บทนำ: วิธีเรียนรู้ของปัจเจกบุคคลในพระไตรปิฎกตามหลักปรัชญาแดนพุทธภูมิ

Introduction to  Methods of Learning in The Tripika according to Buddhaphumi's  Philosophy

จุดประสงค์เพื่อการศึกษา

๑.เพื่อศึกษาปัจเจกบุคคล 

๒.เพื่อศึกษาวิธีการเรียนรู้ในพระไตรปิฎก 

๓.บทวิเคราะห์วิธีการเรียนรู้ของปัจเจกบุุคลกับวิธีการเรียนรู้ในพระไตรปิฎก

บทนำ

           ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่มีระบบการศึกษาที่ดีที่สุดในโลก ในปีการศึกษา ๒๕๕๗มีสถาบันการศึกษาทุกระดับ ๓๘,๘๓๘ แห่ง โดยมีอาจารย์/ครู จำนวน ๖๙๖,๒๓๑ คน รับผิดชอบพัฒนาศักยภาพชีวิตของนักเรียนทั้งหมด ๑๒,๙๖๘,๑๓๒ คน ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา วัดในพุทธไม่น้อยกว่า ๓๓,๙๐๒ แห่ง ยังคงเป็นสถานศึกษา แบ่งเบาภาระรัฐบาลพัฒนาศักยภาพชีวิตประชาชน เสริมสร้างชีวิตที่เข้มแข็งด้วยการฝึกสมาธิ มีจิตบริสุทธิ์ปราศจากอคติ ไม่มีอารมณ์ขุ่นมัว และอ่อนโยนเหมาะสำหรับการทำงานร่วมกับผู้อื่น มีอารมณ์มั่นคงในปณิธานของชีวิต และไม่หวั่นไหวต่อปัญหาหนักในการทำงานเพื่อรับใช้ผู้อื่นและประเทศชาติ ในแต่ละปีวัดทางพระพุทธศาสนาจัดโครงการปฏิบัติธรรม โครงการปริวาสกรรมและการปฏิบัติธรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาในหลายโครงการในปีพ.ศ.๒๕๕๙ ชาวไทยพุทธมากกว่า ๑๙ ล้านคนเข้าร่วมกิจกรรมสวดมนต์ข้ามปีในสถานที่ ๒๒,๙๖๗ แห่ง แต่ปัญหาด้านความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของประชาชนยังคงเป็นปัญหาอันดับต้น ๆ ของประเทศยังคงเป็นหัวข้อทุกวัน รวมทั้งปัญหาเศรษฐกิจ สังคม และความเชื่อของคนในสังคมที่มีการแบ่งปันข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต ทุกคนสามารถดูได้บนหน้าจอคอมพิวเตอร์และโทรศัพท์มือถือ เมื่อผู้คนได้สัมผัสกับข้อมูลบนอินเตอร์เน็ตและบริโภคเนื้อหาข่าวเกี่ยวกับพฤติกรรมของผู้คนในสังคม และสั่งสมข้อมูลทางอารมณ์ในจิตใจ เมื่อพวกเขาเกิดความพอใจในพฤติกรรมนั้น ก็เลียนแบบพฤติกรรมที่อยากเป็นเหมือนคนอื่น อยากได้เหมือนกับคนอื่นมี เพราะฉะนั้นการแสวงหาด้วยเจตนาทุจริต จึงเป็นการกระทำที่ผิดศีลธรรม และกฎหมายอาญาของประเทศจนกลายเป็นปัญหาในสังคมปัจจุบันพระพุทธเจ้าทรงสอนว่าชีวิตมนุษย์ประกอบด้วยปัจจัยทางร่างกายและจิตใจ ซึ่งเป็นปัจจัยพิเศษที่ก่อกำเนิดชีวิตใหม่ ชีวิตมนุษย์ขาดร่างกายและจิตใจไม่ได้ หากขาดร่างกายหรือจิตใจ ชีวิตมนุษย์ก็ไม่สามารถดำรงอยู่ได้เหมือนท่อนไม้ที่ตายแล้ว หากจิตไม่มีร่างกายให้ดำรงอยู่ก็จะกลายเป็นวิญญาณไปจุติอีกโลกอื่น ส่วนวิญญาณจะไปจุติในโลกใด ขึ้นอยู่กับอกุศลกรรมหรือกุศลกรรม เมื่อการเคลื่อนไหวของมนุษย์เกิดจากเจตนาในจิตใจของบุคคลที่แสดงออกผ่านกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม เป็นต้น  ลักษณะของจิตใจมนุษย์ ถึงแม้จะเป็นสิ่งไร้รูปร่างก็ตาม ดูเหมือนกระแสไฟฟ้าสลับที่เกิดดับตลอดเวลา แต่จิตใจไม่เคยเสื่อมสลายไปกับร่างกาย เมื่อจิตของมนุษย์มีธรรมชาติเป็นผู้รู้ ผู้คิด ผู้เก็บ นึกคิด และจินตนาการ ดังนั้น จิตจึงสำคัญกว่าร่างกายของมนุษย์

       แม้ว่าประเทศไทยจะมีระบบการศึกษาที่ทัดเทียมกับประเทศอารยะอื่น ๆ ผู้คนยังคงประสบปัญหาชีวิตและทรัพย์สิน ในแต่ละปี คดีอาญาถูกเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของศาลยุติธรรมแล้ว ไม่น้อยกว่าล้านคดี ทำให้ผู้เขียนสงสัยว่าทำไมจึงเป็นเช่นนั้นทั้งที่คนไทยเชื่อในคำสอนทางพระพุทธศาสนาและเชื่อในกรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ถ้าพวกเขาทำละเมิดศีลห้าถือว่าเป็นกรรมชั่ว เมื่อตาย จิตวิญญาณก็ไปจุติในทุคติภูมิ และในกรรมเดียว กัน เป็นการกระทำที่ขัดต่อความสงบเรียบร้อย และศีลธรรมอันดีของประชาชน  เป็นความผิดต่อกฎหมายอาญาที่มีโทษประหารชีวิตเช่นกัน ในยุคปัจจุบัน โลกของมนุษย์มีความเจริญในด้านเทคโนโลยี่ด้านคอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ต มนุษย์แสดงออกอย่างชัดเจนมากขึ้น บนอินเตอร์เน็ตในพฤติกรรมทางกาย ทางวาจาและความคิดที่หยั่งรากลึกในจิตใจและอยู่เหนื่อการควบคุมของตนเองเพราะขาดจิตสำนึกของตนในสังคม  ทำไมวิถีชีวิตของชาวพุทธในประเทศไทยยังมีปัญหาอยู่  เมื่อพิจารณาถึงปัญหาอาชญากรรม ปัญหาสังคม  เราถือว่าประเทศของเรายังไม่ได้ก้าวหน้าไปจากในอดีตมากนัก ปัญหาความคิดที่ขัดแย้งของผู้คนในสังคมและการเมืองโดยให้เหตุผลกับความเชื่อทางศาสนาที่แตกต่างกันด้วยเหตุผลต่าง ๆ ในการแสดงความเห็นบนอินเตอร์เน็ต เป็นต้น  การพัฒนาเศรษฐกิจที่วัดความเติบโตทางเศรษฐกิจ แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าของประเทศโดยไม่ดูความเป็นจริงว่า ผู้คนอาศัยอยู่อย่างไรในท่ามกลางความยากจน นอกจากนี้ความรู้จากอินเตอร์เน็ตได้เปลี่ยนความเชื่อของผู้คน สมัยก่อนเราเอาพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระอริยสงฆ์เป็นที่พึ่ง แต่ปัจจุบันมีงานฉลองและบูชาลูกเทพเจ้าที่เชื่อว่าจะนำความเจริญรุ่งเรืองมาสู่ชีวิตของตน มีพิธีบูชามากมายในสังคม ที่เป็นปรากฏการณ์ทางสังคมไทยสำหรับการตีความเพื่อค้นหาตัวเลขในการเล่นหวย ซื้อลอตเตอรี่ ฯลฯ  บางคนมีการศึกษาสูงและมีฐานะทางสังคมดี 

       แม้จะมีงานวิจัยมากมาย ที่ทำให้เรารู้ความจริงเกี่ยวกับภาวะแห่งทุกข์ สาเหตุแห่งความทุกข์ เป้าหมายของชีวิตคือการดับทุกข์ และทางดับทุกข์ ซึ่งสอนกันในสถาบันการศึกษาหลายแห่ง เมื่อสำเร็จการศึกษาแล้วได้ใบรับรองการสมัครงาน เมื่อได้งานก็เรียนรู้จากงานนั้นอีกครั้ง บางครั้งก็เป็นความรู้ที่ไม่เคยมีการสอนในสถาบันการศึกษา เหล่านี้คือปัญหาของผู้ที่เข้าสู่ระบบแรงงานที่ไม่มีคุณสมบัติตามที่องค์กรต้องการ ขาดความรับผิดชอบ มีความอดทนต่ออารมณ์ที่เกิดจากการทำงานเพียงเล็กน้อย ทำให้เกิดผลกระทบและไม่มีความสุขในการทำงาน ปัญหานี้ทวีความรุนแรงขึ้นทุกวัน ทำให้เพื่อนร่วมงานรู้สึกหดหู่ และหลายคนถอนตัวออกจากสังคมในที่ทำงาน ให้ความสนใจกับเรื่องราวและข้อความที่แบ่งปันบนโทรศัพท์มือถือของตน มากกว่าเรื่องราวในสังคมที่อยู่รอบตัวเอง เมื่อเราดูสถานะของการศึกษาแบบเปิดในปัจจุบัน เราต้องยอมรับความจริงที่ว่า ความรู้ตามหลักสูตรที่เปิดให้ศึกษาคือความรู้จากมนุษย์ไม่ใช่ความรู้จากสัตว์อื่น คำสอนของทุกศาสนาล้วนมีต้นกำเนิดมาจากมนุษย์ และคำสอนที่ถ่ายทอดสู่มนุษย์ในรูปแบบต่าง ๆ ก็มาจากศาสดาซึ่งเป็นมนุษย์ แม้แต่วิทยาศาสตร์ก็เป็นความรู้ของมนุษย์ที่เรียกว่านักวิทยาศาสตร์, ครู และผู้เชียวชาญในสาขาวิชาต่าง ๆ จะถ่ายทอดความรู้สู่รุ่นต่อไปของนักเรียนรุ่น 

       ด้วยเหตุผลข้างต้น ผู้เขียนสงสัยว่าทำไมประเทศไทยและทั่วโลก จัดตั้งสถาบันการศึกษากระจายอยู่ทั่วประเทศเพื่อให้ความรู้แก่ประชาชน เพื่อพัฒนาศักยภาพคนให้ฉลาด คนดีมีทักษะที่ดีในการทำงาน แต่งานวิจัยส่วนใหญ่พบว่าศักยภาพของคนไทยในการทำงานและการศึกษายังเทียบไม่ได้กับคนชาติ แม้แต่คนในประเทศอาเซียนและคนไทยก็ยังท้าย ทำให้ผู้เขียนสนใจศึกษาปัญหา"ปัจเจกบุคคล" และวิธีการเรียนรู้ในพุทธปรัชญาเถรวาท การพัฒนาการคิดอย่างมีเหตุมีผลจะเป็นประโยชน์ในการช่วยเราเข้าใจวิถีของมนุษย์ สามารถนำความรู้นี้ไปประยุกต์ใช้เป็นอย่างรูปธรรม สามารถบูรณาการกับการเรียนรู้สมัยใหม่ได้และที่สำคัญจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการนำเเอาหลักปรัชญาพุทธศาสนามา พัฒนาศักยภาพของชีวิต เพื่อความมั่นคงของจิตใจและดำรงอยู่อย่างสงบสุขในอนาคต.