บทนำ จินตนาการสำคัญกว่าความรู้ตามหลักปรัชญาพุทธภูมิ

Imagination is more important than knowledge in Buddhaphumi philosophy

คำสำคัญ  มโนภาพ ความรู้  มนุษย์ 

บทนำ มโนภาพสำคัญกว่าความรู้

         ชีวิตมนุษย์โดยทั่วไป  พระพุทธเจ้าทรงสอนว่าชีวิตมนุษย์เป็นผลจากปัจจัยทางจิตวิญญาณ ที่ปฏิสนธิในครรภ์มารดา  ซึ่งนำปัจจัยทางร่างกายและจิตใจมารวมกันภายในครรภ์มารดา         ทารกจะอยู่ในครรภ์มารดาเป็นเวลา  ๙ เดือน หลังจากนั้นจะเกิดมาเป็นมนุษย์ใหม่ อาศัยอยู่บนโลกเพียงช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ก่อนจะตายไปตามกฏธรรมชาติ ข้อเท็จจริงนี้เป็นสิ่งที่มนุษย์สามารถรับรู้ได้ด้วยอายตนะภายในของตนเอง พวกเขาไม่สามารถหลีกหนีจากกฎธรรมชาตินี้ได้ 

          แม้ว่าชีวิตมนุษย์จะก้าวหน้าไปพร้อม  ๆ  กับวิทยาศาสตร์การแพทย์ แต่ถึงแม้การปฏิสนธินอกร่างกายสามารถทำได้ โดยการผสมเทียมนอกครรภ์มารดา แต่มดลูกของมารดาก็ยังคงใช้ในการเลี้ยงดูทารก  โดยมีสายสะดือติดอยู่กับครรภ์มารดา    อย่างไรก็ตาม การที่จะได้เกิดมาเป็นมนุษย์นั้น  เราต้องไม่ขาดทั้งร่างกายและจิตใจ   หากร่างกายตายไป  จิตใจก็ไม่สามารถพึ่งพาร่างกายในการรับรู้สิ่งต่าง ๆ โลก มนุษย์ และจักรวาลได้     เพราะร่างกายไม่สามารถทำงานได้อีกต่อไป  จิตใจต้องยอมให้ร่างกายกลับคืนสู่ธรรมชาติไป   ขณะที่จิตวิญญาณจะไปเกิดใหม่ในภพอื่น 

            ดังนั้น เนื่องจากชีวิตมนุษย์ประกอบด้วยร่างกายและจิตใจแล้ว      ธรรมชาติของจิตก็คือการรับรู้โดยใช้ร่างกายของมนุษย์เพื่อเชื่อมโยงกับปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ เช่น ภูเขา แม่น้ำ ทะเล น้ำตก             และพฤติกรรมของมนุษย์ที่แสดงออกมาในเครือข่ายสังคมออนไลน์เป็นต้น เมื่อรับรู้แล้ว         จิตใจของมนุษย์จะต้องรวบรวมเรื่องราวเหล่านั้น  เป็นหลักฐานทางอารมณ์และจัดเก็บไว้ในจิตใจ        แต่ธรรมชาติของจิตไม่เพียงมีหน้าที่รู้         และรวบรวมหลักฐานทางอารมณ์จัดเก็บไว้ในจิตใจเท่านั้น       แต่ธรรมชาติของจิตยังมีหน้าที่คิดด้วย เมื่อรู้สิ่งใดแล้ว จิตใจก็จะวิเคราะห์ข้อมูลโดยอนุมานความรู้    โดยใช้เหตุผลซึ่งเป็นเครื่องมือของนักปรัชญาในการอธิบายข้อเท็จจริงของคำตอบในเรื่องนั้น  แต่การใช้เหตุผลของมนุษย์มักจะแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องราวเหล่านั้น  ตามปฏิภาณของตนเองตามหลักเหตุผล     หรือคาดคะเนความจริงของเรื่องใดเรื่องหนึ่ง  นักปรัชญาและนักตรรกะในสมัยก่อนพุทธกาล  มักใช้เหตุผลอธิบายความจริงของเรื่องนั้นได้ถูกต้องบ้าง    หากผลของการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่าข้อเท็จจริงในเรื่องนั้นไม่ชัดเจน เนื่องจากขาดองค์ประกอบความรู้ข้อใดข้อหนึ่งแล้ว 

      อย่างไรก็ตาม นักปรัชญาชอบแสวงหาความรู้เรื่องนั้นต่อไป ก็จะตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐานเพิ่มเติม มาวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ เพื่อหาเหตุผลมาพิสูจน์ความจริงในเรื่องนั้น เช่น เจ้าชายสิทธัตถะทรงเห็นปัญหาของจัณฑาล ทรงสงสัยเกี่ยวกับที่มาของจัณฑาล พระองค์ทรงสืบหาข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐานต่าง  ๆ  จากคำให้การของปุโรหิตซึ่งเป็นที่ปรึกษาของพระเจ้าสุทโธทนะในด้านกฎหมายขนบธรรมเนียมและจารีตประเพณี  เมื่อปุโรหิตยืนยันความจริงว่าพระพรหมสร้างมนุษย์ และวรรณะขึ้นเพื่อให้มนุษย์ทำงานตามวรรณะที่ตนเกิดมา    และยืนยันว่าพวกเขาเคยเห็นพระพรหมในแคว้นสักกะมาก่อน 

     เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทรงถามถึงประวัติของพระพรหมก็ไม่มีใครตอบได้ ทำให้พระองค์ทรงไม่เชื่อคำให้การของปุโรหิตและสงสัยถึงการมีอยู่ของพระพรหม  เจ้าชายสิทธัตถะทรงปฏิรูปสังคมด้วยระบบการเมืองของอาณาจักรสักกะ เพื่อให้ประชาชนมีสิทธิและหน้าที่เท่าเทียมกัน โดยทรงเสนอกฎหมายยกเลิกขนบธรรมเนียมและประเพณีเกี่ยวกับวรรณะ แต่รัฐสภาไม่เห็นด้วย เพราะขัดต่อหลักราชอปริหานิยธรรมซึ่งถือเป็น "ธรรมของกษัตริย์" และเป็นหลักเกณฑ์ทางกฎหมายในการปกครองประเทศ ในยุคนั้นเทียบได้กับกฎหมายรัฐธรรมนูญจารีตประเพณีสูงสุดในการปกครองประเทศ เป็นต้น 

        เมื่อผู้เขียนได้ฟังข้อเท็จจริงที่กล่าวมาแล้ว  ผู้เขียนก็เกิดความสงสัยว่าเมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทรงเห็นปัญหาของจัณฑาลในแคว้นสักกะแล้ว พระองค์ทรงจินตนาการอะไรในพระทัยของพระองค์ เพื่อปฏิรูปสังคมในแคว้นสักกะ (Sakka Country) เพื่่อให้ประชาชนมีสิทธิและเสรีภาพเท่าเทียมกันในการทำงาน  การศึกษาเล่าเรียนและบูชาตามเชื่อของศาสนาพราหมณ์ อย่างไรก็ตาม ผู้เขียนชอบศึกษาเรื่องจินตนาการสำคัญกว่าความรู้ในปรัชญพุทธภูมิ โดยจะพิจารณาข้อเท็จจริงและรวบรวมพยานหลักฐานจากพระไตรปิฎกมหาจุฬา ฯ  ตำราวิชาการต่าง ๆ  ข้อเท็จจริงจากเว็บไซต์ต่าง ๆ  เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้ เพื่อหาเหตุผลมาอธิบายความจริงในเรื่องนี้  บทความที่ได้มาจากการวิเคราะห์ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้  จะเป็นประโยชน์สำหรับพระธรรมทูตต่างประเทศแห่งราชอาณาจักรไทย ที่จะนำเสนอข้อเท็จจริงของเรื่องราวต่าง ๆของพระพุทธศาสนาไปเทศน์ ให้ผู้แสวงบุญชาวพุทธในสาธารณรัฐอินเดีย และสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเนปาล  ส่วนวิธีพิจารณาความความจริงของพระพุทธเจ้านั้น จะเป็นประโยชน์ต่อนักศึกษาปริญญาเอกสาขาปรัชญาและพระพุทธศาสนา นำไปใช้เป็นแนวทางวิเคราะห์ข้อมูลในการทำวิจัยระดับปริญญาเอกต่อไป