การปฏิบัติบูชา: วัดถ้ำดาวเขาแก้วในปรัชญาแดนพุทธภูมิ

 The Worship  practice at Thamdao Khao Kaew In Buddhaphumi's Philosophy

บทนำ การปฏิบัติบูชา

          ทำไมต้องปฏิบัติบูชาพระพุทธเจ้า เมื่อผู้เขียนศึกษาหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬา ฯ เล่มที่๑  พระวินัยปิฏกเล่มที่๑ มหาวิภังค์ภาค ๑  เวรัญชกัณฑ์ วิชชา๓/จุตูปปาตญาณ  [๑๓] เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ผุดผ่องไม่มีกิเลส เพียงดังเนิน ปราศจากความเศร้าหมอง  อ่อนเหมาะแก่การใช้งาน ตั้งมั่นไม่หวั่นไหวอย่างนี้  เรานั้น ได้น้อมจิตใจไปเพื่อจุตูปปาตญาณ  เห็นหมู่สัตว์กำลังจุติ กำลังอุบัติ ทั้งชั้นต่ำและชั้นสูง งามหรือไม่งาม ดีหรือเกิดไม่  ด้วยตาทิพย์อันบริสุทธิ์เหนือมนุษย์ เรารู้ชัดถึงหมู่สัตว์ ผู้เป็นไปตามกรรมว่า  สัตว์ที่ประกอบด้วยกายทุจริต วจีทุจริต และมโนทุจริต กล่าวร้ายพระอริยะและชักชวนผู้อื่นทำกรรมด้วยความเห็นผิด พวกเขาหลังจากตายแล้วจะไปบังเกิด ในอบาย ทุคติ วินิบาต นรก แต่หมู่สัตว์ที่ประกอบด้วยกายสุจริต วจีสุจริต และมโนสุจริต ไม่กล่าวร้ายพระอริยะ  มีความเห็นชอบและชักชวนผู้อื่นทำกรรมตามความเห็นชอบ พวกเขาหลังจากตายแล้วจะไปบังเกิด ในโลกสวรรค์......... 

            จากหลักฐานดังกล่าวข้างต้นว่า ผู้เขียนวิเคราะห์หลักฐานว่า โดยธรรมชาติ มนุษย์ทุกคนมีชีวิตที่ไม่เข้มแข็งเพราะชีวิตยังไม่ได้รับพัฒนาศักยภาพด้วยการทำสมาธิ ชีวิตจึงมีแต่ความอ่อนแอจึงสั่มสมอารมณ์กิเลสภายนอกมาสนองตัณหของตนเอง   มีความทุกข์ในชีวิตประจำวัน มักจะหันหน้าไปหาวัดวาในพระพุทธศาสนาผู้เขียนเคยมีชีวิตที่อ่อนไหว ไม่รู้จะแก้ไขตนเองอย่างไร จึงชอบเรียนรู้กรรมฐานมากที่สุด ความตั้งใจที่ผู้เขียนมาบวชในพระพุทธศาสนานั้น คือการฝึกจิตใจให้เข้มแข็งด้วยการทำสมาธิ เพื่อชำระล้างกิเลสที่เกิดจากตัณหาในความปรารถนาสิ่งใดแต่ไม่ได้สิ่งนั้นทำให้ตนเองเกิดความทุกข์ เพื่อให้จิตวิญญาณมีความบริสุทธิ์ปราศจากความเศร้าหมองเพราะกิเลสจรเข้ามาสู่ชีวิต เมื่อจิตเข้มแข็งแล้วจิตของผู้เขียนจะมีความมั่นคงและไม่หวั่นไหวต่ออารมณ์ร้ายต่าง ๆ จรเข้ามากระทบชีวิตของผู้เขียน ทำให้จิตของผู้เขียนนั้น ไม่ยึดติดของความสำเร็จในหน้าที่การงานที่ผ่านมาแล้วเพราะว่ามนุษย์มีการพัฒนาศักยภาพตลอดเวลาความสำเร็จในชีวิตของเราในการพัฒนนวัตรกรรมใหม่ ๆ อาจเป็นสิ่งล้า่หลัง เมื่อมีผู้อื่นนำความสำเร็จของเราไปพัฒนาให้ดีกว่าเดิมทำให้มนุษย์เกิดความทุกข์แก่ชีวิตของตนจากการแข่งขันเชิงธุรกิจนำมาซึ่งความเครียดของชีวิตในแต่ละปีผู้เขียนจึงชอบเข้าโครงการปฏิบัติธรรมของมหาวิทยาลัย เพราะเห็นว่าเป็นการฝึกฝนตนเองให้มีความเข้มแข็งหายจากความเครียดเพราะหน้าที่การงานที่จรเข้ามาตลอดเวลาและเร่งรีบทำให้ทันกับเงื่อนไขของเวลา เพราะผู้เขียนเชื่อว่าตัวตนผู้เขียนมีจิตวิญญาณเคยเวียนว่ายตายไปจุติจิตในภพชาติต่างๆ มายาวนานแล้วไม่รู้กี่อสงไขยในภพนี้ ยิ่งผู้เขียนได้มาได้ศึกษาเล่าเรียนพระพุทธศาสนา ได้บวชเรียนปฏิบัติ   ตามคำสอนของพระพุทธเจ้ายิ่งเข้าใจชีวิตมากยิ่งขึ้นผู้เขียนรู้สึกยิ่งกลัวการเกิดมาแล้ว จะเกิดอยู่ในสิ่งแวดล้อมไม่มีความเจริญรุ่งเรืองเพราะเป็นสิ่งแวดล้อมที่ประกอบด้วยคนไม่มีศีลธรรม  จะหาโอกาสปฏิบัติธรรมชำระล้างกิเลสได้ยาก

                ผู้เขียนชอบมากางเต็นท์จำวัดบนภูเขาแก้วแห่งที่นี้เป็นเวลาถึง ๑๕ วัน แม้ล้านหินที่ผู้เขียนที่กางเต็นท์จะเป็นพื้นหินที่ขรุขระผู้เขียนก็เอาฟ่างข้าวแห้งมาวางปูพื้นไว้ก่อนแล้วปูเสื่อไว้ที่นอนเมื่อศาสนกิจในแต่ละวัน เดินลงจากภูเขาสูงมาบิณฑบาตรเป็นประจำตลอด ๑๕ วันในโครงการอบรมวิปัสสนากรรมฐาน เมื่อขึ้นสู่ภูเขาสูงจนชีวิตรู้สึกเหนื่อยล้าจากการขึ้นลงเขาแก้วแค่โอนตัวนอนลงไม่นานก็นอนหลับตาลงอย่างสนิท เมื่อรู้สึกว่าได้พักผ่อนอย่างเพียงพอแล้วช่วงเวลาประมาณตีสามของทุกวัน ผู้เขียนตื่นขึ้นมาพร้อมกับได้ยินเสียงดังของลมภูเขาพัดผ่านกระทบหน้าผาตลอดเวลาแห่งนี้ เสียงลมลู่เสียดสีกับภูเขาพัดเข้ามาผัสสะตลอดเวลา เปรียบเหมือนหนึ่งเสียงดนตรีเข้ามาผัสสะชีวิต ช่วยกล่อมเกลาจิตวิญญาณที่หยาบกระด้างให้รู้สึกอ่อนนุ่มลง หายหยาบกระด้างลงไปได้ไม่น้อย บางครั้งชีวิตของเราคิดปรุงแต่งตัวเองให้แตกต่างจากผู้อื่นมากจนเกินไป ไม่มีความเรียบง่ายผู้อื่นเข้าถึงตัวตนในความเป็นมนุษย์ยากจนเกินไป ย่อมต้องใช้ชีวิตอย่างโดดเดี่ยว เมื่อสนทนาด้วยแล้วมิได้ความรอบรู้ในผัสสะแต่อย่างใด*****

          การคิดวิเคราะห์หาเหตุผลของคำตอบมาอธิบายให้ฟังจนเกิดความรู้และความเข้าใจในทุกข์ของก็จริง เป็นแค่การรับฟังด้วยเหตุผลเท่านั้น แต่อารมณ์ทุกข์ที่สั่งสมอยู่ในจิตนั้น ยังมิได้มีการชำระล้างออกแต่อย่างใด การปฏิบัติบูชาจึงเป็นสิ่งควรกระทำเป็นลำดับต่อไป เพราะเป็นปฏิบัติเพื่อข้ามพ้นความอ่อนแอของชีวิต จากตํณหาในความอยากเป็น อยากได้ อยากมีมากเกินไป จนขาดสติระลึกถึงคุณภาพของชีวิตที่ยังขาดแคลนความรู้อันเป็นทุนของชีวิต และทักษะการทำงานในด้านต่าง ๆ ขาดความจดจ่อในการทำงาน  ขาดความอดทนในการแก้ปัญหาของชีวิต ในยามที่ต้องเผชิญที่เกิดขึ้นขาดสติความยับยั้งช่างในการเป็นผู้ฟังปัญหาก่อน จะแสดงความไม่พอใจเพื่อพิจารณามองหาวิธีการแก้ปัญหาที่เป็นอุปสรรคในการทำงานหรือดำเนินธุรกิจให้ก้าวหน้าต่อไปให้ตนเองบรรลุวัตถุประสงค์ของการทำงานแต่ละชิ้นงาน เป็นต้น 

เมือชีวิตตนเต็มไปด้วยการวิตก เพราะทุกข์ใจงานที่ทำแล้วไม่ประสบความสำเร็จ ร้อนใจกลัวการสูญเสียทางธุรกิจหรือการสูญเสียคนรักเพราะแสดงความสนิทสนมกับผู้อื่นมากจนเกินไป ทำให้เกิดความกังวลเพราะเปลี่ยนใจไปชอบคนอื่น ๆ หรือมีความกังวลว่าธุรกิจการค้าขายจะไม่ดี เป็นต้น สิ่งเหล่านี้เป็นปัจจัยภายนอกชีวิตที่นำมาซึ่งความเพราะคิดหวาดกลัวจนเกิดไป ทำให้เกิดอาการร้อนรนทุรนทุราย เป็นต้น ทำให้ชีวิตไม่เป็นสุขกับปัจจุบัน เป็นต้น  การวิจารเป็นอาการอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นกับจิตของมนุษย์ ที่คอยจับผิดผู้อื่น ทำให้ชีวิตไม่ค่อยมีความสุข เมื่อวิจารณ์ผู้อื่นในทางที่ไม่ค่อยดีแล้ว ย่อมให้เกิดปฏิคะแก่ผู้ฟังที่ผลโดนกระทำจากการวิจารของตน ย่อมทำให้เกิดการะแวงว่าจะถุกทำร้ายหรือเอาคืน เป็นต้น  

           การปฏิบัติธรรมด้วยการทำสมาธินั้น เป็นวิธีเดียวเท่านั้น ที่ส่งเสริมสร้างคุณภาพชีวิตโดยเฉพาะจิตของตนให้มีสมาธิ เมื่อมีสมาธิก็จะมีความเข้มแข็งย่อมสามารถปล่อยวางสิ่งต่างๆ ได้ง่ายการเปลื่ยนแปลงวิถีชีวิตของตนเองต้องเริ่มต้นจากวิถีความคิดแบบเดิม ๆ ไปสู่วิถีชีวิตแห่งความอิสระภาพจิตเหมาะสมกับ จริตของตนเองเป็นเรื่องยากพอสมควรเพราะความเคยชินของการใช้ชีวิตทำให้เราเป็นผู้ที่ไม่ยอมรับที่จะเปลื่ยนแปลงตนเองไปสู่สิ่งใหม่ที่ดีกว่าเดิม โลกออนไลน์ทำให้มนุษย์อยู่กันอย่างใกล้ชิดกันมาก สามารถรู้เห็นวิถีชีวิตของคนอื่นที่สามารถเรียนรู้และเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตที่จะก้าวไปสู่ข้างหน้าได้ ยังเป็นเรื่องที่น่าสนใจของคนที่ขาดโอกาสแห่งชีวิต  แต่ก็ยังดีกว่าคนที่มีโอกาสของชีวิต แต่ไม่ยอมใช้โอกาสนั้นมาพัฒนาศักยภาพของตนเอง เป็นเรื่องที่น่าเสียดายอย่างยิ่งเมื่อชีวิตจำเป็นต้องใช้ความรู้ความสามารถนั้นเพื่อหันกลับมามองศึกษาค้นคว้าความรู้นั้นโอกาสของตนก็ผ่านพ้นไปแล้วนั้นก็ผ่านไปแล้ว ไม่มีโอกาสจะไขว้คว้าอีกต่อไปเมื่อก่อนในสมัยที่ฉันยังเป็นเด็ก  ฉันเรียนหนังสือฉันไม่เคยมีความสุขในการเล่าเรียนเลยเพราะความฟุ้งซ่านของจิตฉันจึงจมอยู่ในโลกของมโนภาพของความฝันที่สร้างขึ้นมาเอง แต่ฉันก็เรียนหนังสือเก่งกว่าทุกคนที่อยู่ในครอบครัว เมื่อฉันเดินทางไปศึกษาในต่างประเทศเป็นเวลาหลายปี เรียกความเชื่อมั่นของชีวิตได้มากฉันผ่านความยุ่งยากของชีวิตเพราะการอยู่ในวิถีแห่งวัฒนธรรมที่มีความแตกต่างกัน หากเราไม่มความกล้าจะสื่อสารกับผู้อื่นเราก็ไม่มีโอกาสมีชีวิตรอดแต่อย่างใด  

          การศึกษากรรมฐานในช่วงเวลาที่ชอบที่สุดช่วงหนึ่งของชีวิต ผู้เขียนเคยผ่านการฝึกหนักมาที่แคมป์สนจังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นเวลา ๑ เดือนโดยไม่พูดจากับใคร   ผู้เขียนต้องต่อสู้กับความกดดันของตัวเองที่อารมณ์ฟุ้งซ่านเป็นมโนภาพเกิดขึ้นในจิตของตน   และสั่งสมมานานแล้ว   เมื่อสอบอารมณ์แล้วในแต่ละวันเป็นเรื่องที่หนักพอสมควร สิ่งเหล่าต้องอาศัยการปฏิบัติทุก ๆ วัน เราอย่างทิ้งการปฏิบัติแค่วันละ ๑ ชั่วโมงก็เพียงพอ   ที่ผู้เขียนก็ฝึกจากสติเกิดขึ้นจากการทำงาน ฝึกคิดให้เป็นระบบระเบียบ   ไม่ต้องเร่งรีบ อย่าเรื่อยเฉื่อยเกินไปจนขาดเป้าหมายการใช้ชีวิตในแต่ละวัน ผู้เขียนใจวิชากัมมัฏฐานตั้งแต่ตัดสินใจเข้ามาศึกษาคณะพุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น    จนกระทั่งหล่อหลอมตัวเองด้วยการนำพาญาติโยมมาปฏิบัติบูชาระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้าเป็นเวลาหลายปีที่ประเทศอินเดีย ชีวิตต้องอาศัยความแข็งแกร่งของร่างกายไม่พอต้องมีจิตใจที่เข้มแข็งด้วย ทำให้ผู้เขียนเข้าถึงเป้าหมายของชีวิตในการทำงานด้วยเมื่อนิสิตมาเข้าโครงการปฏิบัติธรรมในระดับปริญญาโท การสอบอารมณ์ของสภาวะธรรม ที่เกิดขึ้นกับจิตของผู้เข้าปฏิบัติธรรมเป็นเรื่องที่จำเป็น เพื่อให้เรารู้ว่าผู้เข้าปฏิบัติธรรมได้พัฒนาศักยภาพตนเองมากน้อยเพียงใด ในแต่ละวันการรอคอยนิสิตผู้เข้าโครงการมาสอบอารมณ์กรรมฐานระหว่างที่รอ ผู้เขียนตัดสินใจนั่งกรรมฐานที่เป็นประโยชน์ต่อการขัดเกลาจิตของตนเองได้มากกว่าที่จะปล่อยจิตตนเองหรือ นั่งจำเจ่ารอคอยโชคชะตาของชีวิต ในโอกาสของการทำหน้าที่การงานของตน มีความสมบรูณ์ให้อารมณ์ของตนเบื่อหน่ายไป  ตามอารมณ์ของนิวรณ์   โอกาสความก้าวหน้าของหน้าที่การงานนั้นต้องอาศัยเวลาเพราะทุกอย่างมีข้อจำกัดของชีวิตทั้งนั้น   ศิลปะของการวิถีชีวิตเป็นความรู้อย่างหนึ่ง ที่เราต้องศึกษาและลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง บางครั้งที่เราทำกิจกรรมที่เราชอบอาจทำให้เราลืมข้อจำกัดของชีวิตได้

๕.การปฏิบัติบูชาในถ้ำดาวเขาแก้ว

          ทำไมมนุษย์ต้องปฏิบัติบูชา เป็นปัญหาที่ต้องคิดหาเหตุผลเมื่อศึกษาคำสอนของพระพุทธเจ้าในพระไตรปิฎกแล้ว ผู้เขียนพบว่าชีวิตมนุษย์ทุกคนมีจิตวิญญาณเป็นตัวตนที่แท้จริง เพราะเมื่อมนุษย์สิ้นชีวิตลงไปแล้ว จิตไม่เคยเสื่อมสลายไปตามตามชีวิตมนุษย์นั้น คือจิตวิญญาณทุกดวงที่เป็นตัวตนของมนุษย์ได้ผ่านการเวียนว่ายตายเกิดไปสู่ภพชาติต่างๆ มาแล้วไม่รู้กี่อสงไขยและขณะจิตวิญญาณมาอุบัติในภพภูมิต่าง ๆ นั้น จิตวิญญาณได้สั่งสมวิบากกรรมหรือความรู้เกี่ยวกับการกระทำของตนเองไว้ที่เรียกว่า "กิเลส" ห่อหุ้มจิตไว้และติดตามจิตวิญญาณไปอุบัติในภพชาติต่าง ๆ ด้วยจิตวิญญาณมนุษย์ได้สั่งสมวิบากมายาวนาน จนกลายเป็นอนุสัยในกระแสจิตมากมายหลายต่อหลายเรื่องตัวอย่างเรื่องขอ งกรรมของพระโพธิสัตว์ก่อนตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า เช่น ในพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๔  ขุททกนิกาย อปทานวรรค. พุทธาปทาน ชื่อบุพพกรรมปิโลติที่ ๑๐ (๓๙๐) ว่าด้วยบุพพจริยาของพระองค์เอง.

      ข้อ ๓๙๒.  พระผู้มีพระภาคผู้เป็นนายกของโลก......ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟังกรรมที่เราทำของเรา เราเห็นภิกษุผู้ถืออยู่ป่าเป็นวัตรรูปหนึ่งแล้วได้ถวายผ้าเก่าเราปรารถนาเป็นพระพุทธเจ้าครั้งแรก    เพื่อความเป็นพระพุทธเจ้าในกาลนั้น ผลแห่งกรรมคือการถวายผ้าเก่า ย่อมอำนวยผลให้เป็นพระพุทธเจ้า

       -ในกาลก่อนเราเป็นนายโคบาล ต้อนโคไปเลี้ยง เห็นแม่โคกำลังดื่มน้ำขุ่นมัว จึงห้ามมัน ด้วยวิบากแห่งกรรมนั้น ในภพหลังสุดนี้ แม้เราจะกระหายน้ำ ก็ไม่ได้ดื่มน้ำตามความปรารถนา เป็นต้น

        จากข้อความในพระไตรปิฎกนั้นพระพุทธเจ้าทรงแสดงกรรมของตนในอดีตชาติที่มีอยู่ในจิตวิญญาณนั้นว่า เมื่อครั้งเกิดพระองค์เวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏในภพชาติหนึ่งพระองค์ได้เกิดเป็นนายโคบาล ได้ตอนควายไปเลี้ยงในภพชาตินั้นพระองค์เห็น แม่โคกำลังดื่มน้ำขุ่นมัวจึงห้ามมันไว้ไม่ให้แม่โคดื่ม ด้วยวิบากแห่งกรรมที่ได้สั่งสมอยู่ในจิตของพระองค์ ติดตามพระองค์ไปตามภพชาติต่าง ๆ  จิตทุกคนย่อมสั่งสมกรรมไว้ในกระแสจิตตนเอง ไม่อาจหลีกเลี่ยงจากกรรมที่แสดงไว้ในจิตนั้น  แม้จิตจะไปจุติจิตในภพภูมิต่าง ๆ ไม่รู้กี่อสงไขยก็ตาม  กระแสกรรมที่ห่อหุ้มจิตของตนไว้ยังคงอยู่ไม่ได้หายไปไหน ยังติดตามอยู่เรื่อยไปทุกภพชาติเพราะสิ่งที่สั่งสมอยู่ในจิตนั้นยังนอนเนื่องอยู่ในจิตจนกลายเป็นสัญญา

          ตัวอย่างเช่น  พระพุทธเจ้าเคยเกิดเป็นนายโคบาล ห้ามวัวมิให้ดื่มน้ำขุ่น ในภพชาติปัจจุบันพระองค์ทรงกระหายน้ำ จึงไม่ได้ดื่มน้ำสมใจปรารถนา เป็นต้น การที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้แจ้งทำให้มนุษย์ผู้มีความสนใจในพระพุทธศาสนามีความรู้ว่า ชีวิตของมนุษย์มีการเวียนว่ายตายเกิดในสังสารวัฏ นอกจากนี้ทุกคนเกิดมาพร้อมความทุกข์จากโรคของความหิวโหย อาหารต้องแสวงหาอาหารมายังชีพของตนไว้ให้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้ นอกจากมนุษย์มีเวลาว่างมักจะแสวงหาความรู้และแลกเปลี่ยนความซึ่งกันและกันตลอดเวลาแต่ละคนก็คิดหาเหตุผลไปต่าง ๆ นา ๆ ร้อยละ ๑๐๐ คนก็คิดหาเหตุผลไม่เหมือนกันยากจะสรุปได้ว่าความจริงคืออะไร เหตุผลของใครนั้นถูกต้อง ไม่ว่ามนุษย์จะรับรู้และไม่ว่า มนุษย์จะแสวงหาเหตุผลจากปรากฎการณ์ทางสังมนุษย์ว่าคืออะไรก็ตามสิ่งเหล่านี้ล้วนแต่เป็นกระแสความคิดที่สะสมเป็นความรู้ทั้งสิ้นแม้ความรู้ที่ยังสงสัยในข้อเท็จจริงว่าคืออะไรก็ตามก็สั่งสมอยู่ในจิตต่อไป มีมนุษย์มีกิเลสเป็นความรู้อยู่ในจิตเราจะสำรอกกิเลสเหล่านี้ได้อย่างไร. 

          พระพุทธเจ้าทรงชี้ทางให้มนุษย์เห็นว่า ตัวเองนั้นเมื่อตายไปแล้ว ชีวิตไม่ได้ตายแล้วสิ้น แต่ยังมีจิตวิญญาณได้มาอาศัยร่างกายนี้ ออกจากร่างกายไปจุติจิตไปสู่ภพอื่น ๆ ในสังสารวัฏต่อไป ส่วนจิตจะไปอุบัติเกิดในภพชาติไหน แล้วแต่ความรู้ที่เรียกว่าบาปก็ดี  บุญก็ดี ที่สั่งสมเป็นความรู้ นอนเนื่องจนกลายเป็นสัญญามีอยู่ในจิตวิญญาณตนนั้นส่วนภพชาติที่จิตวิญญาณไปเกิดหรืออุบัติในครรภ์มารดานั้นอาจจะเป็นประเทศที่เจริญรุ่งเรืองบ้างเป็นประเทศหรือดินแดนไม่เจริญรุ่งเรืองบ้างหรืออาจเป็นมนุษย์ที่มีจิตใจหยาบช้าบ้าง เป็นคนเห็นแก่ตัวมอง ชีวิตคนอื่นนั้น เปรียบเป็นเหมือนผักปลาพร้อมจะห่ำหันตลอดเวลาเป็นเพราะความหนาของกิเลสที่ห่อหุ้มจิตของแต่ละคนไม่เท่ากันจิตมีความไม่รู้หรืออวิชชาทำให้ชีวิตตัวเองไม่มีสติเท่าทันอารมณ์ที่จรเข้ามากระทบตลอดเวลา จิตวิญญาณขาดการพิจารณาอารมณ์ที่จรเข้ามาว่าอารมณ์ต่าง ๆ ที่มากระทบจิตวิญญาณตนนั้นว่าอารมณ์นั้นเป็นความรู้ที่ดีหรือที่ชั่ว ก่อนตัวเองจะแสดงเจตนาออกมาทางกายกรรมทางวจีกรรม และทางมโนกรรมของตน เมื่อแสดงเจตนาออกไปแล้ว จะเกิดผลของการกระทำเป็นกรรมดีหรือกรรมชั่วที่สั่งสมไว้อยู่ในจิต และห่อหุ้มจิตอยู่อย่างนั้น

           มนุษย์มีจิตอาศัยในร่างกายนี้และอาศัยกายรับรู้ราวต่าง  ๆ เกี่ยวกับโลกตลอดเวลา สิ่งที่จรเข้ามาหาเป็นสิ่งที่มนุษย์เกิดความทุกข์และความสุขได้เช่นเดียวกันมนุษย์มีหน้าที่ต้องเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ที่เข้ามาสู่ชีวิตของตน แม้จะเป็นความสุขและความทุกข์ก็ตาม แม้สิ่งผ่านเข้ามาแล้วมนุษย์ให้ผ่านเลยไปเพราะตนเองไม่ชอบหรือไม่สนใจ บางครั้งก็สร้างโอกาสให้เราให้ชีวิตประสบความสำเร็จก็ได้ แต่สิ่งเข้ามาสู่ชีวิตนั้นถูกจิตเก็บสั่งสมไว้ในจิตของตัวเอง ห่อหุ้มจิตอย่างนั้นไม่ได้หายไปไหน และมนุษย์ความรู้สั่งสมไว้ในจิตมาย้ำคิดย้ำทำโดยเฉพาะสิ่งที่ตนไม่รู้สึกไม่พอใจ เพราะถูกเปรียบเทียบ ถูกแย่งจากสิ่งที่ตนรักไป ทำให้เกิดความคับแค้นใจ เป็นต้น เพื่อพัฒนาศักยภาพของตนให้จิตมีความก้าวหน้าอยู่เสมอจะ  ปล่อยจิตของจนให้จมปลักกับวิถีชีวิตที่มีแนวคิดแบบเดิมๆความสุขเดิม ๆ หรือแม้กระทั่งความทุกข์เดิมอีกต่อไป ไม่ได้การที่ความคิดของมนุษย์จมปลักกับความสำเร็จของชีวิตที่ผ่านย่อมขาดการพัฒนาเช่นเดียวกันเมื่อทำงานชิ้นใหม่ตามความคิดจินตนาการของตนยากที่จะประสบความสำเร็จเช่นเดียวกัน หรืออาจจะล้มเหลวก็ได้เช่นเดียวกัน

            ความเสมอกันในชีวิตมนุษย์จากการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าทรงค้นพบว่า ธรรมชาติชีวิตของมนุษย์ทุกคนมีจิตวิญญาณได้อาศัยอยู่ในร่างกายของชีวิตนี้ จิตมิได้อาศัยในร่างกายโดยเปล่าประโยชน์แต่ใช้ร่างกายนี้รับรู้เรื่องราวของกิเลสของโลก ที่มนุษย์ทุกคนได้ผัสสะผ่านอินทรีย์ ๖ แล้วจิตของมนุษย์ก็เอาเรื่องราวเหล่านั้นเก็บมาไว้ในจิตให้นอนเนื่องอยู่ในจิตจนกลายเป็นอนุสัยอยู่ในจิตอย่างนั้น  เมื่อมนุษย์สิ้นชีวิตลงไป เพราะร่างกายไม่อาจดำรงธาตุขันธ์ให้อยู่นั้นตลอดไป จิตจำเป็นต้องออกจากร่างกายที่ตายแล้วไปจุติจิตในภพภูมิอื่น ๆ อีกหลายภพภูมิด้วยกันจะเป็นภพภูมิไหนนั้น จิตวิญญาณไม่สิทธิเลือกที่จะไปเองได้ เพราะเป็นกฎธรรมชาติของสรรพสิ่ง  ที่เสมอภาคกันโดยให้จิตวิญญาณของมนุษย์ สัตว์น้อยใหญ่ไปจุติจิตตามกรรมกระทำของตัวเองที่มีทั้งดีหรือชั่วร้ายสัตว์น้อยใหญ่กระทำชั่วร้ายจะไปเกิดในทุคตภูมิ ส่วนมนุษย์หรือสัตว์น้อยใหญ่  ที่ทำแต่ความดีด้วยการงดเว้นผิดศีลห้า  เมื่อสิ้นชีวิตลงไปจิตวิญญาณจำเป็นต้องออกจากร่างกายที่ไร้ประโยชน์ ที่มนุษย์เคยยึดติดอยากครอบครองสังขารขันธ์นี้ ไปสู่สุคติภูมิเป็นต้นนี้คือลักษณะเสมอกันของกระบวนการเวียนว่ายตายเกิดของมนุษย์ปุถุชนทุกคนไม่อาจจะหลีกเลี่ยงจากกระบวนการเวียนว่ายตายเกิดนี้   ส่วนลักษณะที่ไม่เสมอของชีวิตมนุษย์ทุกคนคือ ปัจจัยภายนอกทั้งนี้เป็นเพราะชีวิตมนุษย์มักแสวงหาสิ่งที่ตนเองขาด อันมีเหตุจากปัจจัยภายนอกของชีวิตทั้งสิ้น ปัจจัยภายนอกเหล่านั้นมีไว้เพื่อให้จิตแสวงหาสิ่งนั้น  มาสนองความอยากของตนตามโลกธรรม ๘ ทั้งสิ้นทั้งนี้เป็นเพราะเป็นสัตว์สังคม ชอบสื่อสารกันด้วยความคิดหาเหตุผลเพราะมนุษย์ทุกคนเป็นสัตว์มีกิเลส ชอบเยาะเย้ยถากถาง เสียดสีซึ่งกันและกันตลอดเวลา ชอบยกตัวเองให้สูงส่งกว่ามนุษย์คนอื่นอยู่เสมอ

๖. ถ้ำหลวงพ่อคูณ

           ในวัดถ้ำดาวเขาแก้วยังมีถ้ำอีกแห่งหนึ่งเป็นถ้ำที่หลวงพ่อคูณ (พระเทพวิทยาคม) เคยมาปฏิบัติกรรมฐานในถ้ำแห่งนี้อีกเพื่อตัดการรับรู้อารมณ์ของโลกธรรม ๘ อันได้แก่การติฉินนินทาในความเสื่อมลาภ  ดูหมิ่นเหยียดหยาม การใช้ถ้อยคำเยาะเย้ยส่งเสียงถากถาง และวาจาเสียดสีให้เกิดการดูหมิ่น เป็นต้น มิให้ผ่านเข้ามาสู่อินทรีย์ ๖ ผ่านเข้ามาสู่จิตวิญญาณของชีวิตตลอดเวลา และชำระล้างอารมณ์ทุกข์ที่มีอยู่ในจิตวิญญาณนั้น ให้จิตวิญญาณนั้นบริสุทธิ์หมดสิ้นกิเลสที่สั่งสมอยู่ในกระแสจิตวิญญาณนั้นด้วยการฝึกจิตวิญญาณให้มีสมาธิที่เข้มแข็ง เพื่อชำระล้างกิเลสที่สั่งสมมาแล้ว ในจิตเป็นระยะเวลาไม่รู้กี่อสงไขยกี่แสนกัปป์จนกระทั่งจิตมีความบริสุทธิ์ ถ้ำหลวงพ่อคูณปาริสุทโธแห่งนี้เป็นประจำทุกปี ถูกสมมติให้เป็นวิหารที่ใช้พระภิกษุมาเปล่งวาจาขอปริวาสกรรมโดยเฉพาะนิสิตระดับปริญญาโทที่มาปฏิบัติธรรมในวัดแห่งนี้ ในประวัติศาสตร์ของเดินธุดงส์ของหลวงพ่อคูณปริสุทโธมีเสียงเล่าขานกันมาว่าหลวงพ่อคูณปาริสุทโธเทพเข้าแห่งลุ่มแม่น้ำโขงเคยธุดงค์ไปแล้วสู่ผืนป่าต่าง ๆ ทั่วประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และหลวงพ่อคูณเคยเดินธุดงค์มาปฏิบัติธรรมในถ้ำแห่งนี้ในวัดถ้ำดาวเขาแก้วเช่นเดียวกันนอกจากนี้ วัดแห่งนี้ใช้เป็นสถานที่ปฏิบัติกรรมฐาน ของนิสิตมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยวิทยาเขตนครราชสีมาเป็นประจำปีเว้นปี เพราะบางปีก็ไปจัดไปที่สำนักสงฆ์ทรัพย์กังวาล สำหรับนิสิตปริญญาตรีและปริญญาโทสาขาปรัชญาและพระพุทธศาสนา โดยมีพระครูประโชติบุญญาภรณ์ประธานสงฆ์วัดถ้ำดาวเขาแก้ว เป็นประธานอุปถัมภ์การจัดโครงการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน