บทนำ ปาวาลเจดีย์ในพระไตรปิฎกตามหลักปรัชญาแดนพุทธภูมิ :

 Introduction  to  Pawala Pagoda of  Tripitaka in Buddhaphumi's Philosophy

คำสำคัญ ปาวาลเจดีย์ ปลงอายุสังขาร

บทนำ 

 

     เมื่อผู้เขียนได้ศึกษาประวัติพระพุทธเจ้าเรื่อง "ปาวาลเจดีย์" จากหลักฐานในพระไตรปิฎกมหาจุฬาลงกรณแล้ว  เราได้ยินข้อเท็จจริงเบื้องต้นว่า ในสมัยพุทธกาล กรุงเวสาลี เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรวัชชีซึ่งมีความสำคัญต่อพระพุทธศาสนาหลายประการนักวิชาการด้านพุทธศาสนาหลายท่านกล่าวว่าอาณาจักรวัชชี  เป็นเมืองต้นแบบของการปกครองแบบประชาธิปไตยเพราะมีรัฐธรรมนูญจารีตประเพณี (Unwritten Constitution)ใช้ในการปกครองประเทศ อาณาจักรวัชชีจึงเป็นเมืองต้นแบบของความสามัคคีในการแก้ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการปกครองของประเทศผ่านระบบรัฐสภาแบบวัชชี 

    นอกจากนี้ยังเป็นที่ตั้งของปาวาลเจดีย์ซึ่งเป็นสถานที่ที่พระพุทธเจ้าศากยมุนีทรงตัดสินพระทัยที่จะปลงอายุสังขาร (ture down the age of body)คือการกำหนดวันที่จะปรินิพพานในอีก ๓ เดือนข้างหน้าที่เมืองกุสินาราอาณาจักรมัลละ  เนื่องจากพระองค์ทรงจำพรรษาอยู่ที่หมู่บ้านเวฬุคามในฤดูฝนสุดที่ผ่านมา  พระพุทธองค์จึงประชวรหนัก   พระองค์จึงทรงดำเนินชีวิตโดยยึดหลักอิทธิบาท ๔ และทรงรำลึกถึงผลงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาและสั่งสมอยู่ในพระทัยตลอด ๔๕ ปี ที่พระองค์ทรงเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปยังนานาประเทศพระพุทธเจ้าทรงพิจารณาผลการเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่ผ่านมาแล้ว ทรงเห็นว่าพระองค์ทรงวางรากฐานการพัฒนาศักยภาพชีวิตของประชาชนในอนุทวีปอินเดียตามหลักอริยมรรคมีองค์ ๘  จนมีความรู้ในระดับอภิญญา ๖ เป็นจำนวนมาก นำไปสู่การปฏิรูปสังคมในอนุทวีปอินเดีย  

     เมื่อประชาชนจำนวนมากในอนุทวีปอินเดียละทิ้งความเชื่อในศาสนาพราหมณ์และหันมานับถือศาสนาพุทธ เป็นที่พึ่งในชีวิตประจำวันเมื่อพระพุทธศาสนาได้มั่นคงในจิตใจของชาวอนุทวีปอินเดีย เพราะเมื่อเกิดความทุกข์ในใจ พวกเขาจะนึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าเพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน จนกลายเป็นคำมั่นสัญญาในใจ บรรดาพระอริยสาวกที่จะเผยแผ่คำสอนของพระพุทธเจ้า และพัฒนาศักยภาพชีวิตของประชาชนในอนุทวีปทวีปอินเดียตามหลักอริยมรรคมีองค์๘ จนบรรลุในอภิญญา ๖ เหมือนพระพุทธเจ้า เมื่อพระพุทธเจ้าทรงทราบความจริงเรื่องนี้ พระองค์ก็ทรงเห็นว่าการเผยแผ่พระพุทธศาสนาได้เจริญรุ่งเรืองและมั่นคงไปทั่วอนุทวีปอินเดีย พระพุทธเจ้าจึงทรงปลงอายุสังขาร ณ ปาวาลเจดีย์ว่าอีก ๓ เดือนข้างหน้า พระองค์จะเสด็จปรินิพพานที่เมืองกุสินารา เป็นต้น 

         เมื่อผู้เขียนได้ยินเรื่อง พระพุทธเจ้าทรงปลงอายุสังขาร ณ ปาวาลเจดีย์ พระนครเวสาลี  แคว้นวัชชีที่สืบทอดกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน  แม้จะมีหลักฐานเอกสารในพระไตรปิฎกมหาจุฬา ลงกรณมายืนยันความจริงเรื่องนี้ก็ตาม แต่หลักฐานไม่เพียงพอเพราะยังขาดพยานวัตถุที่ยืนยันว่าปาวาลเจดีย์เป็นสถานที่ที่พระพุทธเจ้าทรงปลงอายุสังขารนั้นยังไม่แน่ชัด หากผู้เขียนแสดงความคิดเห็นเรื่องนี้ตามปฏิภาณของตนเองตามหลักเหตุผล หรือคาดคะเนความจริงตามที่ได้ยินมา แต่การใช้เหตุผลเพื่ออธิบายความจริงของผู้เขียนก็คงเหมือนกับนักตรรกะ นักปรัชญานั้นบางครั้งผู้เขียนอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงที่ถูกต้อง บางครั้งผู้เขียนอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงที่ผิดไปบ้างบางครั้งผู้เขียนอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงในลักษณะนี้  บางครั้งผู้เขียนอาจใช้เหตุผลอธิบายความจริงในลักษณะนั้น เมื่อข้อเท็จจริงของคำตอบในเรื่องนั้นไม่ชัดเจนว่ามีความเป็นอย่างไร ย่อมขาดความเชื่อถือและไม่สามารถยืนยันความจริงได้ ถือว่าไม่เป็นความรู้ที่แท้จริงในเรื่องนั้น  เพื่อแก้ปัญหาความไม่เชื่อถือของข้อเท็จจริงเหล่านี้ พระพุทธเจ้าตรัสสอนว่าเมื่อได้ยินข้อเท็จจริงที่เล่าสืบทอดกันมา ตำราหรือคัมภีร์แล้ว อย่าเชื่อข้อเท็จจริงนั้นทันทีจนกว่าจะได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงและรวบรวมหลักฐาน  เมื่อมีเพียงพอแล้วก็จะใช้หลักฐานเป็นข้อมูลมาวิเคราะห์โดยการอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ เพื่อพิสูจน์ความจริงในเรื่องนั้น โดยใช้เหตุผลมาอธิบายความจริงของคำตอบในเรื่องนั้นได้อย่างสมเหตุสมผล หากข้อเท็จจริงยังมีข้อสงสัยเพราะหลักฐานไม่เพียงพอก็ต้องสอบสวนเพิ่มเติมต่อไป 

        อย่างไรก็ตาม ผู้เขียนชอบแสวงหาความรู้เกี่ยวกับปาวาลเจดีย์ในพระไตรปิฎก (Pawala Pagoda in Tripitaka)ต่อไปจึงได้ค้นคว้าข้อเท็จจริงและรวบรวมพยานหลักฐานจากพระไตรปิฎก อรรถกถา คัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา และเอกสารทางวิชาการอื่น ๆเป็นต้น เมื่อมีหลักฐานเพียงพอ  ผู้เขียนจะใช้หลักฐานนั้น เป็นข้อมูลในการวิเคราะห์ โดยอนุมานความรู้จากหลักฐานต่าง ๆ เพื่อพิสูจน์ความจริงของคำตอบในเรื่องปาวาลเจดีย์ในพระไตรปิฎกและใช้เหตุผลในการอธิบายความจริงของเรื่องนั้น ได้อย่างสมเหตุสมผล บทความที่ได้จากการคิดวิเคราะห์ จะเป็นประโยชน์ต่อพระธรรมทูตสายต่างประเทศแห่งราชอาณาจักรไทย เพื่อใช้บรรยายพุทธประวัติแก่ผู้แสวงบุญชาวไทยและต่างประเทศ ที่เดินทางไปปฏิบัติบูชาพระพุทธเจ้าในแดนพุทธภูมิ เพื่อให้เนื้อหาความรู้ทางพระพุทธศาสนาเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ขณะเดียวกันกระบวนการวิเคราะห์ข้อมูลโดยอนุมานความรู้จากหลักฐานดังกล่าว สามารถใช้เป็นแนวทางการวิจัยสำหรับนักศึกษาระดับปริญญาเอก สาขาพระพุทธศาสนาและปรัชญา เพื่อพิสูจน์ความจริงของคำตอบในข้อหัววิจัยได้ ผลการวิจัยจะเป็นความรู้ที่แท้จริง ผ่านเกณฑ์การตัดสินที่สมเหตุสมผล  และสามารถอธิบายความจริงได้อย่างไม่ต้องสงสัยถึงเหตุผลของข้อเท็จจริงนั้น เป็นต้น