ปรัชญาแดนพุทธภูมิ: Griddhakuta, Holy Hill
การปฏิบัติบูชาบนภูเขาคิชฌกูฏ
การแสวงบุญบนภูเขาคิชฌกูฏ ซึ่งเป็นที่ศักดิ์สิทธิแห่งนี้ เป็นความปรารถนาของผู้แสวงบุญทุกคน อยากมาสวดมนต์ภาวนาบนยอดเขาคิชฌกูฏแห่งนี้ ทั้งที่ผู้เขียนได้มาปฏิบัติบูชา (worship) หลายครั้ง แต่ละครั้งไม่เคยคิดเบื่อหน่าย ทั้งที่บางครั้งต้องรอคิวยาวกว่าจะได้นั่งสวดมนต์ บางครั้งการเดินตามถนนพระเจ้าพิมพิสารมีความชัน ทำให้เรารู้สึกว่าเหนื่อยหอบเพราะต้องรีบขึ้นไปบนยอดเขา เพื่อไล่ตามคนอื่นที่ฟิตร่างกายและนั่งรอบนยอดคิชกูฌกูฏแล้ว จริยศาสตร์เป็นสาขาหนึ่งของวิชาปรัชญาที่เกี่ยวข้องกับเกณฑ์ในการตัดสินความประพฤติของมนุษย์ที่เจตนาแสดงกระทำทางกาย (ร่างกาย) วจี (การพูด) และมโน (การคิด) นั้น มีคุณค่าของพฤติกรรมเป็นกุศลหรืออกุศล ที่เรียกให้เข้าใจว่าดีหรือชั่วเป็นการกระทำที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยศีลธรรมดีงามของประชาชน ในหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า "วิชชา ๓" ที่กล่าวถึงในพระไตรปิฎกเมื่อผลกรรมของมนุษย์ถูกวิเคราะห์ว่าเป็นกรรมชั่วเมื่อตายไป วิญญาณจะกลับชาติมาเกิดในทุคติ อบาย นรก เป็นต้น ถ้าผลกรรมของมนุษย์ถูกวิเคราะห์ว่าเป็นกุศลกรรมดี เมื่อเขาตายไป จิตวิญญาณจะกลับมาเกิดในไปจุติสุคติภูมิ เป็นต้น
เมื่อประมาทในชีวิต มนุษย์ทุกคนมีความสุขสบายและไม่ชอบความทุกข์ยากของชีวิต และเมื่อเขายังคงเสพติดความสุข เขาไม่เชื่อว่าผลของกรรมของเขาจะมีอยู่จริงเลย เพราะหลายคนเคยทำดีกับคนอื่นไปแล้ว เขาเห็นว่าเขาไม่ได้ผลจากการทำความดีตอบแทนมากมายแต่มีกลายคนทำความชั่วและได้รับคำชมจากคนในสังคมมากมายเป็นต้น ทำให้คนไม่เชื่อกรรมและวัฏจักรแห่งความตาย, การเกิดใหม่ในนรก สวรรค์ ภูมิประเทศที่เลวร้าย ไม่มีความเจริญฯลฯ และหาเหตุผลเพื่อหลีกเลี่ยงการยอมรับว่าการกระทำนั้นไม่ได้ทำด้วยตนเอง เป็นต้น ซึ่งเป็นการกระทำขัดต่อความสงบเรียบร้อยด้วยศีลธรรมอันดีของประชาชน มนุษย์จึงหาวิธีการลงโทษพวกเขา ด้วยการนำหลักคำสออนของพระพุทธเจ้าไปบัญญัติประมวลกฎหมายอาญา โดยเอาเจตนาจากจิตใจของผู้กระทำเป็นหลักสำคัญในการลงโทษผู้กระทำผิด
อกุศลกรรมเหล่านี้จะไม่เกิดขึ้นหากจิตมนุษย์มีสติก่อนตนจะทำได้ เพราะกระทำเช่นนั้นจะมีผลที่ตามมาจากการกระทำของมนุษย์ หากการกระทำดังกล่าวไม่เป็นประโยชน์เรียกว่า อกุศลเช่นฆ่าผู้อื่น ลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกามต่อเด็กอายุต่ำกว่า ๑๕ ปี พูดดูหมิ่นผู้อื่น หรือ เขียนถ้อยคำดูหมิ่นผิดกฎหมายอาญา ฯลฯ การใช้ชีวิตที่ปรุงแต่งอารมณ์ด้วยปัจจัยภายนอกให้สนุกสนานตลอดทั้งคืนด้วยของมึนเมา สุราทำให้ขาดสติอาจกระทำความผิดเรียกว่าการกระทำชั่ว ทั้งตามกฎหมายของรัฐต้องรับโทษอันเป็นผลแห่งการกระทำต่อตนเองและในขณะเดียวกัน จิตก็สั่งสมความชั่วนั้นไว้ในจิตใจของตนและตามจิตไปในภพอื่น ๆ เช่นกัน นอกจากนี้ ในยุคปัจจุบันมนุษย์มีฐานะทางการเงินมั่นนคงมากขึ้น ยิ่งเสพติดความสุขโดยไม่พักติดต่อกันหลายวันหรือทำงานต่อเนื่องกันหลายชั่วโมงไม่ยอมพักเพราะกังวลในงานมากกว่าสุขภาพของตัวเอง เป็นต้น จนร่างกายกลายเป็นอัมพาตพึ่งพาตัวเองมิได้ เป็นต้น
การปฏิบัติบูชาพระพุทธเจ้าบนภูเขาคิชฌกูฏ เมื่อมนุษย์มีกิเลสสั่งสมเป็นอารมณ์อยู่ในจิตใจ และเป็นตัณหาแฝงอยู่ในจิตใจทำให้เกิดความรู้ในจิตใจจนเกิดอาการรู้สึกผิดจากการกระทำความผิดของตนเองเพราะหาทางออกของชีวิตมิได้ จนเกิดสภาวซึ่มเศร้าเนื่องจิตฟุ้งงซ่านอยู่ตลอดเวลา สิ่งเหล่านี้เป็นอารมณ์แฝงอยู่ในจิตใจของมนุษย์แทบทุกคน เมื่อเราศึกษาลักษณะทั่วไปของมนุษย์นั้นจากหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬา ฯ ฟังข้อเท็จจริงได้ว่าเมื่อมนุษย์ที่ยังไม่ได้ปฏิบัติามอริยมรรคมีองค์ ๘ เพื่อพัฒนาศักยภาพของชีวิตให้เข้มแข็งด้วยการทำสมาธิ เพื่อชำระจิตให้บริสุทธิ์ปราศจากอคติ และไม่มีอารมณ์ฟุ้งซ่านทำให้เกิดอารมณ์ขุ่นมัว เป็นคนมีบุคลิกหยาบคายไม่อ่อนโยนไม่เหมาะทำงานร่วมกับผู้อื่น ไม่มีความมั่นคงในอุดมการณ์และอ่อนไหวต่อการปฏิบัติหน้าที่ต่อผู้อื่น จึงไม่มีสติในการระลึกถึงความรู้จากประสบการณืชีวิตที่ผ่านมา และจึงไม่สามารถนำความรู้ได้ใช้แก้ปัญหาด้วยตนเองได้ เป็นต้น
กล่าวคือ เมื่ออยู่ประเทศบ้านเกิดเมืองนอนตนเอง ทำงานมากจนเกิดความเครียด เพราะขาดการพักผ่อนเพียงพอ สุขภาพร่างกายไม่แข็งแรง มีโรคภัยไข้เจ็บเบียดเบียน ผู้เขียนและคณะผู้แสวงบุญชาวไทยได้เดินทางมาถึงภูเขาคิชฌกูฏ อันเป็นสถานที่ตั้งของมูลคันธกุฏีของพระพุทธเจ้า ที่ทรงจำพรรษาที่เมืองราชคฤห์หลายพรรษาด้วยกัน ในระหว่างเส้นทางก่อนถึงมูลคันธกุฎพระพุทธองค์ ผู้เขียนหยุดยืนอธิบายสถานที่สำคัญให้ญาติโยมฟังคำบรรยายแห่งแรกรู้กันในนามของถ้ำพระโมคคัลลานะเป็นพุทธสาวกของพระพุทธเจ้าเข้ามาสู่ร่มเงาบวรพระพุทธศาสนาโดยมีพระสารีบุตรเป็นผู้ชวนกันมาบวชในสำนักของพระพุทธเจ้า ที่วัดเวฬุวันมหาวิหารจากนั้นเดินทางมาสู่ถ้ำสุกรขาตาซึ่งเป็นสถานที่บรรลุธรรมของพระสารีบุตร ในตอนบ่ายก็ตามเสด็จพระพุทธเจ้าสู่วัดเวฬุวันมหาวิหารเพื่อแสดงโอวาทปาฏิโมกข์เมื่อมาถึงชั้นบนสุดของภูเขาคิชฌกูฎแล้ว คณะของเราก็จะหามุมสงบของตนตรงทางเข้ามูลคันธกุฎี เมื่อทุกคนพร้อมแล้วฉันก็เริ่มต้นปฏิบัติบูชาองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วย การเดินตามรรคมีองค์ ๘ เพื่อยกจิตของตัวเองให้สูงส่งตามอุดมคติทางปรัชญาพุทธศาสนาของชีวิตมนุษย์คนหนึ่งพึงมี
-หลักศีลสวดมนต์ไหว้พระด้วยบทพุทธคุณ ธรรมคุณ และสังฆคุณเพื่อสลัดอารมณ์อันไม่รื่นรมย์หรือเหนื่อยล้าจากการเดินทางไกลให้ออกจากจิตให้หมดสิ้น การจดจ่อกับการสวดมนต์ทำให้เราสำรวมกายและวาจาได้ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น เป็นการสงเคราะห์เข้าหลักศีล
-หลักสมาธิ เมื่อสวดมนต์ต่อไปด้วยความอดทนและความเพียรจนจิตมีอารมณ์หนึ่งเดียวสังเคราะห์เข้าหลักสมาธิ
-หลักปัญญา เมื่อสวดมนต์ต่อไปบรรดาอนุสัยกิเลสที่นอนเนื่องมายาวนานผุดขึ้นมาเป็นมโนภาพในจิตใช้จิตพิจารณาอนุสัยกิเลสเหล่านั้น ก็สังเคราะห์เข้าหลักปัญญาถือว่าเป็นการเดินตามมรรคมีองค์ ๘ อันเป็นทางสายประเสริฐของพระพุทธเจ้าเมื่อเสียงสวดมนต์เริ่มต้นขึ้นแล้ว อารมณ์ของความเหนื่อยล้า และความเครียดจากการเดินทางไม่น้อยกว่า ๗๐ กิโลเมตรด้วยรถยนต์จากพุทธคยามาถึงเมืองราชคฤห์ และเดินด้วยเท้าขึ้นมาสู่สถานที่แห่งนี้ เริ่มถูกสลัดออกไปจากจิตของฉันมุ่งมั่นต่อการเปล่งเสียงสวดมนต์จนจบจากนั้นพระธรรมวิทยากรนำพวกเรากล่าวสมาทานพระกรรมฐานเพื่อปฏิบัติบูชาตามมรรคมีองค์ ๘ ตามคำสอนของพระพุทธเจ้า พวกเราเริ่มยกจิตของตนทำสมาธิภาวนาฉันสูดลมหายใจเข้าสู่ปอดหลายครั้งเพื่อสลัดอารมณ์เวทนายังคงเหลือ ให้ออกไปให้หมดอากาศในช่วงฤดูฝนเย็นสบาย เพราะไม่มีคณะของผู้แสวงบุญกลุ่มใดมารอปฏิบัติภาวนาต่อจากเรา ฉันจึงไม่สนใจว่าใครจะอยู่อิริยาบถใดจิตฉันดื่มดำกับความสุขในผัสสะของการปฏิบัติกรรมฐานอย่างไม่เคย เป็นมาก่อนเวลาผ่านไปไม่นานนักการภาวนาของเราก็สิ้นสุด เพราะเดินทางไปสู่สถานที่ต่อไปในเมืองราชคฤห์ และจากนั้น เราก็เปล่งวาจาอธิษฐานบารมี ตามความปรารถนาในจิตของตนเสร็จแล้วจากนั้น คณะเราก็เดินประทักษิณสามรอบด้วยการสวดมนต์พุทธคุณ ธรรมคุณและสังฆคุณช่วงเวลาที่คณะของพวกเราเดินทางไปเป็น ช่วงของฤดูฝนมีคณะผู้แสวงบุญน้อยไปกันน้อยคณะของพวกเราต้องใช้เวลาอย่างเต็มที่ ในการปฏิบัติบูชาอยู่บนสถานที่แห่งนี้โดยไม่มีใครมารบกวนการปฏิบัติบูชาของคณะพวกเราทำให้เราเรียนรู้เรื่องราวของสถานที่แห่งนี้ อย่างเข้าใจจากพระธรรมวิทยากรรุ่นพี่ผู้มากด้วยประสบการณ์มาทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาอย่างเต็มที่....
บรรณานุกรม
๑.http://dictionary.sanook.com/ภูเขา
๒.http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_read.phpB=20&A=3292
๓.http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/tipitaka_seek.phptext=%A4%D4%AA%AC%A1%D9%AF&book=1&bookZ=45
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น