human ignorance
ความไม่รู้ของมนุษย์เป็นปรากฏการณ์ที่สำคัญยิ่งต่อการพัฒนา และความก้าวหน้าของสังคมในปัจจุบัน ไม่ใช่เพียงการขาดความรู้ในสาขาใดสาขาหนึ่งเท่านั้น แต่ยังรวมถึงสภาพจิตใจที่ซับซ้อนของมนุษย์แต่ละคนซึ่งเต็มไปด้วยกิเลส ตัณหา และความคิดที่ไม่มีความชัดเจน ซึ่งครอบคลุมตั้งแต่การขาดความเข้าใจในหลักพื้นฐานของศีลธรรมและกฎหมาย ที่เป็นมาตรฐานในการแสดงออกทางพฤติกรรม ไปจนถึงการขาดวิจารณญาณในการประมวลผลข้อมูล ซึ่งเป็นผลมาจากการขาดศรัทธาในชีวิต จึงทำให้ขาดคความอุตสาหะในการศึกษาค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิต ขาดสติในการคิดพิจารณาความรู้จากประสบการณ์ชีวิต ผ่านอายตนะภายใน และสั่งสมอไว้ในจิตใจ ขาดความมุ่งมั่นที่จะนำความรู้มาใช้ประโยชน์แก่ตนเอง และใช้ปัญญาพิจารณาตัดสินใจเลือกเส้นทางชีวิตที่ถูกต้อง ความไม่รู้ทำให้เกิดปัญหาและอุปสรรคสำคัญทั้งในระดับบุคคล ชุมชนและระดับนานาชาติ
ความเป็นมา :
เมื่อผู้เขียนศึกษายุคแรก ๆ ของประวัติศาสตร์มนุษย์คือพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณ์ได้ยินข้อเท็จจริงว่า มนุษย์ทุกคนถูกพระพรหมสร้างขึ้นมาจากพระวรกายของพระองค์เอง และสร้างวรรณะให้มนุษย์มีหน้าที่ตามวรรณะที่ตนเกิดมา เมื่อมนุษย์ตายไปแล้วดับสูญ แต่ความเชื่อทางศาสนากลายเป็นปัญหาความมั่นคงทางการเมือง เมื่อพราหมณ์อารยันและพราหมณ์ดราวิเดียน ต่างฝ่ายต่างต้องการรักษาผลประโยชน์การบูชายัญของตนเอง จึงหาทางจำกัดสิทธิ เสรีภาพและหน้าที่ของคนวรรณะอื่น ทำให้ชีวิตมนุษย์ในยุคนั้นเต็มไปด้วยความมืดมน ขาดความสามารถใช้เหตุผลความจริงของสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตได้ เมื่อบทบาทหน้าที่ในสังคม มักจะแสดงความคิดเห็นตามปฏิภาณของตนเองตามเหตุผล หรือคาดคะเนความจริงของสิ่งที่เกิดขึ้นนั้น เช่นตามคำสอนของพระพุทธเจ้าทรงสอนว่า พราหมณ์บางคนในโลกเป็นนักตรรกะ เป็นนักตรรกะ มีแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับมนุษย์ โลก ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและการพิสูจน์การมีอยู่ของเทพเจ้า เป็นต้น ตามปฏิภาณของตนเองตามหลักเหตุผล หรือการคาดคะเนความจริงของเรื่องเหล่านี้ แต่นักปรัชญาและนักตรรกะมักจะใช้เหตุผลอธิบายความจริงที่ถูกต้องบ้าง บางครั้งอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงที่ผิดไปบ้าง บางครั้งอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงในลักษณะนี้บ้าง หรือใช้เหตุผลอธิบายความจริงในลักษณะนั้นบ้าง เมื่อคำตอบของนักปรัชญา นักตรรกะเหล่านั้นไม่ชัดเจนว่าความจริงของเรื่องนั้นมีความเป็นมาอย่างไรแล้ว ข้อเท็จจริงนั้นย่อมขาดความน่าเชื่อถือและไม่สามารถยอมรับได้ว่าเป็นความจริง วิญญูชนย่อมไม่ยอมรับว่าเป็นความรู้ที่แท้จริง เป็นต้น
การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้านั้น ทำให้มนุษย์รู้ว่าองค์ประกอบชีวิตเกิดจากปัจจัยร่างกายและจิตใจเหมือนกันทุกคน จิตต้องอาศัยร่างกายใช้รับรู้สิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิต และเก็บสิ่งต่างๆ เป็นอารมณ์ไว้ในจิตใจ การสั่งสมองค์ความรู้ไว้ในจิตใจ ผู้ที่จะมีความรู้ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งมากกว่าคนอื่นนั้น ขึ้นอยู่กับความสนใจของแต่ละคน ทุกคนมีศักยภาพในด้านต่าง ๆ และไม่มีใครเก่งไปซะทุกเรื่อง ดังนั้น ผู้คนจึงศึกษาค้นคว้าแสวงหาความรู้ในสิ่งที่สนใจและกลายเป็นผู้เชี่ยวชาญในเรื่องหรือสาขานั้น ๆ พวกเขาเต็มใจที่จะทำมันในเรื่องนั้น เมื่อเราทำเช่นนั้น เราก็จะเห็นข้อจำกัดของศักยภาพของความรู้ในสาขาต่าง ๆ ที่ซ่อนอยู่ในจิตใจของพวกเขา
เมื่อนักศึกษายังเรียนอยู่ที่มหาวิทยาลัย มักไม่รู้ถึงข้อจำกัดของศักยภาพของตนเอง เพราะคิดว่าการเรียนดีจะทำให้ฉลาดกว่าคนอื่นเสมอ แต่ชีวิตของการเป็นลูกจ้างประจำ นายจ้างกลับไม่ได้คำนึงถึงเรื่องนี้ นายจ้างกลับเน้นจุดคุ้มทุนของงานทั้งหมด ต่อให้เก่งแค่ไหน ถ้าผลงานไม่ผ่านจุดคุ้มทุน ธุรกิจก็ไปต่อไม่ได้ เป็นเรื่องที่น่าสนใจมากที่จะศึกษา เมื่อผู้เขียนเริ่มทำงานใด ก็จะเห็นข้อจำกัดของการทำงาน โดยเฉพาะความรู้และทักษะในการทำงาน เมื่อเกิดปัญหาในการเป็นพระธรรมวิทยากร ตามสถานที่แสวงบุญทั้ง ๔ แห่ง จะเกิดปัญหากับผู้ฟัง เมื่อสื่อสารกับผู้ฟังไม่เข้าใจเพราะพูดเร็วเกินไป พูดติดขัด หรือน้ำเสียงไม่ไพเราะ เป็นต้น
ระหว่างที่เรียนปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยบานารัสฮินดูในสาธารณรัฐอินเดียนั้น ผู้เขียนพบข้อจำกัดของตัวเอง โดยเฉพาะในการสื่อสารภาษาอังกฤษกับคนอินเดีย ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะสื่อสารให้เข้าใจกัน อย่างไรก็ตาม เมื่อผู้เขียนถามชาวยุโรป พวกเขาก็ไม่สามารถเข้าใจสำเนียงภาษาอังกฤษของคนอินเดียได้เช่นกัน ปัญหาก็คือผู้เขียนไม่คุ้นเคยกับสำเนียงภาษาอังกฤษ หากต้องการเข้าใจการฟัง ผู้ขียนต้องฟังบ่อย ๆ เพื่อให้คุ้นเคยกับการใช้ภาษาอังกฤษ แต่ในราชอาณาจักรไทย เราเรียนภาษาอังกฤษกันมาเป็นเวลานานแล้วนั่นไม่ได้หมายว่าเราไม่เก่งภาษาอังกฤษ แต่เราเก่งแค่ไวยากรณ์ภาษาอังกฤษเท่านั้น ส่วนทักษะในการสื่อสารเป็นภาษาอังกฤษกับผู้อื่นและมีทักษะในการโต้ตอบอย่างคล่องแคล้วและรวดเร็ว สามารถสื่อสารกับผู้อื่นเพื่อทำความเข้าใจสิ่งที่เราอธิบายเช่นกัน
การสอบป้องกันวิทยานิพนธ์ จะต้องสอบกับศาสตราจารย์ด้านปรัชญาจากมหาวิทยาลัยอื่น ซึ่งเป็นชาวอินเดียนั้น การเรียนภาษาอังกฤษเพื่อให้เกิดความคุ้นเคยกับภาษาอังกฤษสำเนียงอินเดีย เป็นเรื่องที่ควรศึกษากับอาจารย์ชาวอินเดียโดยตรง ก็จะได้ง่ายต่อการสื่อสารเวลาสอบวิทยานิพนธ์ ซึ่งผู้เขียนให้ความสำคัญกับการเรียนที่อินเดียเป็นอันดับแรก เมื่อเราเป็นนักวิชาการ เราก็ต้องบรรยายเกี่ยวกับพระพุทธศาสนานั้น การบรรยายควรเริ่มจากง่ายไปยาก เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจรายละเอียดได้ง่าย และจะได้ไม่มีปัญหาใด ๆ เกิดขึ้นจากการทำงาน เมื่อจิตของผู้เขียนระลึกสิ่งนี้ได้ ผู้เขียนก็จะไม่ท้อถอยต่ออุปสรรคของปัญหาที่เผชิญอยู่และจะคอยให้กำลังใจตนเองอยู่เสมอว่า ตนมีศักยภาพที่จะรับมือกับปัญหาต่าง ๆ ที่จะเข้ามาในชีวิตในอนาคตได้
การเดินทางมาศึกษาต่อในสาธารณรัฐอินเดียนั้น แม้จะไม่เคยไปที่นั่นมาก่อน แต่ผู้เขียนก็ไม่เคยกลัวอุปสรรคที่ยังไม่สามารถมองเห็นและคุ้นเคยราวกับว่าเคยอยู่ในดินแดนสาธารณรัฐอินเดียมาก่อนแต่หลายคนกลับรู้สึกกลัวที่จะมาอินเดีย จึงไม่ยอมเดินทางไปในสังเวชนียสถานทั้ง ๔ แห่ง เพราะฟังเรื่องราวของคนที่เคยไปอินเดียแล้วรู้สึก ไม่ประทับใจกับประสบการณ์ที่เจอในดินแดนของสาธารณรัฐอินเดีย จึงสร้างภาพจำที่รู้สึกและบอกให้คนอื่นรู้ ซึ่งเป็นเรื่องน่ากลัวพอสมควรเกี่ยวกับความสกปรก และความลำบากของการไม่มีห้องน้ำสาธารณะ อย่างไรก็ตาม นี่มิใช่ปัญหาใหญ่ที่เอาชนะไม่ได้ สาธารณรัฐอินเดีย แม้จะมีประชากรมากที่สุดในโลก และประชาชนส่วนใหญ่เป็นคนยากจนแต่ก็มีเสน่ห์ของชีวิตมนุษย์ที่น่าค้นหา การเรียนรู้ถึงความทุกข์ยากของผู้อื่น ทำให้เราเห็นข้อจำกัดของชีวิตเรา ที่เคยคิดว่าเป็นความทุกข์หนัก หนาสาหัส แต่ในความเป็นจริงแล้ว ทุกข์ที่เรามีอยู่ยังน้อยกว่าทุกข์ของคนอื่น ๆ ที่มีวิบากกรรมชั่วมากมาย และยังหนักหนาสาหัสกว่าเราอีก เมื่อผู้เขียนได้ประสบกับสิ่งเหล่านี้ ก็ทำให้ชีวิตของผู้เขียนไม่รู้สึกผูกพันกับความสะดวกสบายที่เคยมีและปล่อยวางข้อจำกัดชีวิต ทำให้จิตรู้สึกไม่พอใจและไม่ต้องการอะมากเหมือนแต่ก่อน
เมื่อมนุษย์ยังมีความทรงจำเก่าในความเชื่อที่ว่าพระพรหมสร้างมนุษย์และกำหนดชะตาของพวกเขา กรรมเก่าจะตามวิญญาณของมนุษย์ที่กลับชาติมาเกิด และเมื่อตายก็จะไปเกิดในภพอื่นไม่มีที่สิ้นสุด แม้ว่าวิญญาณจะเกิดใหม่ในโลกมนุษย์อีกครั้ง แต่ความเชื่อนั้นยังเป็นความทรงจำเก่าที่ยังคงอยู่ในวิญญาณให้ผู้คนยึดมั่นต่อไป ตราบใดที่พวกเขายังไม่รู้จักวิธีการชำระล้างสัญญาเก่า มีอยู่ในจิตวิญญาณให้บริสุทธิ์ปราศจากกิเลสด้วยการปฏิบัติตามคำสอนมรรคมีองค์ ๘ ของศากยมุนีพระพุทธเจ้า ปัญหาของวรรณะยังเป็นมิจฉาทิฐิอยู่ในจิตวิญญาณให้คนยึดติดต่อไปไม่มีวันสิ้นสุด
แม้ว่ารัฐธรรมนูญของสาธารณรัฐอินเดียจะบัญญัติให้พลเมืองอินเดียมีสิทธิและหน้าที่เท่าเทียมกันภายใต้รัฐธรรมนูญ แต่ก็ยากที่จะได้รับความรู้และความจริงของชีวิต ดังนั้น ในสังคมออนไลน์จึงมีเรื่องราวน่าเศร้าเกิดขึ้นอยู่เสมอ ในเรื่องราวความรักระหว่างชนชั้นวรรณะ พ่อแม่และสมาชิกในครอบครัว ตัดสินใจฆ่าลูกสาวและคนรักของชนชั้นวรรณะ เพื่อรักษาเกียรติยศของครอบครัวให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ในสังคมของหมู่บ้าน ที่อยู่ไม่ไกลจากความเจริญของเมืองใหญ่ เพราะมีสัญญาณไวฟาย (Wi-Fi) ที่แบ่งปันเรื่องราวของโลก เพียงแค่เปิดโทรศัพท์ดู พวกเขาจะเห็นความรู้และความจริงของโลกมนุษย์ที่แบ่งปันความรู้เกี่ยวกับปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ และเหตุการณ์ในสังคมออนไลน์ได้ ทำให้เราหวนนึกถึงความเข้าใจในอดีตและคำนึงถึงกรรมของเรา แต่ชีวิตที่แบ่งปันกันทางออนไลน์นั้นเป็นอุทาหรณ์ที่ดี การสอนให้ผู้คนรู้จักชีวิตทำให้เรากล้าเผชิญกับปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิต บางครั้งความยากจนก็สอนให้เราเข้มแข็งในใจรู้จักที่จะพยายามมีชีวิตที่ดีขึ้น ความยากจนจึงไม่ใช่เป็นเรื่องน่าละอาย หลายคนยากจนกว่าเรา
เราต้องฝึกตนเองให้เข้มแข็ง และเลิกยึดติดภาพลักษณ์ของตัวเองมากเกินไป นอกจากนี้ ยังช่วยให้เราหยุดสงสัยในปัญหาต่าง ๆ ในชีวิตได้อีกด้วย สอนเรารู้จักความหวัง มองเห็นโอกาสและบรรลุความฝันที่เป็นความสำเร็จที่เราพอใจ การมาศึกษาที่สาธารณรัฐอินเดียนั้น ทำให้ผู้เขียนมีโอกาสได้ไปแสวงบุญที่ สังเวชนียสถานทั้ง ๔ แห่งกับนักศึกษาชาวไทยเป็นครั้งแรก ได้รับความรู้เกี่ยวกับสังเวชนียสถานจากรุ่นพี่ ทำให้ผู้เขียนเข้าใจรายละเอียดเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้งมากกว่าที่เคยศึกษาที่ประเทศไทย การได้เห็นเทคนิคการแบ่งปันความรู้ของพระพุทธเจ้า ทำให้ผู้เขียนอยากเป็นพระธรรมวิทยากรในแดนพุทธภูมิเช่นเดียวกับรุ่นพี่ แต่เมื่อผู้เขียนได้สติและนึกถึงความรู้เรียนมา ผู้เขียนยังขาดข้อมูล จำเป็นต้องศึกษาต่อไปและหาความรู้เพิ่มเติมต่อไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น