั้นได้

๒.อภิปรัชญาสาขาหนึ่งของปรัชญา

                   โดยทั่วไป     ปรัชญาเป็นวิชาที่เกิดขึ้นก่อนสมัยพุทธกาลตามหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ  ผู้เขียนค้นพบหลักฐานว่า พราหมณ์บางพวกในอนุทวีปอินเดียเป็นนักตรรกะ และนักปรัชญา พวกเขาสนใจศึกษาปัญหาเกี่ยวกับความเป็นจริงของชีวิตมนุษย์   โลก   ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ             และการมีอยู่ของเทพเจ้า  เป็นต้น  เนื่องจากธรรมชาติของมนุษย์เกิดมาพร้อมความไม่รู้  และความกลัวในใจ จึงชอบอยู่ร่วมกันเป็นสังคมการเมือง  เพื่อปกป้องชีวิตและทรัพย์สินของตนเอง  และหาที่พึ่ง (สรณะ)ให้ตนเอง           ในอดีดชาวสักกะมักแสวงหาความรู้จากผู้อาวุโสของประเทศ       เช่น เชื้อพระวงศ์ชั้นสูงในราชวงศ์ศากยะ    ซึ่งมักสอนเรื่องการมีอยู่ของเทพเจ้าซึ่งเป็นที่พึ่งของประชาชนในยุคนั้น      โดยใช้เหตุผลอธิบายความจริงของการมีอยู่ของเทพเจ้าเหล่านี้           เมื่อคนในสังคมได้ยินคำอธิบายเรื่องนี้มานานจนฝังรากลึกในจิตใจ   พวกเขาก็เชื่อว่ามีเทพเจ้าอยู่โดยให้เหตุผลอธิบายความจริงว่า   ในอดีตพราหมณ์ปุโรหิตเคยเห็นพระพรหมในแคว้นสักกะมาก่อน     หากไม่มีเทพเจ้า มนุษย์จะอ้างได้ อย่างไรว่าพระพรหมสร้างมนุษย์จากร่างกายของพระองค์เอง     และสร้างวรรณะให้มนุษย์ทำงานตามวรรณะที่ตนเกิดมา  เป็นต้น        

            ตามคำสอนของพระพุทธเจ้านั้น     เมื่อนักปรัชญา นักตรรกะเป็นมนุษย์มีอายตนะภายในมีข้อจำกัดในการรับรู้สิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตมีทั้งความจริงที่สมมติขึ้นเช่น มนุษย์  โลก  จักรวาล  เป็นต้น ความจริงขั้นปรมัตถ์ เช่นสภาวะนิพพาน   เป็นต้น เราได้ยินข้อเท็จจริงเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เราจะต้องมีหลักฐานพิสูจน์ความจริงในเรื่องนั้น    ถ้าไม่มีหลักฐานพิสูจน์ความจริง  ข้อเท็จจริงในเรื่องนั้น       ถือว่าไม่น่าเชื่อถือและไม่สามารถยืนยันได้ว่าเป็นจริงในเรื่องนั้น       เพราะพยานในเหตุการณ์นั้นมีอคติต่อผู้อื่นและอวัยวะอินทรีย์ทั้ง ๖   ในร่างกายของเขามีข้อจำกัดในการรับรู้ผ่านประสาท  ที่สั่งสมอยู่ในจิตใจของพวกเขา  ดังนั้นข้อเท็จจริงที่ได้ยินมาจึงไม่ถือว่าเป็นความจริงในเรื่องนั้นได้    ตัวอย่างเช่น ในสมัยพราหมณ์รุ่งเรือง          พวกพราหมณ์อารยันได้รับการยกย่องว่าเป็นนักบวชที่ถูกต้องตามกฎหมาย คำสอนของพราหมณ์  เป็นทั้งคำสอนในศาสนาพราหมณ์   และกฎหมายวรรณะจารีตประเพณี  เมื่อเป็นกฎหมายแล้ว     ย่อมมีสภาพบังคับใช้โดยกำหนดเงื่อนไขห้ามประชาชนแต่งงานข้ามวรรณะ     และห้ามปฏิบัติหน้าที่ของวรรณะอื่น ๆ  แต่คนในยุคนั้นไม่สามารถระงับกิเลสของตนได้         พวกเขาจึงกระทำความผิดข้อหาฐานละเมิดคำสอนของศาสนาและกฎหมายวรรณะอย่างร้ายแรง      จึงถูกคนในสังคมสอบสวนข้อเท็จจริง    และรวบรวมพยานหลักฐานได้เพียงพอ       เป็นข้อมูลสำหรับวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐาน  เพื่อพิสูจน์ความจริงของคำตอบตามข้อเหล่านั้น    เมื่อพยานหลักฐานพิสูจนน์ได้ว่าเป็นเรื่องจริง    ก็จะถูกคนในสังคมลงโทษด้วยการขับไล่ออกจากถิ่นที่อยู่เดิม  ต้องใช้ชีวิตเร่ร่อน บนท้องถนนแม้ในวับชรา เจ็บป่วยและนอนตายอยู่ข้างถนน   

                เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทอดพระเนตรเห็นปัญหาเรื่องจัณฑาล พระองค์ทรงสงสัยประวัติความเป็นมาของจัณฑาล          จึงทรงตัดสินพระทัยตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐานต่าง ๆ  อย่างเพียงพอด้วยพระองค์เอง      มาวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ  เพื่อหาเหตุผลมาอธิบายความจริงของคำตอบ         พวกปุโรหิตยืนยันข้อเท็จจริงต่อเจ้าชายสิทธัตถะว่า   พระพรหมและพระอิศวรสร้างมนุษย์จริงและพราหมณ์รุ่นก่อน ๆ     เคยเห็นพระพรหมและพระอิศวรในแคว้นสักกะมาก่อน               แต่เมื่อพระองค์ตรัสถามประวัติความเป็นมาของพระพรหมและพระอิศวร        ก็ไม่มีพราหมณ์คนใดตอบคำถามได้  เมื่อผลการตรวจสอบข้อเท็จจริง   และวิเคราะห์หลักฐานโดยอนุมานความรู้แล้วหลักฐานไม่เพียงพอที่จะหาเหตุผลมาพิสูจน์ความจริงได้     ทำให้เจ้าชายสิทธัตถะทรงไม่เชื่อเรื่องการมีอยู่ของเทพเจ้า  พระองค์ทรงดำริปฏิรูปสังคมในแคว้นสักกะ        ทรงเสนอตรากฎหมายยกเลิกวรรณะในแคว้นสักกะต่อรัฐสภาแห่งราชวงศ์ศากยะ แต่ก็ทำไม่ได้เพราะการเสนอยกเลิกกฎหมายประกาศบังคับใช้แล้ว       ต้องห้ามตามบทบัญญัติของกฎหมายรัฐธรรมนูญจารีตประพณีสูงสุดของประเทศ   เป็นต้น 

๓.ประเภทของความจริงตามหลักอภิปรัชญา 

          เมื่อเราได้ยินข้อเท็จจริงของเรื่องราวต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิตของเรา      เมื่อเราแยกแยะข้อเท็จจริงของเรื่องราวเหล่านั้น      ก็มีทั้งข้อเท็จจริงที่สามารถรับรู้ได้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัส      เช่น   ชีวิตมนุษย์  โลก  ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นสังคม เป็นต้น    และข้อเท็จจริงที่ไม่สามารถรับรู้ได้       เพราะเป็นความรู้นอกเหนือขอบเขตประสาทสัมผัสของมนุษย์   เช่น   การมีอยู่ของเทพเจ้าที่มนุษย์สามารถอธิบายได้จากการได้ฟังความคิดเห็นของนักปรัชญา เป็นต้น   ตามหลักปรัชญาเราสามารถแบ่งปัญหาเกี่ยวกับความจริงของสรรพสิ่ง   ตามการรับรู้ของอวัยวะอินทรีย์ทั้ง ๖ ในร่างกายของมนุษย์ออกเป็น  ๒ ประเภท คือ 

           ๓.๑ ความเป็นจริงสมมติ     

           ๓.๒.ความจริงขั้นปรมัตถ์เรียกว่า "สัจธรรม" 

          ๓.๑ ความจริงที่สมมติขึ้น  (Appearance) 

            โดยทั่วไปแล้ว  เรื่องราวต่าง ๆ  ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตของมนุษย์นั้น   ดูเหมือนว่ามันจะเกิดขึ้นแล้ว    กำหนดเงื่อนไขเป็นระยะเวลาหนึ่ง  และสลายไปในอากาศ  แต่ก่อนที่สภาพนั้น จะหมดไปจากสายตายของมนุษย์     มนุษย์มีอวัยะอินทรีย์ทั้ง ๖ ในร่างกายของตัวเอง สามารถรับรู้เรื่องราวต่าง ๆ  ได้        ด้วยประสาทสัมผัสของตนเองและมนุษย์ก็เก็บอารมณ์เหล่านั้นไว้      เป็นหลักฐานอยู่ในจิตใจเพื่อใช้เป็นข้อมูลในการวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้         เพื่อหาเหตุผลมาพิสูจน์ความจริงของคำตอบในเรื่องนั้น เช่น  ในสมัยอินเดียโบราณ      นักปรัชญาพราหมณ์กล่าวอ้างข้อเท็จจริงในเรื่องการมีอยู่ของพระพรหมสร้างมนุษย์      และวรรณะให้กับมนุษย์    โดยอ้างพยานหลักฐานเป็นปุโรหิตที่ปรึกษาของพระมหากษัตริย์              มายืนยันคำให้การของข้อเท็จจริงในเรื่องนี้ว่า พราหมณ์ในรุ่นก่อน ๆ         จะเคยเห็นพระพรหมในแคว้นสักกะมาก่อน  แต่เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะตรัสถามความเป็นมาของพระพรหม     และพระอิศวรแล้ว      ก็ไม่มีใครตอบพระองค์ได้คำให้การของปุโรหิตขาดความน่าเชื่อ         เพราะไม่มีความรู้จากประสบการณ์ผ่านประสาทสัมผัสและสั่งสมอยู่ในจิตใจของพวกเขา           จึงไม่สามารถอธิบายความจริงในเรื่องนี้ได้หรือการมีอยู่ของมนุษย์นั้น           มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มนุษย์ด้วยกันสามารถรับรู้ได้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัส     และสั่งสมเป็นอารมณ์อยู่ในจิตใจของตนเอง         แต่มนุษย์เป็นสิ่งไม่เที่ยงเกิดขึ้นจากครรภ์มารดา          ดำรงชีวิตเป็นมนุษย์อยู่ชั่วระยะเวลาหนึ่ง ก่อนเสื่อมสลายไปด้วยความตาย ดังนั้นมนุษย์เป็นความจริงที่สมมติขึ้น เป็นต้น

           ๓.๒.ความจริงขั้นปรมัตถ์   โดยทั่วไปแล้ว  ความจริงขั้นปรมัตถ์  เป็นความจริงที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงอีกต่อไป  เรียกอีกอย่างว่า "ความจริงขั้นสูงสุด"       ต้นกำเนิดของความรู้เกี่ยวกับความจริงขั้นปรมัตถ์นั้น เกิดขึ้นเมื่อมหาราชาแห่งแคว้นสักกะและแคว้นโกลิยะ  ทรงเชื่อในการมีอยู่ของเทพเจ้าหลายองค์     โดยพระพรหมและพระอิศวรเป็นผู้สร้างมนุษย์จากพระวรกายของพระองค์    และสร้างวรรณะสำหรับมนุษย์ที่พระองค์ทรงสร้างไว้    เพื่อปฏิบัติหน้าที่ตามวรรณะที่ตนเกิดมาสามารถเข้าถึงการมีอยู่ของเทพเจ้าและเทวดา         ผ่านการบูชาของพราหมณ์เท่านั้น        แต่ผลประโยชน์จากเครื่องบูชานั้น สร้างรายได้มหาศาลให้กับพราหมณ์นิกายอารยัน          และนิกายมิลักขะด้วยความละโมบของพราหมณ์อารยันและความมั่นทางการเมืองของพวกอารยัน  เมื่อพราหมณ์อารยันได้การแต่งตั้งให้เป็นปุโรหิต          บัญญัติคำสอนของพราหมณ์เป็นทั้งคำสอนในศาสนาพราหมณ์   และกฎหมายวรรณะจารีตประเพณีย่อมมีสภาพบังคับตามกฎหมาย              มีบทลงโทษผู้ฝ่าฝืนบทบัญญัติแห่งกฎหมายอย่างร้ายแรง แต่เจ้าชายสิทธัตถะทรงสงสัยในการมีอยู่ของเทพเจ้า     แต่พระองค์ทรงไม่สามารถประกอบพิธีบูชายัญ เพื่อขอพระองค์ทรงช่วยยกเลิกวรรณะ        ที่พระองค์สร้างขึ้นมานั้นได้เพราะต้องห้ามตามกฎหมายวรรณะจารีตประเพณี    ที่มีข้อกำหนดห้ามวรรณะอื่นมิใช่พราหมณ์ประกอบพิธีกรรมบูชายัญได้      เมื่อข้อเท็จจริงในเรื่องนี้น่าสงสัย    ทำให้พระองค์ทรงไม่เชื่อข้อเท็จจริงในเรื่อง  การมีอยู่ของพระพรหมและพระอิศวร   เป็นต้น มนุษย์สามารถบรรลุความจริงได้           โดยการพัฒนาศักยภาพของตนเอง ด้วยการปฏิบัติธรรมตามอริยมรรคมีองค์ ๘ เท่านั้น      ตัวอย่างเช่น ภาวะนิพพานของมนุษย์เป็นความอยู่เหนือขอบเขตประสาทสัมผัสของมนุษย์ นั้น          

๔.การสอบสวนข้อเท็จจริงของสถูปเกสริยา        

ภาพโดยก้าวตามธรรม(Follow dharmma)

            เมื่อผู้เขียนตรวจสอบข้อเท็จจริงและพยานหลักฐานต่าง ๆ    เช่นพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ    อรรถกถา   แผนที่โลกกูเกิล  พยานวัตถุได้แก่สถูปเกสรียา  และเอกสารวิชาการอื่น ๆ     เป็นต้น    เราได้ยินข้อเท็จจริงในเบื้องต้นว่า เมื่อพระพุทธเจ้าทรงปลงอายุสังขารว่าอีก ๓  เดือนข้างหน้า  พระองค์จะปรินิพพานที่เมืองกุสินารา เมืองหลวงของแคว้นมัลละ การเดินทางของพระองค์ไปสู่เมืองกุสินารานั้น   นอกจากพระองค์และพระสาวกแล้ว ยังมีชาวเมืองไวสารีอีกจำนวนเสด็จไปด้วย    เมื่อใกล้ถึงแม่น้ำกันดัก     พระองค์ทรงตรัสให้ชาวเมืองไวสารีกลับบ้าน     แต่ชาวเมืองไวสารี อยากตามเสด็จไปส่งพระพุทธเจ้าไปจนถึงเมืองกุสินรา ต่างร้องไห้ด้วยความอาลัยในพระพุทธองค์   พระองค์มอบบาตรไว้เป็นเครื่องระลึกคุณของพระองค์     

                 แม้ว่าผู้เขียนจะรับรู้ถึงความมีอยู่ของสถูปเกสเรียแห่งนี้ผ่านประสาทสัมผัส และสั่งสมมาในจิตใจของตัวเองเป็นเวลาหลายปี เพราะตั้งแต่ปี ๒๐๐๒-๒๐๑๑       ผู้เขียนอาศัยอยู่ในเมืองพาราณสี      รัฐอุตรประเทศ         สาธารณรัฐอินเดียเป็นเวลาหลายปีในฐานะนักศึกษาต่างชาติ                 จึงมีโอกาสเดินทางไปแสวงบุญที่เมืองเวสารี  รัฐพิหาร สาธารณรัฐอินเดีย         และไปเยี่ยมชมสถูปแห่งนี้หลายครั้ง เนื่องจากตั้งอยู่บนเส้นทางการแสวงบุญ     เป็นเจดีย์ทรงกลมขนาดใหญ่ ฐานก่อด้วยอิฐิโบราณ ที่ทำจากดินเหนียวในแม่น้ำคงคา วางซ้อนกันเป็นชั้น ๆ ยอดเจดีย์มีลักษณะคล้ายทางชามคว่ำที่พบได้ทั่วไปในอินเดีย ระหว่างชั้นต่าง ๆ ของเจดีย์ จะแบ่งออกเป็นช่อง ๆ ที่ประดิษฐานพระพุทธรูป มีซากปรักหักพังของพระพุทธรูปอยู่หลายแห่ง แสดงให้เห็นว่าสถูปแห่งนี้สร้างขึ้น เพื่อเป็นสถานสักการะบูชาตามศรัทธาของชาวพุทธในยุคนั้น จึงได้จัดสร้างสถูปขึ้นเป็นอนุสรณ์ เพื่อระลึกถึงคุณงามความดีของพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงตัดสินพระทัยละทิ้งวรรณะกษัตริย์แห่งราชวงศ์ศากยะไปตลอดชีวิต เสด็จออกผนวชเพื่อแสวงหาสัจธรรมของชีวิต    ส่งผลให้พระองค์ทรงเสียสิทธิและหน้าที่ในการปกครองแคว้นสักกะตามวรรณะกษัตริย์ที่พระองค์ประสูติ ทรงละทิ้งปราสาททั้งสามหลังที่ประทับอยู่อย่างเป็นสุขและสบายในชีวิต ทรงละทิ้งข้าราชบริพารที่เคยรับใช้พระองค์อย่างน้อย ๔๐,๐๐๐ คนและทรงละทิ้งเจ้าหญิงพิมพาและเจ้าชายราหุล พระราชโอรสของพระองค์ และสมาชิกแห่งพระราชวงศ์ศากยะเพื่อพระราชดำเนินไปแสวงหาบุญเพื่อแสวงหาความจริงเกี่ยวกับชีวิต เมื่อพระองค์ทรงไม่สามารถปฏิรูปประเทศได้ผ่านสถาบันการเมืองของประเทศได้ และพระองค์ทรงเห็นว่าคำสอนทางศาสนาพราหมณ์ กฎหมายวรรณะจารีตประเพณี และกฎหมายรัฐธรรมนูญ เป็นอุปสรรคต่อการปฏิรูปสังคมแต่เมื่อพระองค์ทรงสงสัยในความมีอยู่จริงของพระพรหม แม้ว่าพราหมณ์ปุโรหิตจะเป็นพยานบุคคลที่เชื่อถือได้ เพราะเป็นผู้ประกอบพิธีบูชายัญและติดต่อกับเทพเจ้าเป็นประจำและสามารถหาเหตุผลมาอธิบายการมีอยู่ของเทพเจ้าได้ โดยยืนยันข้อได้ว่า พราหมณ์รุ่นก่อน ๆ จะเคยเห็นพระพรหมในแคว้นสักกะก็ตาม เป็นต้น

                 ปัญหาที่ผู้เขียนสงสัยว่า"เราจะรู้ได้อย่างไรเป็นสถูปเกสเรีย แม้ว่าผู้เขียน   จะได้รับรู้การมีอยู่ของสถูปเกสรียาโดยตรงผ่านประสาทสัมผัส และเป็นมโนภาพสั่งสมอยู่ในจิตใจของตนเอง  แต่มีหลักฐานไม่เพียงพอที่จะยืนยันว่าความเป็นมาของสถูปแห่งนี้คือสถูปเกสเรีย      ผู้เขียนก็จะสอบข้อเท็จจริง    และรวบรวมพยานหลักฐานในเรื่องนี้ต่อไป  เมื่อผู้เขียนค้นคว้าพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬา ฯ      ฟังข้อเท็จจริงได้ว่าพระพุทธองค์พร้อมพระอริยสาวก    ได้เสด็จพระดำเนินจากเมืองเวสารีไปที่เมืองกุสินารา โดยมีชาวเมืองเวสารีส่งเสด็จเป็นจำนวนมาก แต่เมื่อถึงเขตชายแดนทรงตรัสแก่ชาวเวสารีให้เดินทางกลับบ้านเกิดเมืองนอนให้ตามส่งเสด็จเพียงแค่เขตแดนนี้ ชาวเวสาลีจำนวนมากก็พากันร้องไห้ด้วยความเสียใจ   ด้วยจิตของพวกเขาอาลัยในคุณของพระพุทธองค์จึงไม่อยากกลับไป    เพราะพวกเขาตั้งใจจะส่งเสด็จถึงสาลวโนทยานของมัลละกษัตริย์แห่งเมืองกุสินาราให้ได้เมื่อพระพุทธองค์ได้ยินข้อเท็จจริงถึงความตั้งใจของพวกเขา และทรงเห็นว่าชาวเวสาลีศรัทธาในพระองค์มาก ทรงตัดสินพระทัยมอบบาตรไว้เป็นที่ระลึกให้กับชาวเวสารี     เมื่อเห็นบาตรของพระพุทธองค์ครั้งใด   ชาวลิจฉวีเมืองเวสารีจะได้ตั้งพุทธานุสสติเพื่อระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้าเสมอ  เพื่อจะได้นำธรรมะของพระพุทธองค์ไปใช้ประพฤติวัตร    และปฏิบัติธรรมให้เกิดความสงบสุขในชีวิตประจำวันอยู่เสมอ  

       ๔.๑ การเผยแผ่ศาสนาในแคว้นโกศล (Kosala country)นอกจากพระพุทธเจ้าจะทรงเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นโกศลแล้ว   ผู้นำศาสนาอื่น ๆ ก็ได้เผยแผ่คำสอนของศาสนาของตนว่า  แก่นแท้ของชีวิตมนุษย์ มาจากพระพรหมและพระอิศวรเป็นผู้สร้างมนุษย์ในแคว้นโกศลเช่นเดียวกับพระพุทธเจ้า เรื่องนี้เห็นได้จากที่มาของความรู้ในพระไตรปิฎกออนไลน์ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ๔๕  เล่ม  เล่มที่ ๒๐  สุตตันตปิฎกเล่มที่๑๒  อังคุตตรนิกาย เอกก-ทุก-ติกนิบาต หน้าที ๒๓๐-๒๗๕  ข้อ ๖๖. กล่าวว่า สูตรที่ ๕  เกสปุตติสูตร ว่าสมัยพระผู้มีพระภาคได้เสด็จไปแคว้นโกศล    พร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่เสด็จถึงตำบลพวกกาลามะชื่อว่า "เกสปุตตนิคม" เมื่อผู้เขียนค้นคว้าข้อมูลจากแหล่งความรู้ในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬา ฯ ที่กล่าวข้างต้นนั้นข้อเท็จจริงเป็นที่แน่ชัดแล้วว่าในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้าเสด็จไปยังแคว้นโกศล พร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์จำนวนมากมาถึงตำบล "เกสปุตตนิคม"ซึ่งเป็นชุมชนที่อยู่อาศัยของพวกกาลามะ   ทรงแสดงพระธรรมเทศนาเรื่องเกสปุตติสูตร หรือที่เรียกกันว่ากาลามสูตร     เมื่อไม่มีข้อความจากพระสูตรอื่นใดหยิบยกขึ้นมาโต้แย้ง หักล้างข้อเท็จจริงในกาลามสูตรของพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ อีกต่อไป  ไม่ก่อให้เกิดความสงสัยเกี่ยวกับความจริงอีกต่อไป  ผู้เขียนมีความเห็นว่า พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรมเทศนาเรื่องกาลามสูตรในแคว้นโกศล มิใช่ที่สถูปเกสริยาซึ่งตั้งอยู่ที่ชายแดนแห่งแคว้นวัชชีแต่ประการใด 

         ๔.๒ มีประเด็นที่น่าสงสัยว่า    สถูปเกสริยาอยู่ในแคว้นโกศลหรือไม่ มีเหตุผลมากน้อยเพียงใดที่อธิบายเรื่องนี้ ?              เมื่อผู้เขียนได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงจากหลักฐานในแผนที่โบราณหลายฉบับ    ที่แชร์บนแพลตฟอร์มอินเตอร์เน็ตและข้อเท็จจริงเป็นที่ยุติว่า อาณาเขตแคว้นโกศลด้านตะวันออกติดกับเขตแดนแคว้นมัลละ       ด้านตะวันออกของเขตแดนแคว้นมัลละติดกับแคว้นวัชชี           แสดงว่าทั้งสองแคว้นไม่มีอาณาเขตติดต่อกันแต่อย่างใด  เมื่อได้ยินข้อเท็จจริงเป็นที่ยุติได้เช่นนี้  และไม่มีหลักฐานอื่นใดที่จะนำข้อเท็จจริงขึ้นมา   หักล้างข้อเท็จจริงในแผนที่โบราณ ให้ข้อเท็จจริงเป็นอย่างอื่น       จึงรับฟังข้อเท็จจริงได้ว่า อาณาเขตของแคว้นโกศลนั้น     ไม่มีส่วนใดของอาณาเขตเชื่อมต่อกับแคว้นวัชชีเพราะมีแคว้นมัลละอยู่ตรงกลางของแคว้นทั้งสอง  และสถูปเกสเรียนั้นตั้งอยู่ในทิศตะวันออกของแคว้นมัลละ      จึงไม่ได้อยู่แคว้นโกศลดั่งที่คนทั่วไปเข้าใจกัน   เมื่อเราศึกษาค้นคว้าข้อมูลผ่านGoogle Maps ต่อไป    สถูปเกสริยาห่างจากเมืองกุสินารา ๑๒๖ กิโลเมตรและห่างจากเมืองสาวัตถีของแคว้นโกศล ๓๖๒ กิโลเมตร       เมื่อพระนครสาวัตถีแคว้นโกศล         ไม่มีอาณาเขตทางทิศใด ๆ มีเนื้อที่ติดต่อกับชายแดนของแคว้นวัชชีแล้ว      ผู้เขียนเห็นว่าสถูปเกสริยามิใช่สถานที่แสดงกาลามสูตรแต่อย่างใด   ดั่งนักวิชาการท่านได้วิเคราะห์หาเหตุผลของคำตอบไว้แต่อย่างใด  เพราะมิได้ตั้งอยู่ในแคว้นโกศลแต่อย่างใด  

๕.การปฏิบัติบูชาที่สถูปเกสรียา 

      

     เมื่อผู้เขียนมาถึงสถูปเกสริยาเป็นสถานที่บรรจุบาตรของพระพุทธเจ้าซึ่งพระองค์ทรงพระราชทานแก่ชาวเมืองเวสาลี ที่เดินทางไปส่งพระองค์ที่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำคัณดัค และทรงรับสั่งให้ชาวเมืองเวสาลีกลับบ้านเกิด   แต่ชาวเมืองเวสารีต้องการเดินทางไปส่งพระองค์ถึงสาลวโนทยานของกษัตริย์แห่งแคว้นมัลละ ก่อนพระองค์จะเสด็จข้ามแม่น้ำคัณดัก (Gandak River) พระพุทธเจ้าทรงได้พระราชทานบาตรเป็นเครื่องระลึกถึงคุณของพระองค์ ซึ่งทรงเป็นตัวอย่างการพัฒนาศักยภาพชีวิต จนบรรลุถึงความรู้ในระดับอภิญญา ๖ เพื่อ ให้เกิดความรู้ความเข้าใจในชีวิตว่าจิตวิญญาณคือ แก่นแท้ของชีวิตทุกคน เมื่อความตายมาเยือน ร่างกายจะกลับคืนสู่อ้อมกอดแห่งธรรมชาติอีกครั้งหนึ่ง แต่จิตวิญญาณยังคงวนเวียนอยู่ในสังสารวัฏ แต่จิตวิญญาณจะไปเกิดใหม่ที่ไหนนั้น ขึ้นอยู่กับกรรมที่แสดงเจตนาออกมา เมื่อได้ประสบกับอารมณ์แห่งตัณหา   ก็เกิดความอยากเป็นในสิ่งที่ที่มนุษย์สมมติขึ้นในตำแหน่งของหน้าที่การงานต่าง ๆ เพื่อรับมอบหมายหน้าที่เพราะความไว้ใจ มีศักยภาพแห่งความรู้และความสามารถความเชี่ยวชาญ   และความเป็นมืออาชีพในการทำงานที่ได้รับมอบหมายให้ก้าวหน้าต่อไปในอนาคต จนประสบผลสำเร็จ มิใช้อำนาจหน้าที่แสวงหาผลประโยชน์โดยเจตนาทุจริต   เมื่อลงมือกระทำมีเจตนาเป็นกุศลกรรมบ้าง    หรืออกุศลกรรมบ้างย่อมรับผลของกรรมของเจตนาที่สั่งสมอยู่ในจิตของตนเอง      เมื่อเรารู้ว่าอารมณ์มัวเมาแห่งกิเลสนั้น      สั่งสมอยู่ในจิตวิญญาณดวงนี้เรามายาวนานที่เวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏ ซึ่งเป็นกฎธรรมชาติมนุษย์ที่ทุกชีวิตไม่มีใครอาจหลีกเลี่ยงได้   มีวิธีแก้ปัญหานี้ได้ด้วยการปฏิบัติตามวิธีการของมรรคมีองค์ ๘      เมื่อนำมาตีความย่อให้เหลือเพียงหลักคำสอนเรียกว่า "ไตรสิกขา" ได้แก่หลักศีล สมาธิ และปัญญานั่นเอง การปฏิบัติบูชา ณ สถานที่แห่งนี้ ผู้เขียนสวดมนต์สรรเสริญคุณของพระพุทธเจ้า เพื่อระลึกคุณของพระองค์ ที่ยอมสละวรรณะกษัตริย์ออกบวช เพื่อหาทางหลุดพ้นจากความมืดบอดของชีวิตที่ฝังรากลึกมายาวนานนั้นว่า พระพรหมเป็นเทพเจ้าผู้สร้างมนุษย์จากพระวรกายของพระองค์และสร้างวรรณะไว้ให้แก่มนุษย์ที่พระองค์ทรงสร้างขึ้นมานั้นเข้าถึงการงานตามวรรณะที่ตนเกิดมานั้น  การตรัสรู้ของพระองค์ทำให้มนุษย์ตรัสรู้ว่า แก่นแท้ชีวิตมนุษย์นั้น มีจิตวิญญาณเป็นตัวตนที่แท้จริงที่เวียนว่ายเกิดในสังสารวัฏ หาใช่เทพเจ้าองค์หนึ่งองค์ใดสร้างชีวิตขึ้นมาไม่ทุกชีวิตเป็นไปตามกรรมของตัวเองเท่านั้น หาใช่ใครลิขิตโชคชะตาตนเองแต่เป็นเพราะตัณหาที่ซุกซ่อนอยู่ในจิตตนต่างหาก เป็นผู้ลิขิตชีวิตให้ตนเป็นไปตามใจปรารถนาของตนทั้งสิ้น ผลกรรมออกมาดีหรือชั่วขึ้นกับเจตนาที่อยู่ในใจตนเอง เมื่อระลึกได้ใช่นี้ มนุษย์ควรฝึกสมาธิเป็นประจำทุกวันเพื่อให้อินทรีย์ตนแก่กล้าขึ้นมีความมั่นคงไม่หวั่นไหวต่อปัญหาการเงิน การงาน โลกธรรม ๘ ของสังคม การดูหมิ่น เกลียดชังซึ่งกันและกัน ที่ผ่านเข้ามาสู่ชีวิตได้อย่างเป็นผู้มีสติ  ระลึกได้ว่าปัญหานี้เกิดขึ้นอีกแล้วมองเห็นวิธีแก้ปัญหาให้หลุดพ้นอย่างไร ทำให้รู้จักปล่อยวางจากการยึดติดในสิ่งที่ผ่านมาแล้ว แก้ไขอะไรมิได้แล้ว เป็นต้น