บทนำสุนทรียภาพของสวนลุมพินีสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้า(ตอน ๑ )

Introduction The beauty of Lumphini Park, the birthplace of Lord Buddha, can be felt through the practice of worship.

สารบาญ

๑.บทนำ

๒.ความหมายของความงาม

๓.พระพุทธเจ้าทรงยกสวนป่าลุมพินีเป็นสังเวชนียสถาน 

๔.ทฤษฎีความงามจิตวิสัยในสุนทรียศาสตร์  

๕.การปฏิบัติบูชา  

๑.บทนำ  

             โดยทั่วไปชาวพุทธทั่วโลกได้ยินข้อเท็จจริงจากจากคำสอนของพระภิกษุระดับเจ้าอาวาส      หรือครูบาอาจารย์ที่นับถือก็มาเทศนาในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาโดยเฉพาะวันวิสาขบูชาอย่างต่อเนื่อง  เป็นเวลาอย่างน้อย ๒,๕๖๐  ปี       ที่พวกเขาต่างยอมรับความจริงที่ว่าลุมพินีเป็นสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าในประเทศเนปาลนี้       โดยปริยายว่าเป็นจริง          โดยไม่มีการตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐานได้เพียง   มาวิเคราะห์โดยการอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ  เพื่อหาเหตุผลมาอธิบายความจริงเรื่องนี้อย่างสมเหตุสมผล  แต่เมื่อชีวิตไม่เที่ยงทุกคนที่เกิดมาก็ต้องตาย หลายคนที่เกิดทีหลังผู้ที่ไม่เคยศึกษาพระพุทธศาสนาเลยหลังจากได้ยินข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสวนลุมพินีแล้ว      พวกเขามักจะนึกถึงภาพสวนลุมพินี  กรุงเทพมหานครแห่งราชอาณาจักรไทย เป็นสวนสาธารณะขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่ใจกลางกรุงเทพฯ  แต่สำหรับชาวพุทธในราชอาณาจักรไทย       ที่ศึกษาพระพุทธศาสนาโดยตรงจากวัดพระพุทธมายาวนานแล้ว          ในด้านปริยัติธรรมที่เน้นศึกษาเพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจในพระไตรปิฎก    ด้านปฏิบัติสมาธิตามอริยมรรคมีองค์ ๘    และด้านปฏิเวธที่เน้นการปฏิบัติผลให้บรรลุผลคืออภิญญา ๖ เป็นต้น       เมื่อพุทธศาสนิกชนทั่วโลกได้ยินข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสวนลุมพินี    มักจะนึกถึงภาพลักษณ์ของลุมพินีสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าซึ่งเป็นสถานที่สำคัญในพระพุทธศาสนา     ที่ตั้งอยู่ในดินแดน       ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดพระพุทธศาสนาในสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเนปาลและสาธารณรัฐอินเดีย      แต่เป็นข้อเท็จจริงที่ได้รับจากการฟัง อ่าน    เขียนจากการการศึกษาค้นคว้าจากตำราในสำนักเรียนนักธรรมโรงเรียนและมหาวิทยาลัยต่าง ๆแต่พวกเขายังไม่มีโอกาสไปแสวงบุญในสวนลุมพินีสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้า           จึงไม่สามารถเข้าถึงความจริง        เกี่ยวกับสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าได้  เนื่องจากข้อจำกัดของอวัยวะอินทรีย์ทั้ง ๖  ของร่างกาย   ชีวิตจึงตกอยู่ในความมืดมนในความไม่รู้ตลอดไป 

                 

           ปัญหาคือเราจะรู้ได้อย่างไรว่าความงดงามของลุมพินีสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าในประเทศเนปาลรับรู้ด้วยการปฏิบัติบูชานี้เป็นเรื่องจริง ?

             ในปัญหานี้เป็นหน้าที่ของญาณวิทยาจะต้องให้คำตอบในเรื่องนี้เพราะมีหน้าที่ศึกษาต้นกำเนิดความรู้ของมนุษย์    โครงสร้างความรู้ของมนุษย์ วิธีการแสวงหาความรู้    และความสมเหตุสมผลของความรู้  เป็นต้น              เมื่อเราศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับชีวิตของมนุษย์ทุกคนในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ        ก็ได้ยินข้อเท็จจริงเบื้องต้นว่ามนุษย์เกิดขึ้นจากองค์ประกอบชีวิตคือร่างกายและจิตใจทั้งสององค์ประกอบนี้ต้องอาศัยซึ่งกันและกัน     จะขาดสิ่งหนึ่งสิ่งใดไปไม่ได้  หากขาดองค์ประกอบอย่างหนึ่งอย่างใดไป  ชีวิตของมนุษย์ก็ต้องตายไป  ในระหว่างมีชีวิตอยู่บนโลกมนุษย์      จิตของมนุษย์อาศัยร่างกายรับรู้อารมณ์ของเรื่องราวต่าง ๆ  ที่ผ่านเข้ามาในชีวิต  แต่ข้อเท็จจริงที่ผ่านเข้ามาในชีวิตของมนุษย์มีทั้งความจริงและความเท็จ    เมื่อชีวิตมนุษย์มีข้อจำกัดของอวัยวะอินทรียทั้ง ๖ ของร่างกายในการรับรู้   พวกเขาจึงไม่สามารถรับรู้ข้อเท็จจริงได้ทุกเรื่องที่เกิดขึ้นและเป็นคนเห็นแก่ตัว     จึงชอบอคติต่อผู้อื่นเพราะความโง่เขลาของตนเองจึงไม่เท่าทันอารมณ์ของข้อเท็จจริงอันเป็นเท็จที่ผ่านเข้าในชีวิต        ชีวิตจึงตกอยู่ในความมืดมนในความไม่รู้ตลอดไป   เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นจากความไม่รู้ของมนุษย์      เมื่อได้ยินข้อเท็จจริงในเรื่องใดที่ผ่านเข้ามาในชีวิต   พระพุทธเจ้าตรัสสอน มิให้เชื่อข้อเท็จจริงในเรื่องทันที   ควรสงสัยไว้ก่อนจนกว่าจะตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐาน มาวิเคราะห์โดยการอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ   เพื่อหาเหตุผลมาอธิบายความจริงของคำตอบในเรื่องนั้นเป็นต้น     ตามที่ปรากฏอยู่หลักฐานในพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬา ฯ เล่มที่ ๓๓ พระสุตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕   ขุททกนิกายอปทาน  ๖.กาฬุทายีเถราปทาน ข้อที่ [๑๘๓]    "ครั้งนั้นเจ้าชายสิทธัตถะผู้ทรงเป็นผู้องอาจกว่านรชนได้ประสูติแล้วที่สวนลุมพินีที่รื่นรมย์ เพื่อเกื้อกูลและเพื่อความสุขแก่สัตว์โลกทั้งมวล"  

          แม้ว่าผู้เขียนเคยได้ยินข้อเท็จจริงมาว่า สวนลุมพินีที่รื่นรมย์เป็นสถานที่ประสูติของเจ้าชายสิทธัตถะก็ตาม     ตามหลักฐานที่ปรากฏในพระไตรปิฎกมหาจุฬา ฯ ก็ตาม      มีชาวพุทธหลายร้อยล้านคนทั่วโลก เรื่องนี้ยังไม่มีความรู้จากประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัสและสั่งสมอยู่ในจิตใจของตนเอง   เพราะไม่เคยไปแสวงบุญที่สวนลุมพินีสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าเลยในสหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเนปาลมาก่อน        เมื่อความคิดของพวกเขาในเรื่องนี้ยังไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นในสวนลุมพินีอันสวยงามแห่งนี้          เราจะตัดสินได้อย่างไรว่าความงามของสวนลุมพินีในประเทศเนปาลนั้น   สามารถรับรู้ได้ด้วยการปฏิบัติบูชา ?       จะต้องมีการตรวจสอบข้อเท็จจริงและการรวบรวมหลักฐาน มาวิเคราะห์โดยการอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ เพื่อหาเหตุผลมาอธิบายข้อเท็จจริงในเรื่องนี้ ข้อเท็จจริงที่ผู้เขียนกล่าวไว้ข้างต้น  ยังคงเป็นที่น่าสงสัย      ผู้เขียนชอบแสวงหาความรู้เกี่ยวกับเรื่องความงามของส่วนลุมพินี      ซึ่งสามารถเข้าถึงด้วยการปฏิบัติบูชา  (The beauty of Lumphini Park, Nepal can be reached by worshiping) ได้   ในด้านแนวคิดสุนทรียศาสตร์ ผู้เขียนต้องตรวจสอบข้อท็จริงและหลักฐานต่าง ๆ  ที่ผู้เขียนผู้เขียนมีความรู้ประสบการณ์ชีวิตผ่านประสาทสัมผัสและสั่งสมอยู่ในจิตใจของตนเองโดยตรง       เพราะผู้เขียนเคยมาแสวงบุญ            ที่สวนลุมพินีซึ่งเป็นสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าติดต่อกันเป็นเวลาหลายปี  มาวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ    เพื่อหาเหตุผลมอธิบายความงามเกิดขึ้นในจิตใจของผู้เขียนเอง           คำตอบที่ได้จากวิเคราะห์โดยอนุมานความรู้ผ่านประสบการณ์ทางประสาทสัมผัสของผู้เขียนนั้น        ช่วยให้ผู้อ่านได้รับความรู้ความเข้าใจถึงความงดงามที่มีอยู่ในจิตของผู้เขียน      หรือผู้มาปฏิบัติบูชาในสวนลุมพินีที่ประสูติของพระพุทธเจ้า   ต่างมีความปิติสุขและความสุขในใจมากขึ้นเรื่อย ๆ  ไป   เป็นต้น