บทนำ สีสันแห่งสุนทรียภาพของวัดพระศรีสรรเพชญ์ตามหลักปรัชญาแดนพุทธภูมิ

Buddhaphumi's philosophy:   Introduction to the color of aesthetics in Wat Phra sir sanphet

๑.บทนำ 
๒.สีสันแห่งสุนทรียภาพในจิตมนุษย์ 
๓.วัดพระศรีสรรเพชญ์
๔.วิเคราะห์สีสันแห่งสุนทรียภาพในวัดพระศรีสรรค์เพชญ์

๑.บทนำ 

      ในช่วงว่างจากการสอนวิชาปรัชญาในหลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาปรัชญา ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครราชสีมา ผู้เขียนได้มีโอกาสเยี่ยมชมอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา อำเภอเมือง จังหวัดพระนครอยุธยา อดีตราชธานีของอาณาจักรศรีอยุธายา นครโบราณแห่งนี้ มีชื่อเสียงในด้านปรัชญาพุทธเถรวาท วัฒนธรรมอันวิจิตรงดงามและความเจริญรุ่งเรืองทางด้านเศรษฐกิจ การเมืองและการทหาร  เป็นต้น  พ่อค้าอินเดียหลายรุ่นเดินทางโดยเรือบรรทุกสินค้าขนาดใหญ่ส่งสินค้าต่าง ๆ เช่น แก้ว แหวน เงินทอง และอัญมณีสี  เพื่อจำหน่ายให้ชาวพื้นเมืองในดินแดนของรัฐสุวรรณภูมิ นอกจากนี้บาทหลวงในศาสนาคริสต์ยังเดินทางมาจากทวีปยุโรป เพื่อเผยแผ่คำสอนของศาสนาคริสต์แก่ชาวอยุธยาผู้ศรัทธาในพระพุทธศาสนา เป็นดินแดนแห่งสยามนี้เต็มไปด้วยรอยยิ้มของผู้คนที่แสดงให้เห็นถึงมิตรภาพและการต้อนรับอย่างอบอุ่นต่อผู้ที่เดินทางข้ามมหาสมุทรอินเดียอันกว้างใหญ่ เพื่อเผยแผ่คำสอนของพระเจ้า 

    บาทหลวงชาวฝรั่งเศสท่านหนึ่งได้บันทึกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ทางเศรษฐกิจ การเมือง สังคมและวัฒนธรรมของชาวอยุธยาในพระพุทธศาสนาเถรวาท สะท้อนถึงเหตุการณ์ทางสังคมที่เกิดขึ้นในกรุงศรีอยุธยา ราชธานีของอาณาจักรสยามในเวลานั้น เป็นจดหมายเหตุภาษาฝรั่งเศสเหล่านี้ ถือเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์อันล้ำค่าของสมัยนั้น โดยหยิบยกประสบการณ์ชีวิตของบาทหลวงชาวฝรั่งเศส ท่านเหล่านี้มาเล่าขานและสั่งสมไว้ในความทรงจำไว้เป็นความติดตัวของตนกลับคืนสู่ฝรั่งเศส เล่าถึงเรื่องราววิถีชีวิตของชาวพระนครศรีอยุธยาในยุคนั้น เปรียบเสมือนคำมั่นสัญญาแห่งความทรงจำของชาวเมืองนี้ วิถีชีวิตชาวเมืองใหญ่ในยุคนั้น สีสรรของศิลปะและวัฒนธรรมอันหลากหลาย ทั้งการก่อสร้างบ้านเมือง เสื้อผ้า การแต่งกาย อาหาร  ยารักษาโรค  สินค้าและบริการที่ส่งออกไปต่างประเทศ  พระนครศรีอยุธยาแห่งตะวันออก  ถูกถ่ายทอดผ่านตัวอักษรเป็นภาษาฝรั่งเศส เป็นเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ให้คนรุ่นหลังได้อรรถรสจากการอ่านเรื่องราวทางประวัติศาสตร์อย่างเพลิดเพลิน จนไม่เคยรู้สึกว่าตนอิ่มเอมกับรสชาติในจินตนาการจากเรื่องราวของประวัติศาสตร์เหล่านั้น เหมือนกับอาหารมื้อเช้า กลางวัน และเย็นที่ผู้คนรับประทานมาตลอดชีวิต บัดนี้ได้กลายความทรงจำที่ผู้แสวงหาโชคลาภทั่วโลก  ยังคงสั่งสมไว้ในความทรงจำของผู้คน แม้จะล่วงลับไปนับไม่ถ้วน  แต่ความทรงจำนั้นไม่เคยเลือนหายไปจากใจผู้คน การกลับมาเกิดใหม่บนโลกนี้ การได้กลับมาเยือนเมืองอันงดงามแห่งนี้ ขึ้นอยู่กับปัจจัยแห่งบุญบารมีและการอธิษฐานที่ผูกพันดวงวิญญาณให้มาเกิดใหม่  ณ ที่แห่งนี้ 

        ดังนั้นเมื่อมนุษย์ตายไป ชีวิตของพวกเขาจึงไม่สูญสิ้น เพราะวิญญาณได้ออกจากร่างกายที่เคยอาศัยอยู่เพียงชั่วคราวและไปเกิดในภพภูมิใหม่อีกต่อไป  เช่นเดียวกับพระนครศรีอยุธยา  ราชธานีเมืองหลวงของอาณาจักรอยุธยาที่ยิ่งใหญ่ แม้ว่ากรุงศรีอยุธยา จะเคยเกิดขึ้น มีชีวิตอยู่ ๔๑๗ ปีและล่มสลายไปแล้ว แต่ชื่อเสียงของกรุงศรีอยุธยาก็ไม่เคยสูญหายไปจากสัญญาของมนุษยชาติ ผู้ถือกำเนิดเกิดในกรุงศรีอยุธยาแห่งนี้ พวกเขาได้เคยซึ่มซับความรู้ผ่านอายตนะภายใน เกี่ยวกับชีวิตในเมืองที่ครั้งหนึ่งเคยรุ่งเรืองนี้ ซึ่งเปี่ยมล้นด้วยปัญญาอันเดียวกันตลอดไป ยิ่งไปกว่านั้น ปัญญาของพวกเขายังบันทึกเรื่องราวของผู้คน ชื่อเสียง เกียรติยศ ความงดงามของชีวิต และประวัติศาสตร์ของพวกเขา สิ่งเหล่านี้ ล้วนเป็นหลักฐานแห่งความทรงจำของผู้คน ซึ่งบันทึกไว้ในพงศาวดารมากมาย และบันทึกของนักบวชเผยแพร่พระกิตติคุณไปยังผู้คนในดินแดนต่างๆ ผู้ที่มีชีวิตอยู่ในยุคนั้นได้กลับชาติมาเกิดใหม่ และยังคงศึกษาเรื่องราวเหล่านั้นอย่างไม่สิ้นสุด

    ผู้เขียนตัดสินใจเขียนเรื่องสีสันแห่งสุนทรียศาสตร์  ณ  วัดพระศรีสรรเพชญ์ (The color of aesthetics in Wat Phra sir Sanphet) นี้เพื่อถ่ายทอดความงดงามของชีวิตในพระนครศรีอยุธยาโบราณ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาแง่มุมต่าง ๆ ของชีวิต บทความนี้เป็นงานเขียนเชิงวิเคราะห์ที่อิงจากเหตุผลส่วนตัวของผู้เขียนเอง อย่างไรก็ตาม กระบวนการคิดจากงานเขียนชิ้นนี้น่าจะมีประโยชน์ต่อผู้อ่าน อาจนำไปต่อยอดพัฒนาและสร้างสรรค์นวัตกรรมของตนเองเพื่อประโยชน์สูงสุดต่อสังคมและประเทศชาติ เป็นต้น